Isis-K doorgedrongen in Europa: ook zorgen voor Nederland?
Het opeisen van de aanslag in Moskou door terreurgroep Isis-K, zet ook Nederland op scherp. De terroristische organisatie heeft onder andere door de oorlog in Oekraïne Europa binnen kunnen dringen. Frankrijk gaat inmiddels uit van het hoogste dreigingsniveau. Moeten wij ons hier ook zorgen gaan maken?
Isis-K is een tak van de terreurorganisatie Islamitische Staat (IS). Die laatste is qua grondgebied in 2019 verslagen, vertelt Jan Jaap de Ruiter, arabist aan Tilburg University. "IS is zeker niet dood, maar het fysieke kalifaat bestaat dus niet meer", zegt De Ruiter. "In Syrië is ze nog wel actief op sommige plekken, maar het zwaartepunt is meer verplaatst naar Afghanistan."
Broedplek voor terroristische organisaties
Terrorismedeskundige Bibi van Ginkel beaamt dit. "De opmars van Isis-K is al wel langer gaande", zegt Van Ginkel. "Het kalifaat van IS was misschien verslagen, maar er waren nog meerdere regionale afdelingen, waaronder Isis-K. Deze tak richtte zich eerst vooral op de Taliban."
Dat komt doordat ze historisch wat te vereffenen hebben. "Toen de Amerikanen terugtrokken uit Afghanistan, was afgesproken dat de Taliban ervoor zou zorgen dat Afghanistan geen broedplek zou worden voor terroristische organisaties." Dat betekent dus dat IS of een regionale tak als Isis-K ook niet welkom is, maar die heeft daar geen boodschap aan.
Volgens Van Ginkel is de doelgroep van Isis-K nu breder. Daarom is de groep nu ook actief in Europa. "Die club werft en rekruteert heel sterk onder Tadzjieken, in de voormalig Sovjetrepubliek", vult arabist De Ruiter aan. "Daar is veel armoede en daardoor een voedingsbodem voor radicalisering."
Chaos en wanorde
Een andere voedingsbodem voor radicalisering is oorlog. Zo stelt de NCTV dat aanhangers van Isis-K zich konden verspreiden door de oorlog in Oekraïne. Dat is goed te verklaren stelt terrorismedeskundige Van Ginkel. "Daar waar chaos en wanorde is, kan je makkelijker binnen dringen."
Volgens de NCTV is het in Oekraïne relatief makkelijk om wapens aan te schaffen die voor aanslagen gebruikt kunnen worden. Een zorgelijke ontwikkeling, omdat er 'een verhoogde aanslagdreiging vanuit ISIS richting Europa is waargenomen'.
De aanwezigheid van Isis-K in Europa gecombineerd met het uitbreken van de Hamas-Israëloorlog is uiteindelijk de reden dat in december 2023 het dreigingsniveau in Nederland officieel omhoog is gegaan. Deze ging van niveau 3 naar niveau 4 , het op één na hoogste dreigingsniveau. "Die oorlog wordt ook gebruikt om moslims te radicaliseren", licht Van Ginkel toe.
Het dreigingsniveau is sindsdien niet verminderd. Er is immers genoeg reden om alert te zijn, vervolgt Van Ginkel. "Het begon eigenlijk al in Scandinavië, vanwege de koranverbrandingen. Vernielingen van de koran gebeurden ook hier in Nederland, waardoor veiligheidsdiensten verdacht verkeer voorbij zagen komen."
"Zo is onder meer een aanslag verijdeld op het Nederlandse consulaat. En redelijk recent was er een aanslag in Brussel tegen Zweedse voetbalsupporters. Dat had ook te maken met Isis-K, zo lijkt het."
Dreiging sterk aanwezig
Van Ginkel verwacht voorlopig niet dat Nederland Frankrijk volgt in het ophogen van het dreigingsniveau tot de hoogste alarmering. "Dat Frankrijk al het dreigingsniveau omhoog gooit, is wel opmerkelijk. Naar onze standaard til je het dreigingsniveau naar het hoogste niveau als de dreiging heel sterk aanwezig is." De NCTV heeft dan concrete aanwijzingen voor een aanslag in Nederland.
"Maar er komen natuurlijk Olympische Spelen aan in Parijs en daar komen veel mensen bij elkaar. Dat is een gelegenheid waar dit soort terroristische organisaties zich op richten", aldus Van Ginkel.