Nederland schort ingreep bij Nijmeegse chipmaker Nexperia voorlopig op

Met het opschorten wil Nederland de relatie met China herstellen, schrijft Karremans in een brief aan de Tweede Kamer. Ook deel hij een kort bericht op X. 

De minister greep eind september hard in bij de Nijmeegse chipfabrikant Nexperia, die in Chinese handen is. Volgens Karremans is het, gezien de recente ontwikkelingen, het 'juiste moment' om zijn ingreep in elk geval voorlopig op te schorten. 

Goede wil

Van een officiële opheffing is nadrukkelijk nog geen sprake. De beslissing werd genomen in overleg met Europese en internationale partners, aldus de minister. Volgens Karremans zijn er ook constructieve gesprekken gevoerd met de Chinese autoriteiten.

De Chinezen hebben inmiddels maatregelen genomen om de export van de chips, die daar deels worden gemaakt, te hervatten. Karremans ziet dat als een 'blijk van goede wil', zo schrijft hij.

"Het is mij gebleken dat de Chinese autoriteiten op dit moment daadwerkelijk toestemming lijken te verlenen aan bedrijven uit Europese en andere landen voor de export van Nexperia-chips. Hiermee is een belangrijke stap gezet", aldus Karremans.

Ook vertoont de Nexperia-groep geen tekenen meer van "voortzetting van het gedrag dat de aanleiding vormde voor mijn bevel", zegt de demissionaire bewindsman. Hoewel hij zijn ingrijpen dus opschort, blijft er wel een zogenoemde informatieplicht gelden voor Nexperia. Het bedrijf moet Karremans informeren over 'verplaatsingen van productiemiddelen en kennis tussen de faciliteiten van de onderneming'.

Reactie Nexperia-moeder

Het moederbedrijf van Nexperia, het Chinese Wingtech, lijkt niet tevreden met de oplossing van Karremans. "Als de Nederlandse overheid oprecht bereid is het probleem op te lossen, zou het Ministerie nu een brief moeten indienen bij de Ondernemingskamer waarin het expliciet zijn steun voor de procedure intrekt", zegt een woordvoerder in een schriftelijke reactie. 

Die procedure vormt volgens Wingtech een bedreiging voor de continuïteit van Nexperia. Door een uitspraak van de Ondernemingskamer werd Xuezheng Zhang, de Chinese topman van Nexperia, voorlopig aan de kant gezet. Dat gebeurde nadat bestuurders van het bedrijf naar de rechter waren gestapt. Inmiddels heeft de Nederlandse overheid zich ook aangesloten als partij in de zaak, maar de minister heeft geen invloed op de definitieve uitspraak die nog moet volgen.

Niet beslissen

Nexperia kon door het ingrijpen van het kabinet niet zomaar meer grote beslissingen nemen zonder toestemming van de Nederlandse overheid. De overheid mocht beslissingen binnen het bedrijf ook terugdraaien. De minister maakte gebruik van de Wet beschikbaarheid goederen, die in 1952 van kracht werd en nu pas voor het eerst gebruikt is.

Karremans was bang dat de Chinese eigenaar activiteiten zou weghalen uit Nederland of Europa. "Zonder ingrijpen was de Europese 'front-end productie' van het bedrijf, als gevolg van het handelen van de CEO, op korte termijn uit Europa verdwenen", zo schrijft hij. Dit zou ten koste zijn gegaan van de weerbaarheid van de Nederlandse en Europese economie, aldus de brief.

Diplomatieke rel

De Nederlandse tak van Nexperia maakt halfgeleiders die in China tot een eindproduct, de chips, worden gemaakt. Volgens de minister is de wederzijdse afhankelijkheid belangrijk voor de leveringszekerheid - en dat is dan weer van belang voor de afnemers van de chips, waaronder Europese autofabrikanten.

Maar Karremans' ingreep zorgde voor een diplomatieke rel met China. Het land zette de export stop en dat leidde uiteindelijk ook tot tekorten aan chips van de Nijmeegse fabrikant en problemen bij bedrijven in onder meer de auto-industrie, die de chips nodig hebben voor hun productie.

Eerder werd al bekend dat Nederland mogelijk bereid was om de ingreep bij Nexperia op te heffen, in ruil voor het hervatten van de export van de chips. Volgens China-correspondent Roland Smid kun je je daarbij afvragen welk nut het handelen heeft gehad. "Het is toch een beetje een capitulatie, al zal dat uit de details moeten blijken", zo zei hij eerder.

Hoe verder?

Onduidelijk is nog wel hoe het precies verder gaat bij Nexperia. De chipruzie dreef een wig tussen het Chinese en Nederlandse deel van het bedrijf - en onder meer de Europese managers zouden op het punt staan ontslagen te worden.

Verder heeft de Nederlandse regering dus geen invloed op de uitspraak van de Ondernemingskamer, waarmee de Chinese topman van Nexperia, voorlopig aan de kant werd gezet.

Ondernemingskamer

Volgens Karremans zal de Ondernemingskamer een formeel onderzoek instellen naar mogelijk wanbeleid van de topman en het bedrijf, en kan dit aanleiding vormen om de voorlopige maatregelen tegen Zhang definitief te maken.

Wingtech verwerpt deze beschuldigingen overigens en wijst erop dat tot op heden 'geen enkel bewijs' voor is geleverd.

Wil je weten wat de Nexperia-rel precies betekent? In deze video leggen we dat uit aan de hand van lego: