Valse facturen of nepfoto's van schade: zo gebruiken oplichters AI bij verzekeringsfraude

Verzin het en AI kan het voor je maken. Een bestaand BSN-nummer en een verzonnen identiteit met een fictieve kredietgeschiedenis om een verzekering aan te vragen. Deepfake-video's of AI-gegenereerde spraakberichten om medewerkers van verzekeringen te misleiden om gevoelige bedrijfsinformatie te delen. Een overtuigende nepfactuur of gemanipuleerde foto's van schade aan een auto. 

Meer fraude ontdekt

Het Verbond van Verzekeraars ontdekte vorig jaar 9.070 gevallen van fraude, dat komt neer op zo'n 25 keer per dag. Het zijn er zo'n 1.000 meer dan in 2023. Doordat die fraudegevallen werden ontdekt, zou in totaal hiermee 95,6 miljoen euro zijn bespaard.

Het Verbond vermoedt dat de toegenomen fraude te maken heeft met de opmars van AI. Maar bij navraag blijkt dat meerdere verzekeraars hun kaarten dicht tegen de borst houden als het gaat om wat voor fraude ze precies tegen zijn gekomen: "We willen potentiële criminelen niet wijzer maken", aldus woordvoerder Elias van Hees van het Verbond voor Verzekeraars. 

De enige voorbeelden die ze wel noemen zijn een claim voor een dure Cartier zonnebril met een door AI gemaakte factuur, en een door AI-gegenereerd spraakbericht aan een verzekeringsmedewerker. Dat zou op overtuigende wijze de indruk hebben gewekt dat het van een directielid afkomstig was, bedoeld om interne informatie te achterhalen.

Geraffineerd

Voor die laatste vorm van fraude – het aftroggelen van gevoelige bedrijfsinfo door het zich voordoen als een collega – waarschuwt het Verbond expliciet in een nieuwe beleidsvisie. "Iedereen die bij een verzekeraar werkt, moet zich realiseren dat hij op elk moment te maken kan krijgen met geraffineerde pogingen van kwaadwillenden via individueel mail-, app- of belverkeer," aldus het Verbond. 

Om fraude te voorkomen delen verzekeraars ook steeds meer informatie met elkaar. Zo kunnen ze aangetoonde fraudeurs in een gezamenlijk waarschuwingssysteem plaatsen. Dat is vorig jaar 3567 keer gebeurd. Ook kunnen verzekeraars de polis beëindigen, kosten voor het doen van onderzoek op de fraudeur verhalen, of aangifte doen bij de politie.

Niet-pluis-gevoel

Kunstmatige intelligentie wordt tegelijkertijd door verzekeraars ook juist ingezet om fraude op te sporen, bijvoorbeeld door ongewoon gedrag te detecteren, zoals veel aanvragen in korte tijd. Of om deepfakes te herkennen. Ook het vragen om meerdere foto's van schade kan nepclaims filteren, omdat het nog lastig is om de juiste AI-foto's te genereren vanuit verschillende hoeken, noemt woordvoerder Van Hees van het Verbond.

Het Verbond roept daarnaast medewerkers op om in 'actiestand' te komen. Zij moeten over de juiste kennis beschikken om manipulatie te herkennen en het eerste alarm te slaan als er iets niet in de haak lijkt. "Het menselijke 'niet-pluis-gevoel' is niet zomaar door technische middelen te vervangen", aldus de organisatie.

Een volledig AI-gegenereerde actrice? Bekijk hier wat de Nederlandse acteerwereld daarvan vindt.