EU-leiders zijn klaar met politieke bemoeienis Musk: 'Onaanvaardbare inmenging'
Na het Verenigd Koninkrijk en Duitsland reageren nu ook de leiders van Noorwegen en Frankrijk fel tegen de politieke 'bemoeienis' van techmiljardair Elon Musk. "Musk is op de Europese toer geslagen met zijn verkiezingsondermijning", stelt Amerikanist Kenneth Manusama.
"Onaanvaardbare inmenging", noemt de Franse president Emmanuel Macron de acties van Musk. Het gaat om vijandige berichten waarin de rijkste man ter wereld extreemrechtse politieke partijen steunt en linkse politici in Europa aanvalt.
Musk doet dat via zijn eigen sociale mediaplatform X. Zo lanceerde hij gisteren een poll met daarbij de stelling: "Amerika zou het Britse volk moeten bevrijden van hun tirannieke regering."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Ook hemelt hij de radicaal-rechtse Reform UK partij op, terwijl hij de Britse premier Starmer ervan beschuldigt bendes van kinderverkrachters niet te hebben vervolgd in de tijd dat hij nog hoofd was van het Openbaar Ministerie. Starmer liet daar geen gras over groeien: "Wie leugens en desinformatie zo ver en zo breed mogelijk verspreidt, is niet geïnteresseerd in slachtoffers, maar in zichzelf."
Ook de Duitse president Scholz reageerde eerder al afkeurend op Musk, nadat die de radicaal-rechtse partij AfD de hemel in had geprezen. Twee weken geleden schreef Musk op X dat 'alleen de AfD Duitsland kan redden'.
Wat Nederland vindt, is onduidelijk. Het ministerie van Buitenlandse Zaken is vanochtend om een reactie gevraagd, maar heeft nog niet gereageerd.
De uitspraken van Musk zijn te bestempelen als 'democratie-ondermijnend', stelt terrorisme-expert Jelle van Buuren. Het gaat om 'gestage ondermijning', legt hij uit. "Druppeltje voor druppeltje, bericht voor bericht, kunnen uitlatingen als deze tot democratische erosie leiden."
Subtiel
Juist omdat het zo subtiel gaat, is dit proces volgens Van Buuren moeilijk te signaleren. Hetzelfde geldt voor de handhaving, want er zijn geen harde wetten die Musks opmerkingen verbieden.
Ook Amerikadeskundige Kenneth Manusama noemt de 'bruuske wijze' waarop Musk zijn visie probeert te implementeren ondermijning, 'verkiezingsondermijning' om precies te zijn. Want onder andere in Duitsland staan de verkiezingen voor de deur.
Geestverwanten van Trumpisme
Dat Musk zich bemoeit met de politiek in Amerika was al bekend. Zo doneerde hij meer dan 250 miljoen dollar aan de Republikeinse campagnekas van Trump. Over een paar weken krijgt hij een plek in de nieuwe regering. Maar dat Musk inmiddels zijn grenzen heeft verlegd naar Europa is nieuw.
Waarom hij dat doet, blijft volgens Manusama de grote vraag. "We kunnen immers niet in z'n hoofd kijken." Maar Manusama ziet wel dat veel techmiljardairs in Silicon Valley vinden dat de democratie niet zaligmakend is. "Zij vinden dat zij beter weten wat er nodig is in de samenleving en denken met hun technologische achtergrond dat de wereld maakbaar is." Over buitenlandse politiek lijkt Musk nu hetzelfde te denken.
Verder is duidelijk dat de radicaal-rechtse partijen waarmee hij zich bemoeit 'geestverwanten van het Trumpisme' zijn. Zo zijn de Duitse AfD en de Britse Reform UK net zoals Trump tegen immigratie, anti-lhbti en willen ze het aantal regels voor bedrijven verminderen.
Direct betrokken
Toch hebben nu ook landen gereageerd waarmee Musk zich onlangs niet direct mee heeft bemoeid. Een maand geleden was de Amerikaanse miljardair nog meer dan welkom bij de heropening van de Notre-Dame in Parijs.
Nu beschuldigt Macron de rijkste man ter wereld ervan zich 'rechtstreeks te bemoeien met de democratische processen op het Europese continent'. En de Noorse premier Jonas Gahr Støre ging gisteren nog een stap verder. Hij noemt het 'zorgelijk' dat Musk, 'een man met enorme toegang tot sociale media', zo 'direct betrokken' is bij de politiek van andere landen.
Met zijn 211 miljoen volgers op X heeft hij ruim 38 keer meer volgers dan het aantal inwoners in Noorwegen. Maar, benadrukt Manusama, hij is ook de rijkste man op aarde en topman van Starlink. "Zo wist hij door donaties veel invloed uit te oefenen op de Amerikaanse verkiezingen."
'Dictator in wording'
Tot nu toe lijkt het in Duitsland en het VK vooral nog om uitspraken te gaan. "Maar die verregaande uitspraken doen me wel denken aan een dictator in wording", zegt Manusama. "Niet eentje die democratisch verkozen is, zoals Trump, maar wel eentje die duidelijk aan de zijde van de nieuwe president staat."
Over de innige banden tussen Trump en Musk maakten we eerder deze video: