Schandaal in VS: journalist zat in vertrouwelijke appgroep ministers over luchtaanvallen

Journalist Jeffrey Goldberg kon het bijna niet geloven toen hij werd toegevoegd aan een appgroep op Signal met minister van Defensie Pete Hegseth, minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, vicepresident JD Vance en de nationaal veiligheidsadviseur van president Trump, Mike Waltz. 

'Groen licht'

Goldberg dacht nog even dat het een grap of desinformatiecampagne was. Totdat hij de besproken aanvallen in de app daadwerkelijk zag gebeuren. Op de tijd die minister Hegseth aankondigde, vielen de geplande – en in de app besproken – bommen op Houthi-doelen in Jemen. Dit schrijft de journalist in het blad The Atlantic, waarvan hij hoofdredacteur is.

In de appgroep bespraken de kabinetsleden, maar ook stafchef Stephen Miller, de plannen. "De president was duidelijk", schrijft Miller, "groen licht. Maar we moeten snel aan Egypte en Europa duidelijk maken wat we ervoor terug willen."

Defensieminister Hegseth antwoordde met een simpel 'eens'. Volgens hem liften de Europeanen mee op de Amerikanen: "Het is TRIEST."

Goldberg las alles mee in de groepschat genaamd 'Houthi PC small group' op chatdienst Signal. Op 11 maart kreeg hij een verzoek van veiligheidsadviseur Waltz op Signal.

'Dramatische blunder'

Het is op zich niet ongebruikelijk dat journalisten en politici contact hebben, en de twee hadden elkaar al eens ontmoet. Maar twee dagen later werd Goldberg aan de groepschat toegevoegd. Signal is een berichtenapp die extra goed beveiligd is en daarom veel wordt gebruikt door journalisten, maar ook door politici.

Amerikaanse media noemen het lek een groot schandaal. Zo noemt CNN dit een 'dramatische blunder' en spreekt The New York Times van een 'buitengewone inbraak' op de Amerikaanse nationale inlichtingendienst.

Democratische politici reageren boos en bezorgd. Zo noemt de leider van de Democraten in de Senaat, Chuck Schumer, het 'een van de meest verbluffende inbreuken van de militaire inlichtingen' in een lange, lange tijd. 

'Dit kan makkelijk misgaan'

Hij wil dat er een grootschalig onderzoek komt. Volgens de Democratische senator Chris Coons hebben de kabinetsleden hier een misdrijf begaan – zelfs als het per ongeluk is gebeurd. En voormalig minister van Defensie onder President Obama, Leon Panetta, vindt dat verantwoordelijken moeten worden ontslagen. Ook de Republikeinse senator John Cornyn spreekt van een 'enorme blunder'. 

"Zulke gevoelige informatie delen in een appgroep kan natuurlijk makkelijk misgaan", zegt Amerika-verslaggever Sophie van der Meer, "en dat is hier dus ook gebeurd." Alleen dat die informatie gedeeld wordt in een groepschat is opmerkelijk.

'Goed begin'

"Maar dat een journalist zomaar wordt toegevoegd aan een groepschat met de machtigste mensen van het land en dus dagen lang kan meelezen met deze hoogst vertrouwelijke plannen, dat is wel bizar."

Na de aanvallen feliciteren de kabinetsleden elkaar in de groeps-chat. "Een goed begin", zegt directeur van de centrale inlichtingendienst John Ratcliff. "Goed gedaan, Pete en team!!", reageert minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio. Nationaal veiligheidsadviseur Waltz reageert met emoji’s van een vuist, de Amerikaanse vlag en een vlammetje.

De journalist deelt niet alles

Volgens journalist Goldberg deelde defensieminister Hegseth uiterst gevoelige informatie over Amerikaans defensiepersoneel in het Midden-Oosten en over geplande aanvallen op de Houthi-rebellen. Die informatie deelt de journalist niet in zijn artikel. Ook kiest hij ervoor pas na de besproken aanvallen op Houthi-doelen te publiceren. 

Daarmee zit hij de plannen niet in de weg en voorkomt hij dat de uitvoerders van de aanvallen in gevaar komen. Van der Meer: "Je moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren als zulke gevoelige informatie op straat komt te liggen. Het was nu een journalist, geen vijand van het land. En deze journalist koos ervoor de informatie niet meteen te delen, maar te wachten."

De regering-Trump erkent dat de berichten 'waarschijnlijk authentiek' zijn. Waarom en of het gebruikelijk is dat hoge functionarissen dit soort plannen bespreken in een chatgroep, is nog niet bekend. Een woordvoerder van het Witte Huis zegt dat nog wordt onderzocht 'hoe een onbekend nummer aan de groepschat was toegevoegd'. 

Defensieminister Hegseth ontkent dat hij de plannen in een groepschat heeft besproken. "Niemand stuurde berichtjes over oorlogsplannen en dat is alles wat ik erover kwijt wil", zei hij bij aankomst in Hawaï tegen verslaggevers. "Dat is een leugen, hij stuurde berichtjes over oorlogsplannen", reageerde Goldberg daarop bij CNN. Hegseth noemt Goldberg 'geen serieuze journalist' en zegt dat hij 'onzin uitkraamt'. Hij verweet Goldberg 'keer op keer hoaxes te verspreiden'.

Trump: 'Ik weet er niets van'

De Amerikaanse president Trump zelf reageerde laconiek op het nieuws. "Ik weet er niets van", zegt hij tijdens een evenement in het Witte Huis. "Ik ben geen fan van The Atlantic. Het is voor mij een tijdschrift dat failliet gaat." 

Goldberg verliet de chatgroep na de aanvallen op de Houthi-rebellen, toen hij zeker wist dat de groep echt was. Hij stelde vragen aan de kabinetsleden via de mail en Signal. "Wisten jullie dat ik in de groepschat zat?"

Nog niemand heeft teruggeappt.

'Waltz is absoluut een idioot'

Het is onduidelijk of veiligheidsadviseur Mike Waltz kan aanblijven na deze rel. Bronnen melden aan nieuwssite Politico dat er achter de schermen druk overleg wordt gevoerd over Waltz. "Iedereen in het Witte Huis is het erover eens: Waltz is absoluut een idioot", aldus een van de bronnen.

Ingewijden vragen zich af waarom Waltz het nummer van Goldberg had, meldt Politico. "Het was roekeloos om niet te controleren wie er deelnamen aan het groepsgesprek. En je kunt simpelweg geen roekeloze nationale veiligheidsadviseur hebben", zegt een ingewijde.

De beslissing of Waltz de veiligheidsadviseur kan blijven is uiteindelijk aan de Amerikaanse president Donald Trump. Een woordvoerder van het Witte Huis liet weten dat Trump 'het volste vertrouwen' houdt in de Nationale Veiligheidsraad en Waltz. Trump benadrukte dat de aanval op de Houthi's in Jemen succesvol was verlopen.