Jacques verzamelde ruim 10.000 minibibliotheken in Nederland op één kaart

Zuiderwijk is in het dagelijkse leven docent Nederlands aan het Zadkine College in Rotterdam. Jaarlijks leest hij ongeveer 100 boeken, maar na 50 jaar heeft hij zijn abonnement bij de bibliotheek opgezegd. "Ik heb nu meer dan 600 boeken in huis die ik nog wil lezen", zegt hij tegen Editie NL. Allemaal verzameld via zijn eigen en andere minibibliotheken door het hele land.

Zeven jaar geleden besloot Zuiderwijk namelijk zijn liefde voor het lezen te delen: hij plaatste een minibieb voor zijn huis. Komt een vrouw bij de dokter, Eat, Pray, Love, 1000 zonnen, Vijftig Tinten Grijs, Mannen die vrouwen haten, The Girl with the Dragon Tattoo, De Zeven Zussen: het is zomaar een greep uit de duizenden boeken die de afgelopen jaren in zijn minibieb hebben gelegen en hij hoopt dat er nog vele volgen. "Ik word 66 en ga bijna met pensioen", zegt de docent. "Dit is mijn levenswerk, ik wil dit jaren blijven doen."

Niet voor verkoop

Inmiddels ontvangt hij dagelijks circa 10 bezoekers. Sommigen ruilen een boek, anderen nemen er gewoon een mee. En ook dat is helemaal prima, zolang het maar voor eigen gebruik is. "Ze zijn allemaal gestempeld met de tekst 'Niet voor de verkoop'. Niet dat mensen het meenemen en gaan verkopen op marktplaats."

Het is juist de bedoeling dat de boeken en de liefde voor lezen gratis met elkaar wordt gedeeld. Daarom verzamelt Zuiderwijk sinds 2021 ook alle minibibliotheken elders in het land op een digitale kaart. In Nederland is hij niet de enige met een minibieb of de eerste die een overzicht van de minibiebs in Nederland aanbiedt. Websites als minibibliotheek.nl en Kinderzwerfboek.nl gingen hem voor.

Maar wat niemand anders eerder heeft gedaan, is het zo gestructureerd in kaart brengen van de grote hoeveelheid minibibliotheken, mét structurele updates. Eerst verzamelde Zuiderwijk in één kaart de minibibliotheken door heel het land. Toen eerder dit jaar de limiet van 10.000 locaties  werd bereikt, verhuisde hij de informatie naar twaalf losse kaarten, één voor elke Nederlandse provincie. "Als die allemaal vol raken, zou dat mooi zijn."

Officieel geregistreerd

Toch is wat Zuiderwijk nu al in beeld weet te brengen volgens de Amerikanen al een outstanding achievement, oftewel een buitengewone prestatie. "Er staan immers maar 100 Nederlandse minibibliotheken officieel geregistreerd bij de Little Free Library. Wereldwijd staan er officieel 180.000 minibiebs geregistreerd, maar ik denk dat het aantal in werkelijkheid tien keer zo hoog ligt."

Vorige maand werd Zuiderwijk vanwege zijn inzet voor de Nederlandse minibieb door een bevriend Amerikaans echtpaar – ook liefhebbers van boeken én minibiebs – genomineerd voor de Outstanding Achievement Award van de stichting Little Free Library. Anderhalf jaar geleden leerden ze elkaar kennen en het duo – dat stad en land afgaat om minibibliotheken in de VS te bezoeken en recenseren – was erg onder de indruk.

Die bewondering werd uiteindelijk ook door de Little Free Library gedeeld. Uit ruim 80 inzendingen, kwam Zuiderwijk als winnaar van de Outstanding Achievement Award uit de bus. "Meestal gaan die prijzen naar Amerikanen", zegt Zuiderwijk, nog altijd enthousiast.

Hij is blij met de erkenning, want de kaarten up-to-date houden kost veel tijd. "Het is monnikenwerk en ik ben soms twee tot drie uur per dag bezig die boekenkasten erop en eraf te halen. Je wil natuurlijk niet dat je ergens naartoe reist voor een minibieb en dat die er niet meer blijkt te zijn."

Boekenbonnen

Al had hij wel wat meer van de award zelf verwacht. "Een echte award of iets op naamstelling, maar ik kreeg uiteindelijk een digitale gif, twee boekenbonnen van 50 dollar en een persbericht over mij en andere winnaars." Hij besloot dus zelf een award te maken, in vijfvoud, om ook de andere winnaars iets tastbaars toe te kunnen sturen.

Volgens Zuiderwijk zou iedereen een minibieb kunnen starten. "Ik ben dan wel de enige die de minibibliotheken invoert, maar het is niet alleen mijn kaart", zegt hij. "Ik ben ook afhankelijk van andere, honderden mensen." Hij noemt ze de 'minibiebambassadeurs'. Zij houden hem via zijn Facebook-pagina op de hoogte van ontwikkelingen rondom minibiebs in hun omgeving.

Hoe meer, hoe beter

Uiteindelijk kan iedereen een minibieb starten. De belangrijkste voorwaarde is zorgen voor een waterdicht kastje. "Zet het in de lak en houdt het goed bij", zegt Zuiderwijk. "In Amsterdam zijn er bijvoorbeeld al 800 minibiebs, want ze schieten als paddestoelen uit de grond. Maar ze verdwijnen net zo snel als het een keer hard regent. Hoe meer, hoe beter, maar het liefst dus wel overdekt of nog beter: ergens binnen."

En ook niet onbelangrijk, mocht je minibieb eindelijk staan: "Meldt het dan bij mij, voor op de kaart", aldus Zuiderwijk.