Opgelicht met Jort Kelder-cryptoscam? Dan kan je nu je geld terugeisen
Goed nieuws voor mensen die grof geld zijn kwijtgeraakt aan buitenlandse oplichters die hen gouden bergen beloofden, al dan niet met de neppe succesverhalen van Ali B of John de Mol over beleggen in crypto's. Gedupeerden kunnen via de Nederlandse rechter achter hun geld aan.
Dat blijkt uit vijf uitspraken in rechtszaken die onlangs zijn gevoerd namens slachtoffers van aanbieders van zogeheten cfd's. Dat staat voor contracts for difference, een beleggingsproduct met grote risico's omdat er met een hefboom wordt gewerkt.
Wat zijn cfd's?
Als belegger speculeer je met een cfd op een koersstijging of -daling van aandelen, valuta of grondstoffen zonder dat je deze ook echt koopt. Het verschil tussen de actuele koers en de prijs op het moment dat je het contract sluit, is je winst als belegger. Of je verlies.
En dat laatste kan flink in de papieren lopen door de eerder genoemde hefboom. Die hefboom ontstaat doordat je niet je hele investering zelf betaalt, maar ook een groot deel ervan leent. Zo kun je met een kleiner bedrag een veel hoger rendement halen, zoals in onderstaande video wordt uitgelegd.
Dat geldt omgekeerd alleen ook: de verliezen kunnen ook veel groter zijn. En dat is waar veel beleggers op pijnlijke wijze achter komen. Als de koers onderuit gaat, zijn zij niet alleen hun inleg kwijt, maar dan moeten ze ook het verlies bijbetalen. En dat kan ertoe leiden dat je veel meer dan je inleg verliest, waarschuwt toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Meer dan 80 procent van de beleggers in deze producten, eindigt in het rood volgens de toezichthouder. Die waarschuwt dan ook heel nadrukkelijk voor de 'malafide' buitenlandse aanbieders van cfd's. Buitenlandse aanbieders vallen buiten het toezicht van de AFM, maar mogen wel in Nederland actief zijn als ze in een ander Europees land zijn gevestigd.
Gelokt met neppe succesverhalen
Via nepadvertenties met verzonnen succesverhalen van BN'ers - die niets met de advertenties te maken hebben - worden particuliere beleggers verleid. De nepadvertenties zijn vaak voor crypto's, maar wie doorklikt komt regelmatig bij aanbieders van cfd's terecht die niet helemaal zuiver op de graat zijn, ziet de AFM.
Er is een levendige handel in de data van mensen die in de nepadvertenties met bijvoorbeeld Jort Kelder of John de Mol trappen. Handelaren in deze data krijgen soms wel duizend euro bonus per persoon die gaat handelen, weet woordvoerder Kees Versluis.
Oneerlijke handel
En wie gaat handelen, is al snel de sigaar. Aanbieders rekenen hoge kosten en het is volgens de AFM 'vaak onduidelijk of de transacties eerlijk' verlopen. Nietsvermoedende beleggers krijgen telefonisch advies over hoe ze moeten beleggen, iets wat helemaal niet mag.
Het advies-verbod geldt juist omdat malafide verkopers indirect belang hebben bij verlies van de belegger, omdat deze malafide verkopers bij hetzelfde bedrijf horen als de aanbieders van cfd's.
Vanuit het buitenland
Omdat de bedrijven niet onder Nederlands toezicht vallen, was het voor beleggers die in de val zijn getrapt erg moeilijk om hun recht te halen. Procederen in een land als Cyprus, waar veel van dit soort sluwe bedrijven zijn gevestigd, is een kostbare en tijdrovende aangelegenheid.
Advocaat Marius Hupkes heeft tientallen klanten die hun geld zijn kwijtgeraakt aan de oplichtingspraktijken onder zijn hoede. Hij probeerde via de Nederlandse rechter om de beleggingsafspraken terug te draaien. En dat lukte tot nu toe al in vijf gevallen.
Jurisprudentie helpt anderen
Per klant gaat het om honderdduizenden euro's die teruggestort moeten worden, vertelt Hupkes. Dat is tot nu toe nog niet gelukt, een deurwaarder in Cyprus is bezig om de bankrekening van het veroordeelde bedrijf 'af te romen' om het geld naar Nederland te halen.
Dankzij de uitspraken van de rechter is het ook voor andere gedupeerden mogelijk om via de Nederlandse rechtspraak een poging te doen om het geld terug te krijgen, vertelt hij. Al het geld kan hij niet beloven, omdat hij kosten maakt die volgens het Nederlandse recht niet vergoed hoeven te worden door de verliezende partij.
En andere optie is om het - met het vonnis van de rechtbank als drukmiddel - buiten de rechtszaal om via een schikking te regelen, voegt hij toe. Hoe vaak mag hij vanwege geheimhoudingsafspraken niet zeggen. Het betekent wel dat je als gedupeerde 'water bij de wijn moet doen'.
Procederen heeft daarom ook pas nut bij forse verliezen, voor schadebedragen lager dan 65.000 à 70.000 euro wordt het 'lastiger om goed te doen', aldus Hupkes. Zijn kantoor hanteert deze grens om te voorkomen dat mensen die al veel geld kwijt zijn, onnodig verder op kosten worden gejaagd, legt hij uit.
Het gaat daarbij niet alleen om het honorarium voor de advocaat zelf, maar de opstartkosten om in het buitenland te procederen zijn nu eenmaal hoog. "Vertaalkosten, het uitbrengen van de dagvaarding in het buitenland", geeft hij als voorbeeld.
Hang op
Met een groepszaak zouden die kosten gedeeld kunnen worden, maar 'dan moet ik mensen in de wachtkamer zetten', vertelt Hupkes. Dat doet hij liever niet. "Tempo is ook belangrijk in dit soort zaken, want die brokers zijn niet te vertrouwen, ze verdwijnen gewoon." Hij hoopt dat de publiciteit ervoor zorgt dat genoeg gedupeerden zich melden voor een groepszaak.
Toezichthouder AFM predikt dan ook de 'voorkomen is beter dan genezen'-slogan. Het beste is om de telefoon op te hangen als je wordt benaderd door dit soort partijen. Wie de verleiding niet kan weerstaan om toch te luisteren, moet zich realiseren dat als 'iets te mooi klinkt om waar te zijn', dit meestal ook zo is, besluit de AFM.