Dit zijn Ben-Gvir en Smotrich, de twee Israëlische ministers die sancties opgelegd krijgen

Het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Noorwegen leggen sancties op aan de Israëlische ministers Ben-Gvir en Smotrich vanwege het 'aanwakkeren van geweld tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever'. Wie zijn deze twee zeer omstreden, oorlogszuchtige ministers?
De 45-jarige Bezalel Smotrich is binnen Israël al langer een bekend politicus die niet schroomt om omstreden uitspraken te doen. Zo noemde hij zichzelf in 2015 een 'trotse homofoob'. In hetzelfde gesprek met studenten zei hij dat homoseksuelen 'abnormaal' en 'afwijkend' zijn.
Smotrich is als ultranationalist een groot voorstander van de bouw van illegale nederzettingen in Palestijns gebied. Smotrich – nota bene opgeleid tot advocaat – ziet de Westelijke Jordaanoever als Israëlisch grondgebied. Ook verzet hij zich tegen de oprichting van een onafhankelijke Palestijnse staat.
'Gaza wordt volledig verwoest'
Sinds december 2022 is Smotrich minister van Financiën in het huidige kabinet van premier Benjamin Netanyahu, de meest rechtse regering ooit in Israël. Als minister gaat hij steeds verder in zijn extreme uitspraken. Zo beloofde hij begin vorige maand dat Gaza binnen een paar maanden 'volledig zal worden verwoest', en dat de Palestijnse bevolking 'in groten getale naar derde landen zal vertrekken'.
Een jaar geleden noemde hij het blokkeren van humanitaire hulp aan Gazanen 'gerechtvaardigd en moreel', om zo de Israëlische gijzelaars in handen van Hamas vrij te krijgen. Die uitspraken hebben veel losgemaakt en wakkeren de vrees voor etnische zuivering in Gaza verder aan.
'Staakt-het-vuren is roekeloos'
Dan Itamar Ben-Gvir. Hij was de minister van Nationale Veiligheid in het kabinet van Netanyahu tot hij begin dit jaar opstapte. Dat was vanwege het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas, dat volgens hem 'roekeloos' was en 'alle Israëlische successen teniet zou doen'. Maar in maart keerde de 47-jarige hardliner alweer terug toen Israël de zware luchtaanvallen op Gaza had hervat.
Ook Ben-Gvir maakt er geen geheim dat, als het aan hem ligt, de volledige Westelijke Jordaanoever wordt ingelijfd door Israël. Hij baarde in het najaar van 2023 opzien door gratis wapens uit te delen aan kolonisten. Een jaar later zouden al ruim 120.000 vuurwapens zijn uitgedeeld aan burgers, wat de VN een 'scherpe escalatie van geweld' noemde. Ben-Gvir woont, net als Smotrich, zelf ook in een zwaarbewapende en illegale nederzetting.
Wat Gaza betreft pleitte hij meermaals publiekelijk voor het compleet stopzetten van iedere vorm van noodhulp aan de bevolking. "De enige hulp die Gaza binnen zou moeten komen, moet bedoeld zijn voor vrijwillige migratie", zei de omstreden hardliner vorige maand.
Totdat de Israëlische gijzelaars die Hamas nog vasthoudt thuis zijn, 'zou de vijand geen voedsel, elektriciteit of andere hulp mogen ontvangen, noch via het Israëlische leger, noch via het maatschappelijk middenveld'.
Banktegoeden in buitenland bevroren, reisverbod opgelegd
De vijf landen die sancties opleggen aan de twee Israëlische ministers doen dat vanwege 'hun herhaaldelijke oproepen tot geweld tegen Palestijnse gemeenschappen'.
"Het geweld van kolonisten wordt aangewakkerd door extremistische retoriek die oproept om Palestijnen uit hun huizen te verdrijven, geweld en mensenrechtenschendingen aanmoedigt en de tweestatenoplossing fundamenteel verwerpt", schrijven de vijf landen in een gezamenlijke verklaring. Dat heeft volgens de landen 'geleid tot de dood van Palestijnse burgers en de ontheemding van hele gemeenschappen'.
In de verklaring schrijven ze verder dat zij de regering-Netanyahu 'uitgebreid' hebben gewezen op de uitspraken van Ben-Gvir en Smotrich, maar dat dit niet heeft geleid tot verandering. Daarom krijgen de twee ministers een reisverbod opgelegd, worden hun eventuele bank- en investeringstegoeden bevroren, en mogen zij niet langer een bedrijf besturen of oprichten in de betreffende landen.
Netanyahu zelf is niet gesanctioneerd, maar hij wordt wel geconfronteerd met een arrestatiebevel van in het Internationaal Strafhof. Aangesloten landen, zoals Nederland, zijn daarmee verplicht hem te arresteren als hij hun grondgebied betreedt. Ook tegen oud-minister van Defensie Yoav Gallant en Hamasleider Mohammed Deif is een arrestatiebevel uitgevaardigd.
De sancties doen volgens de vijf landen niets af aan hun 'onwrikbare steun voor de veiligheid van Israël' en hun veroordeling van 'de gruwelijke terreuraanslagen van Hamas op 7 oktober'. "De maatregelen van vandaag zijn gericht tegen personen die naar onze mening de veiligheid van Israël en zijn positie in de wereld ondermijnen", staat in de verklaring.
In deze video zie je hoe hongerige mensen in de Gazastrook bij het schaarse uitdelen van voedsel door hekken heen breken om maar eten te kunnen bemachtigen:
Israël: 'Het is schandalig'
Israël noemt het in een verklaring 'schandalig dat gekozen vertegenwoordigers en leden van de regering aan dit soort maatregelen worden onderworpen'. Volgens buitenlandminister Gideon Saar komt de regering-Netanyahu volgende week bijeen om te bepalen hoe het zal reageren op de sancties.
De twee Israëlische ministers zelf spreken in een reactie van 'intimidatie' en zeggen niet onder de indruk te zijn van de sancties. "We zijn vastbesloten om door te bouwen", schrijft Smotrich op X bij een video van de opening van een nieuwe Israëlische nederzetting op de Westelijke Jordaanoever.
Daar laat ook de Amerikaanse buitenlandminister Rubio van zich horen. Hij schrijft dat de VS de sancties veroordeelt en dat die niet bijdragen 'aan de door de VS geleide inspanningen om een staakt-het-vuren te bereiken, alle gijzelaars naar huis te halen en de oorlog te beëindigen'.