Snellere treinen door heel Europa, de EU presenteert ambitieuze plannen

Van Parijs naar Madrid in zes uur en van Berlijn naar Kopenhagen in vier uur. De Europese Commissie (EC) presenteerde gisteren ambitieuze plannen om treinreizen in Europa de komende jaren drastisch te verkorten. De trein moet volgens eurocommissaris Apostolos Tzitzikostas een serieus alternatief worden voor de auto en het vliegtuig.
Ook moet de trein 'Europeanen verenigen en onze economie versterken'. De EC heeft daarom een aantal concrete reistijden op bepaalde reizen geplakt. Naast de hierboven genoemde reizen, moeten treinen in de hele Europese Unie sneller gaan rijden.
Zo moet er bijvoorbeeld ook een nieuwe hogesnelheidstrein gaan rijden tussen Madrid en Lissabon die er drie uur over doet. De reis van Athene naar Sofia moet 6 uur gaan duren in plaats van de huidige dertien uur en veertig minuten.
Nederland nauwelijks vertegenwoordigd
Nederland heeft echter geen prominente plek op de kaart. De reis van Amsterdam naar Berlijn is de enige 'Nederlandse reis' die op de kaart van de EC staat en wordt maar een kwartiertje korter. Dit ritje en duurt straks 5,5 uur. Tegen 2040 moeten al deze ambities werkelijkheid zijn.
Hoe wil de EU dat voor elkaar krijgen? Bijvoorbeeld door te zoeken waar de treinen harder dan 250 kilometer per uur kunnen rijden en door de spoorcapaciteit beter te coördineren. Maar ook door te investeren in technologie waarmee hogesnelheidstreinen zonder barrières door heel Europa kunnen rijden. En door te zorgen dat treinbestuurders makkelijker een certificaat kunnen krijgen om ook internationale treinen te besturen.

Eurocommissaris voor Transport Tzitzikostas zegt dat de meeste hogesnelheidstreinen zich concentreren in Spanje, Frankrijk, Italië en Duitsland. Het voltooien van het netwerk zodat ook andere delen van Europa verbonden zijn, zal volgens Tzitzikostas honderden miljarden euro's kosten, maar ook honderden miljarden aan extra maatschappelijke voordelen opleveren.
De financiën wil de EC bespreken in een 'strategische dialoog met de lidstaten, de industrie en andere financiële actoren'.
Internationaal ticketsysteem
Naast het creëren van snellere verbindingen, moet het makkelijker worden om internationale treinkaartjes te boeken op één plek. Staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer en Milieu) zegt tegenover RTL Z dat Nederland zich vooruitlopend op de Europese plannen al inzet voor die internationale ticketverkoop. "Zo wordt met NS gesproken over de mogelijkheid om via hen internationale tickets van andere vervoerders te kunnen verkopen."
De staatssecretaris juicht de plannen van de Europese Commissie toe om het netwerk van hogesnelheidslijnen in Europa te versterken. "Het is natuurlijk fantastisch als je snel, vaak en gemakkelijk naar bestemmingen in Europa kunt reizen. Internationale verbondenheid maakt Europa en een open economie als die van Nederland sterk."
Nieuwe aanbieders
Tot nu toe komen veel plannen voor internationale treinen alleen nog niet van de grond. Aanbieders kunnen geen financiering krijgen, komen niet aan de goede treinstellen of krijgen geen plek in de dienstregeling.
Zo zei Chris Engelsman, oprichter van de European Sleeper, in juni tegen RTL Z: "In België krijgen internationale treinen voorrang en in Nederland juist niet. In Frankrijk zijn er 's nachts werkzaamheden gepland. Zie dan maar met een nachttrein naar Barcelona te komen."
De Europese Commissie zegt het makkelijker te willen maken voor nieuwe aanbieders om hun treinen te laten rijden. Met meer concurrentie op het spoor zullen treinkaartjes ook goedkoper worden, stelt de Commissie.
Het dagelijkse bestuur van de Europese Unie wil door middel van wetgeving een tweedehandsmarkt voor treinstellen ondersteunen, waardoor het makkelijker wordt om materieel opnieuw te verkopen en elders in te zetten binnen Europa.
Militair vervoer
Daarnaast wil de Europese Commissie inzetten op beter vervoer van militaire troepen en materieel per trein, zodat Europa 'veiliger' wordt. Dat doel ondersteunt ook de Nederlandse staatssecretaris Aartsen: hij wil prioriteit voor defensie op het spoor. "Treinen moeten niet bij de grens stil blijven staan door papierwerk."
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ontwikkelt samen met Defensie en ProRail simulaties van militaire transporten om knelpunten te vinden en te verbeteren. Daarnaast bekijken ze hoe rangeerterrein Kijfhoek in Zuid-Holland ook ingezet kan worden voor 'militaire mobiliteit'.

