Net bevallen vrouw van Nederlandse topman schuilt in bergen Libanon

Sjoerd van der Laan, directeur en mede-eigenaar van Zwanenberg Food Group uit Almelo, zag de afgelopen weken met lede ogen aan hoe het geweld in Libanon oplaaide. Na dagenlange bombardementen startte het Israëlische leger maandagnacht een grondoffensief. Zijn familiebedrijf exporteert al sinds 1931 vleesconserven naar Libanon, en hij heeft er zakelijk en persoonlijk hechte relaties.

Zaken met Libanon

"Onze handelsbetrekkingen met Libanon gaan heel ver terug. Wij doen er al sinds de jaren dertig zaken. Het was destijds een van onze allereerste exportmarkten. In die tijd was het land nog zeer welvarend. Inmiddels exporteren wij naar 112 landen wereldwijd, maar de Libanese relaties zijn altijd belangrijk gebleven. Mijn opa deed zaken met hun opa, mijn vader deed zaken met hun vader, en wij doen er zaken met de zoon of dochter."

Zwanenberg Food Group is een familiebedrijf, dat lang houdbare vleesproducten, soepen en maaltijdsauzen maakt en verkoopt. Het bedrijf nam in 2018 de vleesfabriek van Unilever in Oss over, bekend van de rookworsten. Ook voert het merken als Kips, Zwan en Chicken Tonight. Met 1800 medewerkers is Zwanenberg goed voor een omzet van 600 miljoen euro.

Hamsteren

De opgelaaide oorlogshandelingen in Libanon raken zijn familiebedrijf niet echt, zegt Van der Laan. "In dergelijke markten is de levensmiddelenindustrie vaak nog niet zo sterk ontwikkeld, waardoor ze afhankelijk zijn van de import van voedsel. Je ziet daardoor dat er een sterke vraag is naar onze producten."

Opmerkelijk genoeg kan het Twentse familiebedrijf in de huidige omstandigheden zelfs beter zaken doen. "Het klinkt gek, maar als het spannend wordt, stijgt de vraag naar onze producten juist", aldus Van der Laan. "Omdat onze vleesconserven en sauzen lang houdbaar zijn, geen koeling nodig hebben en makkelijk te bereiden zijn, worden zij in dergelijke situaties gehamsterd."

Economische crisis

Ook van de opgelaaide oorlogshandelingen van de afgelopen weken ondervond het bedrijf weinig last. "Zolang de infrastructuur zoals de havens en vliegvelden blijft werken, gaat de handel wel door. Natuurlijk hebben wij ook de stempels van de overheid nodig, maar wegens het belang van de voedselvoorziening lukt dat wel."

Wel ervoer Van der Laan de afgelopen jaren de gevolgen van het inzakken van de toch al niet sterk ontwikkelde Libanese economie. Sinds 2019 bevindt het land zich in een diepe economische crisis. In 2020 kromp de economie met ruim 21 procent als gevolg van corona en een verwoestende explosie in de haven van Beiroet, en daarvan is het land nog steeds niet hersteld. "Als gevolg daarvan is er sprake van soms mensonterende toestanden."

Vrouw en dochter

Veel zorgelijker dan de zakelijke gevolgen van het opgelaaide geweld voor Van der Laan is echter de veiligheid van zijn vrouw en dochter. "Mijn vrouw is Libanese. Twee weken geleden is onze dochter geboren. Ik ben vorige week zondag net teruggekeerd uit Libanon. Dat was de periode van de ontploffende piepers en walkietalkies en het eerste grote bombardement op het zuidelijke deel van Beiroet." Daarbij werd onder meer Hezbollah-commandant Ibrahim Aqil gedood.

"Ons appartement in de stad kijkt uit op deze wijk, maar wij hebben vreemd genoeg niets gemerkt. Geen knallen, geen rook. Ook op de weg naar het vliegveld, die langs de wijk gaat, was niets te merken. Wel hoorden wij enkele dagen eerder enorme knallen toen Israëlische straaljagers over de stad vlogen en door de geluidsbarrière gingen."

Gevlucht naar de bergen

Nu de luchtaanvallen zijn opgevoerd en het grondoffensief is ingezet, is de veiligheidssituatie ernstig verslechterd. Na het grote bombardement waarbij Hezbollah-leider Hassan Nasrallah vrijdag omkwam, is zijn vrouw met hun pasgeboren dochtertje voor het geweld gevlucht naar de bergen, zegt Van der Laan.

"Libanon is heel bergachtig, en heel veel families in de steden komen oorspronkelijk uit bergdorpen. Meestal hebben zij daar nog een huis, ook haar familie. Zij zijn daar nu in veiligheid. Maar ik maak me natuurlijk nog steeds zorgen. Wij hebben er alles aan gedaan om een noodpaspoort voor mijn dochter te regelen, zodat zij zo snel mogelijk hierheen kunnen komen", zegt de ondernemer.

"Zij hebben inmiddels een vlucht geregeld, en staan klaar om te vertrekken. Zodra het weer veilig is, zal mijn vrouw overigens zeker weer terug willen. Zij werkt ook voor een familiebedrijf, en wil dat draaiende houden."

Geen belangrijke economie

Met 5,4 miljoen inwoners, een bruto binnenlands product van nog geen 25 miljard dollar (2020) en een sociaal-politieke instabiliteit met veel verschillende bevolkingsgroepen en vluchtelingen uit Israël en Syrië, is Libanon geen belangrijke economie. Voor veel Nederlandse bedrijven is het ook geen aantrekkelijk land voor export of vestiging. Uit cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland blijkt dat Nederland in 2021 voor slechts 233 miljoen euro naar Libanon exporteerde, en voor 57 miljoen euro uit het land importeerde. Libanon exporteert vooral halffabricaten en landbouwproducten.