Zo profiteert Amerika van zelf opgestelde vredesplan voor Oekraïne

Het plan, dat buiten Oekraïne en de EU om is opgesteld door Rusland en de VS, bevat veel controversiële ideeën. Oekraïne zou onder meer land af moeten staan in Oost-Oekraïne dat de Russen nu niet eens in handen hebben.

Ook zou Oekraïne nooit NAVO-lid kunnen worden en niet langer zelf mogen bepalen hoeveel manschappen het leger telt. Het plan is dan ook slecht gevallen in Kyiv en in Brussel. 

Minstens zo opzienbarend zijn de meeste economische maatregelen in het plan. Om maar met de meest voor de hand liggende te beginnen: de VS belooft veiligheidsgaranties af te geven aan Oekraïne, maar wil daarvoor wel 'compensatie'. Nergens staat wat die compensatie zou moeten zijn, maar gratis zal het niet zijn.

Profiteren van wederopbouw

Voor de wederopbouw moet er een fonds opgericht worden waarmee onder andere geïnvesteerd kan worden in de tech-industrie. De VS wil samenwerken met Oekraïne om gezamenlijk de gasindustrie weer op te bouwen én uit te baten. Ook de VS zal daarvan dus profiteren.

Maar dan wordt het controversiëler. Er moet 100 miljard dollar (zo'n 87 miljard euro) aan bevroren Russische tegoeden vrijgemaakt worden die besteed kunnen worden aan 'door Amerikanen geleide investeringen' in Oekraïne. Een fors deel daarvan zal dus in de VS belanden. En de eis gaat nog verder: als die investeringen ook nog eens geld opleveren, krijgt de VS ook daar de helft van, als het aan Washington ligt.

De EU zou dan weer 100 miljard dollar zelf in moeten leggen, en krijgt daar verder niets voor. De rest van de Russische miljarden die in de EU zijn bevroren (nog eens ruim 100 miljard euro) zou dan weer naar een Russisch-Amerikaans investeringsfonds moeten vloeien. Wederom een bonus voor de Amerikanen dus, maar nu aan de andere kant van het front.

De VS wil samen met de Russen dan weer investeren in AI, zeldzame aardmetalen, olie, gas en infrastructuur. De sancties tegen Rusland moeten daarvoor stapsgewijs worden afgebouwd.

VS dreigt steun te stoppen

Hoe het verder gaat met het plan, is op dit moment nog niet duidelijk. De VS zouden Oekraïne tot donderdag de tijd hebben gegeven om een handtekening te zetten. Anders zouden de VS stoppen met het leveren van wapens en inlichtingen, meldden bronnen aan persbureau Reuters.

Maar Oekraïne, het VK, Frankrijk en Duitsland hebben vandaag samen besproken dat het beginpunt van onderhandelingen de huidige situatie aan het front moet zijn en dat het vrijwillig afstaan van land dus niet acceptabel is. Oekraïne zegt snel met een alternatief plan te komen.

"Dit is een van de moeilijkste momenten in onze geschiedenis", zegt Zelensky vandaag in een videoboodschap. "Oekraïne kan voor een zeer moeilijke keuze komen te staan: of we verliezen onze waardigheid, of we lopen het risico een essentiële partner te verliezen", verwijzend naar de VS.

Demissionair premier Dick Schoof hoopt van de Oekraïense president Zelensky te horen hoe hij tegen het 28-puntenplan aankijkt: