Zaak Cornelius Haga Lyceum kent 'geen winnaars' en is 'in landsbelang'
Het Amsterdamse Cornelius Haga Lyceum wil niet dat de Onderwijsinspectie een negatief rapport over de school publiceert. Daarom staan de twee partijen vandaag tegenover elkaar in de rechtbank in Den Haag voor een kort geding.
In het rapport valt onder meer te lezen dat hoewel de school een onvoldoende krijgt, er geen salafisme is aangetroffen. De AIVD waarschuwde daar eerder wel voor.
Geen aanwijzingen
De Onderwijsinspectie hekelt in het rapport het 'flirten met omstreden contacten' door schooldirecteur Söner Atasoy. Maar: "De inspectie heeft tijdens het onderzoek geen aanwijzingen gekregen dat deze personen opvattingen die strijdig zijn met de basiswaarden van de democratische rechtsstaat overbrengen op leerlingen."
En: "De veiligheidsdiensten melden daarbij dat personen binnen de school de helft van het curriculum aan de salafistische geloofsleer willen wijden. De inspectie heeft vooralsnog geen aanwijzingen dat de school streeft naar salafistisch onderwijs."
Conceptrapport
Deze conclusie verschilt niet van een eerder conceptrapport, gebaseerd op bezoeken aan de school in oktober vorig jaar. Hierin kreeg het bestuur zelfs een compliment omdat ze in korte tijd een goede school uit de grond wisten te stampen.
Dit rapport is nooit gepubliceerd omdat de NCTV op verzoek van de Amsterdamse burgemeester Halsema in maart een waarschuwing van de AIVD openbaar maakte. Volgens de inlichtingendienst zou er sprake zijn van salafisme in de school. Ook zou de schoolleiding tien jaar geleden banden hebben gehad met terreurgroep Kaukasus Emiraat.
Hoewel de Onderwijsinspectie dit alles dus niet aantrof, zijn er wel andere mankementen gevonden. Zo zou het bestuur financieel wanbeheer voeren. Directeur Atasoy kreeg anderhalf jaar lang te veel overuren uitbetaald en verdiende meer dan volgens de wet is toegestaan.
Einde discussie
Deze fout stond wel al in het jaarverslag van 2017 en Atasoy lost sinds januari maandelijks een bedrag aflost om de schuld af te betalen. Op de zitting gaf zijn advocaat Wouter Pors aan dat hij het volledige bedrag morgen terugbetaalt om een einde te maken aan de discussie.
Ook krijgt het burgerschapsonderwijs van de Onderwijsinspectie een onvoldoende omdat er 'geen rekening wordt gehouden met de achtergrond en omgeving van de leerlingpopulatie'.
De inspectie wijst erop dat veel leerlingen van huis uit 'geen verdraagzaamheid en het afwijzen van discriminatie ten opzichte van seksuele diversiteit en antisemitisme' zouden meekrijgen. "Een belediging voor de ouders", reageert een moeder na de zitting.
Extremisme op Haga Lyceum? 'Ik merk er niets van'
'Neigt naar racisme'
Advocaat Pors kan zich ook niet vinden in de extra eisen die aan het burgerschapsonderwijs worden gesteld vanwege de achtergrond van de leerlingen. "Het neigt naar racisme."
Volgens de Onderwijsinspectie zou het bestuur verder risico's creëren 'rond ongewenste beïnvloeding van leerlingen en waarborgen om dat te voorkomen, ontbreken'. Daarnaast noemt de inspectie het schoolbestuur weinig deskundig en niet in staat tegenstand te bieden aan de provocaties van directeur Atasoy. Hij zou de school schaden door geen afstand te nemen van personen met een omstreden reputatie. Dat zou een negatieve invloed hebben op de relatie met de gemeente en de overheid.
Waarschuwing openbaar gemaakt
De gemeente Amsterdam vond het belangrijk om de waarschuwing van de inlichtingendiensten openbaar te maken, vóórdat ouders hun kinderen aanmeldden voor het nieuwe schooljaar. Premier Mark Rutte riep ouders zelfs op hun kinderen niet naar de school te sturen.
Zonder succes: voor het komende schooljaar meldden zich maar liefst 178 nieuwe leerlingen aan. Dat is een verdubbeling van het huidige leerlingenaantal.
'Morele of politieke' oordelen
Maar advocaat Pors van het Haga Lyceum stelt dat het niet aan de Onderwijsinspectie is om dit soort 'morele of politieke' oordelen te vellen. De Inspectie moet alleen naar de wet kijken. "Aan het oordeel van de toezichthouder wordt groot gezag toegekend, en dat is ook de bedoeling", zo stelt hij tijdens de zitting. "Maar dan moet dat oordeel wel kloppen. Een onjuist oordeel kan ouders ten onrechte afschrikken en tot een totaal verkeerd beeld leiden in de media, en dat hebben we in maart ook gezien."
"De belangrijkste feiten die door de Inspectie zijn vastgesteld, worden niet of nauwelijks bestreden", reageert de advocaat van de Onderwijsinspectie. "De argumenten van SIO [de stichting waaronder de school valt, red.] komen er vooral op neer dat de Inspectie niets zou mogen vinden van de feiten die zij heeft vastgesteld. Maar het is nu juist haar taak dat wel te doen."
'Geen winnaars'
Opvallend is dat er in het nooit gepubliceerde conceptrapport met geen woord wordt gerept over financieel wanbeleid. Integendeel: er zou zelfs sprake zijn van 'deugdelijk financieel beheer'. Ook het bestuur zou 'transparant en integer' functioneren. Volgens de Onderwijsinspectie komt dat omdat er een grondig verbredend en verdiepend onderzoek heeft plaatsgevonden waarbij deze nieuwe feiten aan het licht kwamen.
"Er zullen geen winnaars zijn in deze zaak", zucht directeur Atasoy na de zitting. "Als wij winnen staat de overheid voor schut en als wij verliezen zal de samenleving verder polariseren. Dit is een zaak in landsbelang."
Goed onderwijs
"Polarisatie moet je niet in de hand werken", vult een moeder aan. "De ouders staan achter de school zolang er kwalitatief goed onderwijs wordt gegeven. Het gevoel is dat men bepaalde wetten wil doordrukken ten koste van moslims. Het lijkt alsof we worden tegengewerkt. Maar wij zijn allemaal Nederlanders, we zijn hier bijna allemaal geboren en spreken de taal."
De rechtbank doet op 11 juli uitspraak.