Advies onderzoekers: 'Vervang bijstand door een basisbaan'
Flexibilisering en nieuwe technologieën hebben ervoor gezorgd dat werk voor Nederlanders onzekerder is geworden. Daarnaast zijn er een miljoen Nederlanders die graag aan de slag gaan, maar geen baan kunnen vinden. Daarom zou de overheid meer moeten investeren in goed werk en een basisbaan voor werklozen.
Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Drie onderzoekers hebben zich gebogen over de kwaliteit van werk in Nederland. Het rapport dat zij daarover schreven verschijnt vandaag.
Basisbaan
"Mensen zonder werk krijgen bovendien nauwelijks scholing of persoonlijke begeleiding. En dat terwijl het hebben van werk zo belangrijk is voor de gezondheid en het welbevinden van mensen, en voor de sociale samenhang in ons land", schrijven de onderzoekers.
De WRR brengt onafhankelijk advies uit aan de regering. Dat advies kan worden gebruikt voor toekomstig regeringsbeleid. "Als werk psychologisch en sociaal zo belangrijk is, kunnen we mensen niet 'afschepen' met een uitkering." Daarom adviseert de WRR om de basisbaan als 'sluitstuk van de sociale zekerheid' te nemen.
Onzekerheid
Volgens het rapport zijn er de afgelopen jaren weliswaar veel banen bijgekomen in Nederland, maar lopen we in Europa absoluut niet voorop als het gaat om goed werk. Zo zei 36 procent van de Nederlanders in 2018 nog een onzekere baan te hebben. Dat kan bijvoorbeeld zijn vanwege een flexibel arbeidscontract of slechte sociale zekerheid.
Bijna de helft van de werknemers vindt daarnaast dat ze te weinig autonomie hebben in hun werk. Ook vinden veel mensen hun baan te intensief. Werknemers in de publieke sector, zoals de zorg, het onderwijs of de politie staan onder de meeste druk. Zij hebben meer taken gekregen, maar hun autonomie is afgenomen.
Belang van goed werk
Volgens de WRR is goed werk heel belangrijk. Niet alleen voor de economie, maar ook voor de welvaart in bredere zin. De onderzoekers stellen dat goed werk ervoor zorgt dat mensen mensen sociale contacten leggen. Ook voelen werkenden zich meer betrokken en haalt werk vaak het beste in hen naar boven.
Reactie vakbond
In een reactie op het rapport stelt vakbond CNV voor dat Nederland snel overgaat op een werkweek van 30 uur. Daarbij moeten werkenden meer zeggenschap krijgen over hun eigen werktijden, zodat ze werk en privé beter kunnen combineren.
"Een nieuwe balans is noodzakelijk om de problemen in de toekomst het hoofd te bieden", vertelt CNV-voorzitter Piet Fortuin, volgens wie 'het evenwicht volledig zoek is'. Hij ziet een tweedeling ontstaan tussen aan de ene kant werknemers met prima salarissen en veel autonomie in hun werk en aan de andere kant medewerkers met minder autonomie.
Het rapport van de WRR wordt vanavond gepresenteerd aan minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
