De zeven onzekerheden voor Jumbo's nieuwe topman Tom Heidman
Tom Heidman is op 1 maart als (interim-)ceo van Jumbo aan een gigantische klus begonnen. Hij is de tweede tijdelijke topman in 2,5 jaar. Waar de supermarktketen '7 zekerheden' belooft aan klanten, heeft Jumbo zelf te maken met 7 onzekerheden. Aan Heidman om het winkelwagentje weer in de juiste richting te krijgen.
Jarenlang ging het prima met Jumbo, het bedrijf groeide, de omzet en het marktaandeel stegen en de supermarktketen maakte de stap naar België. Naast de wisselingen aan de top, loopt alles in de supermarkten zelf ook niet even lekker.
1. Omzet daalde in 2024
Vorig jaar daalde de omzet van Jumbo met 2,8 procent. Dat was in ruim 20 jaar niet gebeurd. Jumbo was gewend aan groei.
De lagere omzet in 2024 kwam volgens Jumbo doordat supermarkten geen tabak meer mogen verkopen. Jumbo haalde relatief veel omzet uit de verkoop van tabak.
2. Marktaandeel alweer omlaag
Jumbo wijst bij de omzetdaling over 2024 op de tabaksban, maar het deed het in 2024 slechter dan andere supermarkten.
Het marktaandeel daalde in Nederland, verreweg het belangrijkste land voor het bedrijf. En dat was alweer voor het derde jaar op rij. Het verkoopverbod van tabak is dus niet het hele verhaal.
3. Winst nog laag
Jumbo maakte over 2024 wel winst en deze was ook hoger dan in 2023 (+29 procent tot 28 miljoen euro). Maar in eerdere jaren was de winst nóg hoger: bijna 80 miljoen euro in 2022, 114 miljoen euro in 2021 en bijna 137 miljoen euro in 2020.
Daarbij was de winst van Ahold-Delhaize, met Albert Heijn als concurrent van Jumbo in Nederland en België, en met Delhaize als concurrent in België, relatief veel hoger dan bij Jumbo.
4. Lege schappen
Jumbo heeft het roer omgegooid. In 2023 jaar stond Jumbo in een onderzoek van de Consumentenbond nog op een vergelijkbaar prijsniveau als Albert Heijn en Plus. Maar om zich te onderscheiden van marktleider Albert Heijn wil Jumbo meer prijsvechter worden.
Daarbij is er gesleuteld aan de 7 zekerheden. Daardoor is regel 'vierde in de rij, boodschappen gratis' geschrapt en ook ook de laagsteprijsgarantie moest het veld ruimen.
De afgelopen maanden zagen consumenten geregeld lege schappen bij Jumbo. Ook andere supermarkten hadden daar wel eens mee te maken, zo zag je bij Albert Heijn onlangs maar weinig pakken koffie van Douwe Egberts, maar bij Jumbo waren ook andere schappen (deels) leeg.
Jumbo lag ook in de clinch met de producenten van onder meer Smintjes, Mentos, Quaker, Schwarzkopf en Witte Reus. De supermarkt onderhandelde met leveranciers over de prijs en met een aantal kwam de Brabantse keten er niet uit. Als het lang duurt, dan wordt het risico dat consumenten uitwijken naar andere supers groter.
5. Ambities België teruggeschroefd
Sinds 2019 heeft Jumbo ook in België supermarkten om daar een tweede thuismarkt te creëren. Vorig jaar behaalde Jumbo daar, een jaar eerder dan gedacht, een positief resultaat.
Maar als het gaat om het aantal winkels, dan gaat het wat minder dan eerder gedacht. Zo was het aanvankelijk de bedoeling om binnen vijf jaar tijd naar 100 winkels te groeien. Maar de ambities voor België zijn inmiddels flink teruggeschroefd. Nu wil Jumbo eind dit jaar 50 supermarkten hebben in België. Binnenkort opent pas nummer 39.
Ter vergelijking: Albert Heijn heeft er nu 82 in België en Ahold (de moeder van Albert Heijn) heeft ook nog eens ruim 800 winkels van Delhaize. Daarbij nam Ahold onlangs 325, voornamelijk kleinere, supermarkten over.
6. Alweer een tijdelijke ceo
Eind januari werd bekend dat Ton van Veen, nog geen twee jaar ceo, vertrok. Om bovengenoemde zaken aan te pakken heeft hij een aantal maatregelen genomen. Zo worden producten nu samen met buitenlandse supermarkten ingekocht, wordt er geprobeerd om ervoor te zorgen dat klanten minder producten meenemen zonder te betalen en er is gestopt met het sponsoren van onder meer Max Verstappen.
Op het hoofdkantoor verdwijnen per saldo 350 arbeidsplaatsen. Alles bij elkaar moet daarmee in 2025 zo'n 150 miljoen euro worden bespaard. Maar je zou verwachten dat Van Veen nog even aanblijft om te bekijken of die maatregelen brengen wat er van wordt verwacht.
Opvallend is dat er nog geen opvolger voor Van Veen klaarstond. Hij was ceo tegen wil en dank. In het najaar van 2022 was hij net afgetreden als cfo van Jumbo, onder meer omdat hij meer tijd wilde besteden aan zijn eigen familie.
Toch deed de familie Van Eerd, eigenaar van Jumbo, al snel een beroep op hem. Want Frits van Eerd, de toenmalige ceo, was gearresteerd in een onderzoek naar witwassen, corruptie en valsheid in geschrifte.
Ook Heidman zal er, net als Van Veen, niet lang zitten. Hij is 66 en blijft aan tot een nieuwe ceo is gevonden. Maar ook nu staat er nog geen opvolger klaar. En dat maakt de situatie er niet makkelijker op, want het zoekt altijd net wat makkelijker naar een nieuwe ceo als er geen druk op staat.
7. Nog meer wijzigingen aan de top
Ook op een andere plek in de top van Jumbo vallen gaten. Twee commissarissen (die namens de aandeelhouders toezicht houden op de dagelijkse leiding) gaan niet verder. Ook voor hen stond er geen opvolger vast en dat is opmerkelijk, omdat hun huidige termijn op 1 april afloopt.
Daarbij zijn de twee commissarissen respectievelijk bijna 75 (Wilco Jiskoot) en al 78 (Antony Burgmans). Het zou dus niet als heel onverwacht moeten komen dat zij het stokje aan iemand anders willen overdragen.
Jiskoot en Burgmans zijn zwaargewichten, zeker toen zij bij Jumbo in 2009 voor het eerst waren benoemd. Na hun benoeming deed Jumbo twee grote overnames waardoor Jumbo van relatief kleine speler de nummer twee in Nederland werd.
In deze video zie je dat een dagje Duitsland voor de boodschappen Inge 300 euro per maand oplevert: