Vrede nog ver weg na gesprek Poetin-Trump: 'Oekraïne kán niet akkoord gaan met alle eisen'

Uit dat urenlange gesprek bleek dat Rusland bereid is om 30 dagen lang geen energievoorzieningen aan te vallen in Oekraïne, als Oekraïne dat andersom ook niet doet. Beiden zeggen te vinden dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne moet eindigen met 'duurzame vrede'. Gesprekken om dat te bereiken, beginnen meteen. Maar Zelensky zit daarbij niet aan tafel.

Oekraïne-verslaggever Chris Colijn zegt dat Oekraïne niet akkoord kán gaan met alle eisen. "Bijvoorbeeld het stoppen van de mobilisatie van nieuwe soldaten: dat zou het Oekraïense leger verzwakken en de deur openzetten voor een toekomstige Russische aanval."

Het Kremlin stelde het stoppen van de mobilisatie als eis voor een tijdelijk staakt-het-vuren, net als een einde aan de 'herbewapening'. Ook wil Poetin geen westerse militaire hulp meer voor Oekraïne en dat het land nog informatie krijgt van westerse inlichtingendiensten.

Blijven balanceren

Volgens Colijn moet Zelensky ook nu blijven balanceren: "Hij wil zo min mogelijk concessies doen, maar hij wil Trump ook te vriend houden." Oekraïne heeft sinds het begin van de oorlog veel steun gehad uit de VS.

Zelensky liet in een eerste reactie weten te hopen snel contact te hebben met de Amerikaanse president Trump voor verdere details van het gesprek. Ook zei hij dat 'gesprekken over Oekraïne zonder Oekraïne geen resultaat opleveren'. Volgens hem zou Rusland alle Oekraïense krijgsgevangenen kunnen vrijlaten als teken van goede wil.

Later zei Zelensky echter ook dat de eisen die Poetin heeft gesteld laten zien dat hij niet bereid is een einde te maken aan de oorlog. 

Trump zit er tijdens deze gesprekken met Poetin vooral voor zichzelf, stelt Sophie van der Meer. "We weten dat Trump en Poetin het erover eens zijn geworden dat er vrede moet komen. Ze willen ook een betere relatie tussen de VS en Rusland, en betere en meer economische deals."

"Dat laat zien: Trump zit niet te onderhandelen namens Oekraïne. Hij wil wel vrede, maar zit er voor een goede deal voor de Amerikanen. Trump heeft ook veel te winnen, bijvoorbeeld grondstoffen uit Oekraïne."

'Na gesprek gelijk weer drones onderweg'

Wat Trump wel bereikt heeft, is dat Rusland zegt de energie-infrastructuur niet meer aan te vallen van Oekraïne. Toch is het volgens verslaggever Colijn nog maar de vraag wanneer de aanvallen op de energievoorzieningen gestaakt worden. Poetin zei ertoe bereid te zijn per direct die aanvallen de komende dertig dagen te stoppen, en ook Zelensky zei eerder al daartoe bereid te zijn. "Maar of ze ook echt per direct stoppen is de vraag, want vlak na het telefoongesprek kwam het bericht dat er weer Russische drones onderweg zijn naar Oekraïne."

Volgens Colijn toont het gesprek wel aan dat beide kanten bereid zijn om te praten over een staakt-het-vuren, gezien de gevangenenruil die er volgens hen moet komen. Aan beide kanten zouden 175 soldaten moeten worden vrijgelaten. "Het is niet de eerste keer dat zo'n ruil plaatsvindt, maar voor zo'n deal moeten Oekraïne en Rusland met elkaar coördineren hoe en waar de ruil plaatsvindt. Dus op dat vlak is er in elk geval contact."

De grote vraag is nu volgens hem hoe het verder gaat. "Nu gaan de Verenigde Staten weer contact opnemen met Oekraïne om de eisen van Poetin te bespreken. In het ergste geval, als Zelensky voelt dat hij geen andere keuze heeft, kan hij besluiten om weg te lopen van de onderhandelingstafel. Volgens een recente peiling is driekwart van de Oekraïners bereid om de strijd voort te zetten zonder Amerikaanse steun. Dat zou een hele zware opgave worden, maar het is mogelijk. In dat geval hoopt Oekraïne op ongekende steun uit Europa, vooral in de vorm van wapenleveringen."