Tanks Duitsland en VS naar Oekraïne: dit is waarom dit cruciaal kan zijn in de oorlog
Na lang wikken en weken geeft Duitsland toestemming voor de levering van Leopard 2-tanks aan Oekraïne. Daarnaast stellen de Verenigde Staten 31 Abrams-tanks ter beschikking. Oekraïne hoopt dat de krachtige gevechtstanks voor een ommekeer zullen zorgen aan het front, waar dagelijks zware verliezen geleden worden.
Er gingen maanden van debat aan vooraf, maar het is zover: Duitsland levert zelf de felbegeerde Leopard-tanks en geeft als fabrikant ook andere landen toestemming voor het doorleveren ervan.
Dat heeft de bondskanselier Olaf Scholz bevestigd in een korte verklaring. "De training van de Oekraïense bemanningen begint snel in Duitsland. Naast training omvat het pakket ook logistiek, munitie en systeemonderhoud", schrijft Scholz.
Tanks VS
De voorwaarden die de Duitsers bij de levering stellen, zijn glashelder: ook andere grote landen moeten tanks leveren. De Verenigde Staten hebben intussen laten weten aan die eis te voldoen met de levering van 31 Abrams-tanks.
Duitsland stuurt in eerste instantie veertien aanvalstanks van het type Leopard 2A6, plus een Leopard 2-bergingstank die zware voertuigen kan slepen. De vijftien tanks vormen samen een compagnie.
De Leopard 2A6 is een zwaar gepantserde en zeer moderne gevechtstank, geschikt voor zowel verdediging als aanval. De maximaal 74 ton wegende tanks hebben de beschikking over een 120 mm-kanon waarmee doelen vanaf ruim 4 kilometer afstand met veel precisie geraakt kunnen worden.
Spits én laatste man
"Dit is het enige wapen dat, op zo'n lange afstand, in alle weersomstandigheden en op elk soort terrein, andere tanks kan uitschakelen", zegt Mart de Kruif, oud-commandant der landstrijdkrachten. "En als de Russen aanvallen, zullen ze dat doen met tanks. Zo simpel is het. Ik zeg weleens: tanks zijn zowel je spits als je laatste man."
Dat Duitsland nu met veertien aanvalstanks over de brug komt is op zichzelf staand niet veel, zegt De Kruif. Zeker omdat de commandant van de Oekraïense strijdkrachten heeft gezegd dat hij in totaal 300 westerse tanks en 700 gevechtsvoertuigen nodig heeft om de Russen uit Oekraïne te verdrijven.
Cruciaal wapen
"Je moet dus in totalen denken", zegt De Kruif. "De komende maanden wordt de oorlog beslist. Je probeert dus alles bij elkaar te krijgen wat je hebt en tanks zijn dan een cruciaal wapen. Ik denk dat Oekraïne aardig in de buurt komt dankzij de levering van verschillende type tanks door andere landen."
De Duitse toestemming voor het doorleveren van tanks is daarbij van groot belang. Buurlanden Polen en Litouwen, die hun Leopard-tanks bij Duitsland kochten, staan al lange tijd te popelen om ze te leveren en zijn ervan overtuigd dat ze nodig zijn om 'de Russische agressie een halt toe te roepen'. Ook Finland, Denemarken, Portugal en Nederland – dat achttien Leopard 2A6-gevechtstank leaset van Duitsland – zouden bereid zijn tot levering.
Nederland zou die achttien tanks al hebben aangeboden. "We hebben ze geleaset, wat betekent dat we ze kunnen kopen en we ze kunnen schenken", zegt premier Mark Rutte tegen RTL Nieuws. Rutte zei dat hij veel begrip heeft voor het Oekraïense verzoek, maar dat het aan Duitsers is om te beslissen.
Bondskanselier Scholz lijkt het goed te hebben gespeeld nu ook de Amerikanen over de brug zijn gekomen met hun Abrams-tanks, zegt correspondent Jeroen Akkermans. "Hij wilde sowieso niet alleen staan en dat lijkt hem nu te zijn gelukt dankzij de coalitie aan landen die tanks leveren: Duitsland staat niet alleen."
'Duitsland staat op'
Dat laatste is vanuit Duits oogpunt te begrijpen. Het land is na de VS de grootste leverancier van wapens aan Oekraïne. Als de Leopards aan het front voor een doorbraak zorgen, wil het land niet zelf het doelwit worden van de frustratie en mogelijke agressie van Rusland. Het Kremlin heeft verbolgen gereageerd op de levering van Britse Challenger 2-tanks en noemt de levering van Leopards een 'schaamteloze provocatie'.
Daarbij: Duitsland worstelt nog altijd met zijn oorlogsverleden. Slechts een kleine meerderheid van de bevolking is voor het leveren van de Leopards.
"De Duitsers willen graag bekendstaan als vredestichters, maar kunnen nu ook niet toekijken als een land dat wordt aangevallen, in de pan wordt gehakt", zegt Akkermans. "Met bovendien mensenrechtenschendingen en vooral heel veel oorlogsmisdaden. Wil je dan toekijken? Zo werkt het niet in een oorlog. De Duitsers moeten daar nog aan wennen. Maar ze staan nu op. Dit is geen bukken meer."