KLM en easyJet: vliegen vanaf Schiphol wordt duurder door hogere havengelden
Vliegen vanaf Schiphol wordt duurder door de hogere havengelden die de luchthaven aan de luchthavenmaatschappijen vraagt. Het gaat volgens easyJet om een stijging van omgerekend 16 euro per vertrekkende passagier. En die hogere kosten rekenen de maatschappijen door aan hun klanten.
RTL Z meldde gisteren al dat de havengelden fors stijgen. Het gaat om een verhoging van 41 procent per april 2025. De luchthaventarieven worden voor een periode van drie jaar vastgesteld. Ook in 2026 gaan ze omhoog (5 procent), om in 2027 met 7,5 procent verlaagd te worden. Over de jaren 2025-2027 zal zo per saldo sprake zijn van een stijging van 37 procent.
Vandaag gaf Schiphol meer openheid van zaken. "Een maatschappij die 's nachts vliegt gaat drie tot zes keer zoveel betalen, afhankelijk van het type vliegtuig", zegt Robert Carsouw, financieel directeur van Schiphol.
15 euro meer
Volgens Schiphol betalen luchtvaartmaatschappijen in 2027 gemiddeld ongeveer 15 euro meer voor een lokaal vertrekkende passagier dan in 2024. Het gaat uitsluitend om Amsterdam, dus niet om Eindhoven dat ook onder de Schiphol Group valt.
De verhogingen vallen verkeerd bij de diverse luchtvaartmaatschappijen. Volgens KLM kiest geen enkele andere luchthaven in Europa voor een dergelijke verhoging, waardoor Schiphol de komende jaren aanzienlijk duurder zal zijn in vergelijking met andere Europese hubs, zoals Parijs-Charles de Gaulle en Kopenhagen. "Ondertussen is Schiphol nog jaren bezig met bouwen en renoveren om de kwaliteit te bieden die reizigers en luchtvaartmaatschappijen mogen verwachten."
In portemonnee geraakt
Ook de goedkope maatschappij easyJet is niet blij. "Deze verhoging raakt middenklassengezinnen direct in hun portemonnee", aldus easyJet. In hoeverre de maatschappij de hogere havengelden gaat doorrekenen aan passagiers, wil het bedrijf niet zeggen.
BARIN, de belangenorganisatie voor luchtvaartmaatschappijen in Nederland verwacht dat Nederlanders die nu nog vanaf Schiphol naar hun favoriete vakantiebestemming vliegen, volgend jaar moeten mogelijk uitwijken naar luchthavens in België, Duitsland of Frankrijk. Veel luchtvaartmaatschappijen uitwijken naar een andere stad, verwacht BARIN-voorzitter Marnix Fruitema.
Als de maatschappijen wel op Schiphol blijven vliegen, zullen ze de hogere havengelden doorberekenen aan de consument. Daardoor stijgt de ticketprijs. "Consumenten zullen dan ook uit zichzelf uitwijken naar goedkopere alternatieven zoals Düsseldorf en Brussel", zegt Fruitema tegen RTL Z.
Investeringen in luchthaven
Schiphol heeft meer geld nodig om het recordbedrag aan investeringen (5 tot 6 miljard) tot 2029 te kunnen bekostigen. BARIN steunt het investeringsplan van Schiphol. De brancheorganisatie is echter 'tegen het principe dat luchtvaartmaatschappijen de extra kosten of budgetoverschrijdingen moeten betalen'.
Mogelijk volgt de gang naar waakhond ACM. "We zullen voor eind november analyseren of we bij de ACM in beroep moeten gaan", aldus Fruitema. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt toezicht op eventuele verstoringen van markten.
Schiphol is zich er volgens Carsouw bewust van dat de tariefsverhoging een bittere pil is om te slikken. "Maar het is onvermijdelijk. We maken ons ook geen zorgen over onze concurrentiepositie, ook niet als we bij de duurdere luchthavens zitten. We bieden namelijk goede kwaliteit. We horen ook niet van onze klanten dat ze weggaan."
Op één na duurste van Europa
Fruitema: "KLM heeft geen keuze, die zijn gebonden aan Schiphol. Maar andere maatschappijen hebben geen band met Nederland. Als het hen te duurt wordt, wijken ze uit. Door de verhoging wordt Schiphol de op één na duurste vertrekhaven van Europa, na London Heathrow."
Vanaf Heathrow vliegen ook geen goedkope luchtvaartmaatschappijen zoals Easyjet en Ryanair.
Met de trein naar Parijs
"Er komen vanuit Den Haag en Brussel al allemaal belastingen op de luchtvaartmaatschappijen af. Als een extreem verhoogde luchthavenbelasting er nog bijkomt, is één en één twee. Er wordt dan door verschillende maatschappijen niet meer gevlogen op Amsterdam. Ze kiezen voor Brussel, misschien zelfs voor Parijs", aldus Fruitema.
De luchtvaartmaatschappijen hebben geen langdurig contract met Schiphol en kunnen volgens Fruitema van de één op andere dag vertrekken. Om de stijging van de havengelden voor luchtvaartmaatschappijen te dempen, levert Schiphol zelf een vrijwillige bijdrage van 100 miljoen euro, aldus de luchthaven.
Hoge inflatie
"De huidige tarieven van Schiphol zijn vastgesteld in 2021 en bevatten geen correcties voor de uitzonderlijk hoge inflatie, sterk gestegen rente en fors toegenomen operationele kosten in de afgelopen drie jaar. Daarom zijn de tarieven van 2022 tot en met 2024 ruim 550 miljoen euro te laag om de kosten te dekken", schrijft Schiphol in een persbericht.
Carsouw benadrukt dat Schiphol volgens de wet geen winst mag maken. Er zit dus geen vet op de botten van goede jaren. Dat is toen al verrekend met de luchtvaartmaatschappijen.
Hoeveel een luchtvaartmaatschappij precies extra moet gaan betalen, is nog niet duidelijk. Veel hangt af van wie welk deel van de rekening precies gepresenteerd krijgt. En dat hangt weer af van de mate waarin Schiphol de tarieven verder differentieert.
Toestellen die bovengemiddeld veel lawaai maken, worden bijvoorbeeld zwaarder aangeslagen. Toestellen die relatief 'stil' zijn betalen minder.
'Grootste herriebakken weren'
Met deze tariefdifferentiatie hoopt Schiphol de grootste 'herriebakken' van de luchthaven te weren. Zonder deze zeer lawaaiige toestellen moet de geluidshinder die omwonenden van de luchthaven ervaren worden verminderd.
In praktijk vliegen vooral vrachtvervoerders met lawaaiige toestellen. Zij krijgen dus het grootste deel van de stijgende rekening gepresenteerd. Maatschappijen die vliegen met minder lawaaiige passagierstoestellen worden relatief gespaard.
Volgens berekeningen stijgt het tarief voor een 747-vrachtvliegtuig van 3311 euro in de nacht naar 15.368 euro in de nacht. Het tarief van een Boeing 737 voor passagiers, gaat van 1169 euro naar 5553 euro in de nacht. Carsouw: "Een lawaaierige 747 in de nacht wordt inderdaad heel erg duur. We willen dat vrachtmaatschappijen bij ons met hun meest stille toestel gaan vliegen en dan eventueel met een lawaaieriger toestel bij een andere luchthaven."
