Lonen stegen dit jaar 6,6 procent, grootste plus sinds jaren 80
De gemiddelde cao-lonen zijn in 2024 het sterkst gestegen in meer dan veertig jaar, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van voorlopige cijfers. De lonen liggen dit jaar gemiddeld 6,6 procent hoger dan vorig jaar. De laatste keer dat de lonen zo hard omhooggingen was in 1982.
Ambtenaren gingen er procentueel iets minder hard op vooruit dan werknemers bij bedrijven. De cao-lonen bij overheidsorganisaties gingen in 2024 met 6,2 procent omhoog. Daarbij meldt het CBS wel dat ambtenaren in 2023 de grootste loonstijging zagen, met 7,2 procent.
Bij bedrijven stegen de cao-lonen dit jaar met 6,7 procent. Gecorrigeerd voor inflatie gingen de cao-lonen een stuk minder hard omhoog. Deze zogeheten reële cao-loonstijging was dit jaar 3,5 procent.
Looneis vakbonden
Vakbonden hebben in het jaar - dat bijna voorbij is - ingezet op flinke cao-loonstijgingen om de hoge inflatie van afgelopen jaren te compenseren en de koopkracht van werknemers te verbeteren. Ook in het nieuwe jaar mikken de bonden op forse verhogingen. FNV kondigde in september aan het nieuwe cao-seizoen in te zetten op 7 procent loonsverhoging.
Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB), heeft zich kritisch uitgelaten over de forse looneis van FNV. Volgens hem zou een loonstijging van 7 procent de inflatie in 2026 met een extra procentpunt laten toenemen. "Dat betekent simpelweg dat de prijzen van uw en mijn boodschappen nog langer zullen blijven stijgen", zei hij in september.
Schade ingehaald
Hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS wijst erop dat de vakbonden uiteindelijk toch hun zin hebben gekregen. "Toen de energieprijzen stegen waren zij de eerste die erop wezen dat dat de koopkracht van werknemers aantastte", vertelt hij in een uitzending van RTL Z.
De vakbonden hadden daar ook wel gelijk in, zegt hij. "Maar nu er twee jaar op rij een loonstijging van ruim 6 procent is, is de schade van de hogere prijzen in elk geval voor mensen die onder een cao vallen, weer ingehaald", voegt hij toe.
Volgens Van Mulligen profiteerden de meeste bedrijfstakken de afgelopen twee jaar van de loonstijgingen. "Er zijn onderling wel verschillen. Dit jaar waren werknemers van woningbouwverenigingen en horeca goed af met meer dan tien procent", geeft hij als voorbeelden.
"Werknemers in het vervoer en de opslag zagen lagere stijgingen, maar hadden in 2023 al de grootste loonstijging gehad", vervolgt hij. "Als je alle bedrijfstakken op een rij zet en 2023 en 2024 bij elkaar optelt, komt er overal wel een loonstijging van ruim tien procent uit."
Lonen halen prijzen in
Werknemers zijn dan ook beter af dit jaar dankzij de loonstijgingen, vertelt Van Mulligen. "De reële stijging gecorrigeerd voor de inflatie was in 2024 3,5 procent." Gemeten over twee jaar hebben de lonen de prijzen 'echt ingehaald', zegt hij.
"Aan de andere kant: een loonsverhoging krijg je één keer en went snel", legt hij uit waarom dit voor veel mensen toch anders zal voelen. "Met de hogere prijzen in de supermarkt word je elke keer dat je boodschappen doet, geconfronteerd. Dat zal bij de meeste mensen nog wel lang tussen de oren blijven zitten."
In onderstaande video legt Frederieke Hegger uit waarom loonsverhogingen de inflatie alleen maar erger maken: