EU wil 'groene toekomst' industrie veiligstellen, steun voor spullen van eigen bodem
De Europese Commissie komt met een omvangrijk plan om de industrie te ondersteunen, de zogenoemde Clean Industrial Deal. Met steun van Europa moet de sector verduurzaamd worden, en moet worden gezorgd dat er ook daadwerkelijk producten van eigen bodem worden gekocht.
Het gaat om een reeks aan maatregelen variërend van voorstellen om meer staatssteun te kunnen verlenen aan schone industrie, tot het verlagen van de energieprijzen.
De vraag naar Europese duurzame producten zal bovendien worden gestimuleerd, onder meer door overheden aan te sporen om voorrang te geven aan producten van eigen bodem. Met de Clean Industrial Deal zal ruim 100 miljard euro worden gemobiliseerd. Volgens Eurocommissaris Wopke Hoekstra is het plan een 'gamechanger' voor de Europese economie.
Businessplan
"Het is een businessplan dat Europa opnieuw industrialiseert", zei Hoekstra. "Het zal het concurrentievermogen stimuleren, onze strategische onafhankelijkheid vergroten en de klimaatactie versnellen – allemaal tegelijk."
Er werd door bedrijven met spanning uitgekeken naar deze dag. De industriesector in Europa kampt met hoge energiekosten, mondiale concurrentie en complexe regelgeving. Tegelijk moet de industrie steeds schoner produceren, om de klimaatdoelen te kunnen halen. Denk aan bijvoorbeeld schoner geproduceerd staal en kunststoffen.
Zwakke vraag
Ook heeft de sector te maken met een zwakke vraag naar duurzame producten. In aanloop naar vandaag riepen grote bedrijven de Commissie op om de vraag naar schonere producten op te krikken en regels te vereenvoudigen.
In Nederland heeft de industrie ook nog te maken met grote problemen op het stroomnet. Het lukt de sector in eigen land maar moeilijk om snel genoeg te verduurzamen. Eind vorig jaar werd duidelijk dat de plannen om te vergroenen niet goed van de grond komen.
Afzwakking of versterking
Al eerder werden in Europa duurzame maatregelen ingetrokken of afgezwakt, en de vraag was of deze Clean Industrial Deal zou leiden tot een verdere afzwakking, of juist versterking van de duurzame ambities.
Volgens Hoekstra is er geen sprake van dat Europa de klimaatambities afzwakt. "Maar we weten dat we dit niet kunnen doen zonder het bedrijfsleven en de industrie erbij te betrekken." Daarom wordt de regelgeving 'drastisch vereenvoudigd', "zodat bedrijven zich kunnen concentreren op waar ze goed in zijn: groeien en innoveren."
De focus ligt daarbij op twee soorten bedrijven, zei hij: die uit de energie-intensieve industrie, zoals voor staal, aluminium en cement. Zij krijgen steun om het hoofd te kunnen bieden aan hoge energiekosten, wereldwijde concurrentie en complexe regels die de bedrijven in de weg zitten.
Schone technologie
De tweede sector wordt gevormd door schone technologiebedrijven. Het gaat dan bijvoorbeeld om bedrijven die laadinfrastructuur voor elektrische auto’s aanleggen, of nieuwe soorten batterijtechnologie ontwikkelen.
"Deze bedrijven zijn doorgaans jong, dynamisch, snel op de been en barstensvol potentieel", aldus Hoekstra. "Met de juiste omstandigheden zijn ze klaar voor een mooie toekomst."
De Commissie wil alles op alles zetten om de energieprijzen omlaag te brengen en te komen tot meer duurzame energie. Daarvoor stappen veel bedrijven over op elektriciteit. De commissie wil deze ‘elektrificatie’ verhogen van 23 procent nu naar 32 procent in 2030.
Tegelijk wordt aan de lidstaten gevraagd om minder hoge belastingen te heffen bij de energie-intensieve industrie. Ook worden de regels voor staatssteun versoepeld. En de Commissie wil er daarnaast voor zorgen dat er een “ongekende stijging van investeringen” in elektriciteitsnetwerken en schone energie komt.
Nieuwe bank
Daartoe wordt een nieuwe bank geïntroduceerd, die als taak krijgt om de industrie CO2-vrij te maken. Deze bank zou direct en indirect in de komende tien jaar honderden miljarden euro’s kunnen opleveren. Daarmee en met de inzet van het Emissiehandelssysteem zou de industriële uitstoot met 30 procent kunnen dalen.
Niet alleen milieuorganisaties, ook een aantal grote bedrijven heeft in aanloop naar vandaag gepleit om door te gaan op de duurzame weg. Zo riep een brede coalitie van bedrijven en brancheorganisaties in december de Europese Commissie nog op om een grotere marktvraag te creëren voor schone industriële producten.
Werkgeversorganisatie VNO-NCW reageert positief op de nieuwe plannen. De brancheorganisatie vindt dat ze "de juiste onderdelen voor een sterkere concurrentiekracht" bevatten. De industrie staat nu onder grote druk, met name door de veel te hoge energieprijzen. "Verduurzaming is de enige manier om onafhankelijker te worden van de rest van de wereld en concurrerend te blijven."
