Mondkapjes in de horeca: 'Wie gaat het controleren?'

In veel Europese landen geldt op steeds meer plekken een mondkapjesplicht. Zo ook in de horeca.

België, Frankrijk en Italië

Onder andere in België, Frankrijk en Italië is een mondkapje in de horeca verplicht. Dat mag af als je aan tafel zit. Als je je verplaatst, bijvoorbeeld omdat je naar de wc moet of gaat afrekenen, moet het mondkapje wel op.

Op dit moment zijn mondkapjes in Nederland alleen verplicht in het openbaar vervoer. Of er in ons land ook een mondkapjesplicht komt voor de horeca en hoe deze eruit zou zien, is de vraag.

Eten met een mondkapje op?

Rolf Elsten van koffiezaak Bar Bouwmeester in Amsterdam ziet het niet zitten. "Het is een beetje krom. Mensen komen bij ons om een broodje te eten en een koffietje te drinken, maar hoe ga je dat doen met een mondkapje op? Als je 'm dan af mag zetten, creëer je misschien ook een soort schijnveiligheid."

Ook maakt hij zich zorgen over de handhaving. "Wij zijn met name overdag open, dus dat is nog te overzien. Maar wie gaat er handhaven als mensen een paar biertjes op hebben en geen mondkap meer willen dragen? Ik denk dat een mondkapjesplicht de horeca nog verder kapotmaakt."

Lokaal besluit

Volgens politiek commentator Fons Lambie zal het zo'n vaart niet lopen. "Het kabinet heeft het Outbreak Management Team (OMT) om advies gevraagd over een mondkapjesplicht. Dat officiële advies verschijnt later vandaag", legt Lambie uit.

"Maar achter de schermen hoor je dat er geen algehele, landelijke mondkapjesplicht komt. Wel kan een burgemeester lokaal besluiten, bijvoorbeeld in een drukke winkelstraat."

Meer mensen aan één tafel?

"Als we meer vrijheden krijgen zoals in onze buurlanden, waar meer dan tien mensen aan tafel zijn toegestaan, staan we open om hier naar te kijken", zegt Koninklijke Horeca Nederland. De branchevereniging wil niet speculeren. "Maar mocht worden besloten dat er in de horeca een mondkapjesplicht komt, dan vinden we het belangrijk dat de overheid goed kan onderbouwen waarom mondkapjes nodig zijn en wat dit qua veiligheid oplevert."

Ook de KHN ziet dat mensen moeite hebben om zich aan de maatregelen te houden. "Het draagvlak voor de restricties is na de heropening van eet-en- drinkgelegenheden in rap tempo afgenomen. Een logische ontwikkeling als men kijkt naar de realiteit in het straatbeeld en de vrijheden welke in andere branches wel zijn toegestaan. Gasten zien het nut van de strikte regels in de horeca niet meer in. Vooral de anderhalve meter afstand vormt een grote uitdaging."

'Mensen blijven dan liever thuis'

Horecamagnaat Won Yip ziet een mondkapjesplicht wél gebeuren. Hij heeft meerdere horecazaken, waronder Majestic op de Dam in Amsterdam. "Ik denk wel dat we die kant op gaan, zeker als je kijkt naar de landen om ons heen. Als je met meerdere mensen in een kleine ruimte zit waar die anderhalve meter lastig te realiseren is, doet een mondkapje wel iets."

Toch voorziet ook hij problemen. "Het is wel een gekke situatie. Je gaat natuurlijk naar de horeca om te eten en te drinken, en dat is lastig met een mondkapje." Hij vraagt zich af of er dan nog voldoende gasten komen om een horecazaak overeind te houden. "Je hebt altijd die-hards die naar de horeca blijven komen, maar ik denk ook dat veel mensen liever thuis eten als ze in een restaurant verplicht een mondkapje op moeten."

Voor wie is de boete? 

Ook vraagt hij zich af wie er gaat handhaven. "Dat zien we nu al bij de anderhalve meter. Het blijkt in de praktijk gewoon lastig voor gasten, zeker als er alcohol in het spel is. Een horeca-ondernemer wil geen politieagentje spelen, maar de gemeente of politie controleert ook nauwelijks. Maar wat doe je dan als horecaondernemer, als één van je gasten geen mondkapje op wil? Wie moet er dan optreden? En voor wie is dan een eventuele boete? Voor de ondernemer of voor de gast?"

Yip wil dan ook iedereen die de horeca bezoekt op het hart drukken: "Gebruik je verstand in de horeca. Deze crisis kunnen we niet oplossen met geld, maar met het gedrag van mensen. Dus houd rekening met elkaar. Iedereen moet zijn steentje bijdragen, laat het niet uit de hand lopen."

Heeft een mondkapje nut?

Gedragsonderzoekers van het RIVM zien in nieuw onderzoek toch de toegevoegde waarde van het dragen van een mondkapje. Uit internationaal onderzoek blijkt nu dat mensen meer afstand houden van elkaar met een mondkapje op. Die conclusie is opvallend, omdat deskundigen van het RIVM het dragen ervan afraden: het zou kunnen leiden tot schijnveiligheid.

Ook minister Grapperhaus (Veiligheid) wil vooralsnog niet aan een mondkapjesplicht, omdat de 1,5 meter afstand wat hem betreft het belangrijkst is. Wel gaat het kabinet een nieuw advies vragen aan het OMT, het team van deskundigen waarop het kabinet zijn beleid baseert. Dat advies wordt later vandaag verwacht.