'Bewijs' Wiebes in dividendmemo rammelt aan alle kanten
Het bewijs waarmee toenmalig staatssecretaris Eric Wiebes in de formatie de afschaffing van de dividendbelasting bepleitte, deugt niet. Wiebes schreef een omstreden partijmemo voor de VVD, waarin meerdere onjuiste of misleidende claims worden gedaan. "Dit is de volgende aanwijzing dat het besluit de dividendbelasting af te schaffen is genomen op onjuiste gronden."
Dat de claims misleidend zijn, blijkt uit onderzoek van RTL Z. Wiebes, die nu minister van Economische Zaken is, schreef als staatssecretaris van Financiën het VVD-stuk. Die memo werd gebruikt door premier Mark Rutte om zijn coalitiegenoten in spe te overtuigen dat het afschaffen van de belasting nut had.
Argumentatie klopt niet
In de memo noemt Wiebes een aantal bedrijven die de dividendbelasting zouden hebben aangegrepen om hun hoofdkantoor te verplaatsen uit Nederland. Ook zijn er volgens hem bedrijven die niet naar Nederland zijn verhuisd vanwege de dividendbelasting.
Probleem is dat de argumentatie van Wiebes in de meeste gevallen niet klopt. Minister Wiebes laat, nadat RTL Z onderstaande voorbeelden heeft voorgelegd, via een woordvoerder weten niet inhoudelijk op de memo in te willen gaan.
'Voorkomen dat Kamer zou ontdekken'
PvdA-leider Lodewijk Asscher reageert met harde woorden: "Dit is de volgende aanwijzing dat het besluit de dividendbelasting af te schaffen is genomen op onjuiste gronden en onder druk van een fanatieke lobby van multinationals als Shell en de VVD."
Dat de bedrijfsnamen waar het volgens Wiebes om draait zijn weggelakt in de memo voordat die openbaar gemaakt is, had volgens hem 'geen ander doel dan voorkomen dat de Tweede Kamer dat zou ontdekken'. "Wij willen hierover opheldering, voordat het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer wordt gestuurd. Ik roep ChristenUnie, CDA en D66 op om na deze onthulling met een open blik naar de feiten te kijken en open te staan voor betere alternatieven."
Mylan werd juist 'Nederlands'
Het eerste voorbeeld van Wiebes is farmaceut Mylan, die het hoofdkantoor vanwege de dividendbelasting niet in Nederland geplaatst zou hebben. Maar in het artikel waar Wiebes naar verwijst, blijkt daar niets van. Sterker nog, het beschrijft hoe Mylan een complexe juridische truc uithaalt om een Nederlandse NV te worden, juist om ons vriendelijke fiscale klimaat. Over dividendbelasting wordt met geen woord gerept.
Een ander voorbeeld dat Wiebes noemt is chemiereus LyondellBasell. Dat bedrijf heeft inderdaad zijn hoofdkantoor verplaatst van Nederland naar het VK vanwege de dividendbelasting, maar banen heeft dat niet gekost in Nederland, vertelde het bedrijf destijds aan RTL Z.
Fiat Chrysler zoekt belastingparadijs
"Ook bedrijven als [Fiat Chrysler] hebben om fiscale redenen niet voor NL gekozen maar voor het VK", schrijft Wiebes, met een verwijzing naar een stuk in de Wall Street Journal.
In dat stuk wordt inderdaad de keuze voor Londen als fiscale vestigingsplaats verklaard vanuit het feit dat de dividendbelasting in het VK niet bestaat. Maar tegelijkertijd is het bedrijf juridisch gevestigd in Nederland vanwege andere voordelen. Voor beide landen heeft dit uiteindelijk geen of amper werkgelegenheid opgeleverd. De echte hoofdkantoren staan namelijk nog altijd in de VS en Italië.
De papieren keuze van Fiat Chrysler voor Londen is, ook volgens het stuk waar Wiebes naar verwijst, alleen maar om minder belasting te betalen. Eerder in het memo schrijft de voormalig staatssecretaris juist dat Nederland in de strijd tegen belastingontwijking door grote bedrijven 'een nog prominentere speler wil worden'.
AON had net zo goed naar Nederland kunnen komen
Ook verwijst Wiebes naar een stuk over verzekeraar AON, die zijn hoofdkantoor vanuit Chicago naar Londen heeft verhuisd in 2012. In dat artikel wordt op geen enkele manier naar Nederland verwezen.
De reden voor de 'verhuizing' die wel wordt genoemd is dat het VK dividenden van dochtermaatschappijen van een moederbedrijf in het buitenland niet belast. Maar dat zal voor AON niet de reden zijn om niet naar Nederland te verhuizen. Door de zogenoemde deelnemingsvrijstelling belast ook Nederland dat soort dividenden namelijk niet.
Verwijzing naar opiniestuk
Daarnaast verwijst Wiebes nog naar een opinieartikel van Forbes, waarin de keuze van Snap voor een hoofdkantoor in Londen wordt beschreven. De reden daarvoor is volgens het stuk vergelijkbaar met die van AON. Als dat de reden is, geldt ook voor Snap dat Londen niet interessanter is dan Amsterdam of Rotterdam. Bovendien heeft Snap niet zijn hoofdkantoor gevestigd in Londen, maar een internationaal kantoor.
Het artikel over cosmeticabedrijf Avon Products in America Today waar Wiebes naar linkt, rept met geen woord over dividendbelasting of over Nederland. De enige zin in het stuk over belastingen is de ontkenning van een woordvoerder dat het verplaatsen van het hoofdkantoor van New York naar Londen vanwege het fiscale klimaat is.
Eerst weggelakt
De namen van de bedrijven waren in eerst instantie weggelakt in de openbaargemaakte stukken, volgens premier Rutte omdat het 'vertrouwelijke bedrijfsinformatie' zou zijn. Na berichtgeving van RTL Z dat Wiebes door het schrijven van het memo daardoor mogelijk zijn geheimhoudingsplicht had geschonden, zei de minister aan het eind van het debat woensdag dat het tóch geen vertrouwelijke informatie was.
Daarna zegde Wiebes toe de bedrijfsnamen alsnog openbaar te maken én te vermelden uit welke openbare bron zou blijken dat deze bedrijven de Nederlandse dividendbelasting als reden aanvoeren om hier niet hun hoofdkantoor te vestigen.