Nederlands tintje aan wapenbeurs in Oekraïne: 'Ik doe dit voor Nederland'

"Op dit moment zit de kennis in Oekraïne, dus hier moeten we zijn", zegt Nick Schijvens, CEO van de defensie-startup Hope Industries tegen RTL Nieuws. Het Nederlandse bedrijf ontwikkelt een zogeheten interceptor-drone, een onbemand vliegtuigje dat Russische aanvalsdrones onschadelijk moet maken. "Maar uiteindelijk is ons product voor Nederland."

De interceptor is pas sinds de kerst in ontwikkeling, en op Defense Tech Valley stond een prototype. De technologie wordt onder anderen ontwikkeld door studenten die nog aan de TU Delft studeren. Op de foto hieronder is het prototype te zien.

Op een schermpje laten medewerkers van het bedrijf zien hoe de interceptor werkt. Hij stijgt op, en zoekt naar een vijandelijke drone. Als die is gevonden, vliegt de interceptor snel op zijn doel af. Er volgt een ontploffing in de lucht.

"Ik ben hiermee begonnen uit een gevoel van angst", vertelt Schijvens. "Vanuit het gevoel dat wij in Nederland niks hebben om droneaanvallen te stoppen."

Russische drones in Polen en Oekraïne

Dat er veel vraag is naar zo'n interceptor is overduidelijk. Vorige week vlogen er ongeveer twintig Russische drones door het luchtruim van NAVO-lidstaat Polen. Daarvan werden er slechts vier neergeschoten, terwijl de NAVO zeer geavanceerde wapens inzette zoals Nederlandse F-35 gevechtsvliegtuigen. "Ik ben trots dat Nederland kon helpen, maar het slaat nergens op dat je F-35s inzet tegen een Russisch piepschuim vliegtuig", zegt Schijvens.

Rusland vuurt nu elke maand duizenden zogeheten Shahed drones af op Oekraïne. Ze kosten doorgaans tussen de 20.000 en 50.000 euro om te maken, terwijl NAVO-legers vorige week naar schatting miljoenen euro's aan materieel gebruikten om vier drones onschadelijk te maken. De interceptors van Hope Industries moeten goedkoper worden dan de goedkoopste Shahed.

Shaheds raken militaire doelen, energievoorzieningen en logistieke doelen in Oekraïne, maar maken ook veel burgerslachtoffers. Mede door deze grootschalige aanvallen met vaak honderden drones vielen er in de maanden juni en juli de meeste burgerslachtoffers in Oekraïne tot nu toe.

Tijdens zijn bezoek aan Oekraïne wilde Schijvens meer leren over de manier waarop zijn uitvinding onderdeel kan worden van een breder luchtverdedigingssysteem. "Een interceptor is op zichzelf niet genoeg. Je hebt ook detectie nodig, radarsystemen en communicatie-links tussen verschillende eenheden. We willen dat hele systeem goed begrijpen."

Razendsnelle innovatie

De volgende stap is om het defensieve wapen te testen, in Oekraïne. "We gaan nu zien of het werkt. Het gaat erom: haal je de vijandelijke drone neer, of niet? Als dat lukt, dan is de vraag naar ons product enorm, en dan moeten we ook best snel gaan opschalen. 

Als de eerste orders binnenkomen, dan gaan we heel hard ons best doen om eerst tientallen, en daarna honderden interceptors te produceren. Als het loopt, moeten er elke dag honderd naar Oekraïne gaan. En dan bouwen we nog niet eens een buffer op voor Nederland."

Een ander bedrijf bij Defense Tech Valley is het Nederlandse Tulip Tech. "We zijn in 2019 met dronebatterijen begonnen, met een focus op duurzaamheid. Dat doen we nog steeds, maar er kwam steeds meer vraag vanuit de defensiesector", vertelt oprichter Bernd Rietberg aan RTL Nieuws.

Met de batterijen van Tulip Tech kunnen Oekraïense drones tussen de dertig en honderd procent verder vliegen dan ze nu doen. Het gaat met name om drones die rondom de frontlinie worden ingezet. "De soldaten die de democratie verdedigen moeten het beste spul hebben om dat te doen, en dus ook de beste batterijen", zegt Rietberg.

Koreaanse batterijcel

"We hebben een hele goede lithium-metaal batterijcel gevonden in Korea. De leverancier vertelde ons dat de batterij nog niet klaar is voor de markt, omdat hij slechts vijftig cycli meegaat. Maar als een batterij vijftig keer meegaat, weten wij er wel raad mee. Drones worden uit de lucht geschoten, zelfs verkenningsdrones." Omdat drones aan het front niet lang meegaan, hoeven de batterijen niet vaak gebruikt te worden.

Het bedrijf wil toegroeien naar een productie van één miljoen batterijen per jaar. Tulip Tech is een voorbeeld van een bedrijf dat onderdelen maakt voor defensie, maar deze kennis ook voor niet-militaire doeleinden wil inzetten. "Het gaat erom dat we in de toekomst weer in vrede kunnen leven. En dan hopen wij juist op de civiele markt in te zetten", zegt Rietberg.

"Zulke batterijen kunnen bijvoorbeeld ook heel goed worden gebruikt voor elektrische motorfietsen. Want elektrische motorfietsen hebben heel weinig ruimte voor een batterij, maar je wil ook veel kracht hebben en je wil ver rijden. Dus daar zien we ook kansen."

De wapenbeurs richtte zich in de eerste plaats op wapens die in Oekraïne worden gebruikt, maar er was ook volop oog voor technologieën die NAVO-legers in de toekomst kunnen gebruiken.

"Jullie verdedigen Europa, en jullie leren Europa ook hoe je een moderne oorlog moet voeren en hoe je moderne wapens moet produceren", zei Andrius Kubilius, de Eurocommissaris van Defensie, tijdens zijn toespraak op de wapenbeurs. Hij haalt het recente incident in Polen aan, toen zo'n twintig Russische drones door het Poolse luchtruim vlogen.

Samen een drone-muur bouwen

"De realiteit is dat wij onszelf niet kunnen verdedigen tegen drones in Europa, zoals jullie hier in Oekraïne doen", ging Kubilius verder. "Dus de conclusie is heel simpel: we moeten een drone-muur bouwen langs alle grenzen met Rusland. Die drone-muur gaan we samen met Oekraïne bouwen, en ook Oekraïne zal er onderdeel van zijn."

Afgelopen week kwam naar buiten dat de Europese Unie bereid is om miljarden euro's beschikbaar te stellen voor deze 'drone-muur', zodat landen als Polen, Estland en Litouwen beter beschermd zijn tegen Russische aanvallen.

Oekraïne wil graag meedenken met zijn bondgenoten. "De wereld kijkt naar Oekraïense technologie voor oplossingen tegen moderne veiligheidsdreigingen, en voor de mogelijkheid om te investeren in oplossingen die hun waarde nu al op het slagveld hebben bewezen", zegt de Oekraïense minister voor Digitale Transformatie, Michajlo Fedorov, op de bijeenkomst.

De investeringen stromen binnen. Tijdens het evenement werd bekend dat vier bedrijven uit Europa en de Verenigde Staten in totaal voor ruim 85 miljoen euro gaan investeren in Oekraïense defensie-technologie. Eén van de investeerders is het Nederlandse NUNC Capital.