Ic-artsen klaar voor tweede golf: dit gaan ze dit keer anders doen

Dat zegt Marco Knook, ic-arts in het Reinier de Graaf-ziekenhuis in Delft, tegen RTL Nieuws. Op zijn intensive care liggen op dit moment twee coronapatiënten. Op andere afdelingen in zijn ziekenhuis liggen er nog eens 15.

Naar andere regio's

"De druk op de zorg begint toe te nemen. We houden onze opnamecijfers stabiel door ook mensen over te plaatsen. Dat gaan we ook veel meer en sneller doen dan tijdens de eerste golf. Mensen die de komende tijd in het ziekenhuis worden opgenomen met corona, moeten er rekening mee houden dat ze waarschijnlijk al snel worden overgeplaatst naar een ziekenhuis in een andere regio."

Of hij klaar is voor de tweede golf? "We hebben ons goed voorbereid en weten enigszins wat er komen gaat. We hebben een opschalingsplan en we kunnen landelijk patiënten spreiden."

Sneller dan verwacht

Dat de tweede golf nu al zou inzetten, had hij niet verwacht. "We draaien nu nog niet op volle toeren, omdat er nog collega's met vakantie zijn of met verlof, omdat ze in maart en april zoveel gewerkt hebben. We zijn eigenlijk nog aan het bijkomen van de eerste golf. Maar vanaf volgende week speelt dat probleem gelukkig minder en draaien we weer op volle kracht."

Ook ic-arts Peter de Jager, hoofd van de intensive care van het Jeroen Bosch-ziekenhuis in Den Bosch, is zich met zijn team al maanden aan het voorbereiden op de tweede golf.

Toename onder jongeren

Momenteel is het nog redelijk rustig op zijn intensive care. "We zien in ons ziekenhuis al wel een toename van het aantal coronapatiënten, maar niet zoals in het westen van Nederland. We hebben al wel wat patiënten overgenomen uit omliggende ziekenhuizen", vertelt hij.

De hele zomer lang leek de coronacrisis steeds verder weg. Maar de laatste weken stijgen de cijfers in Nederland. En nu is er opeens die tweede golf. Of De Jager dat aan zag komen? Ja en nee. "Het ging steeds met golven. Het was even rustig, maar opeens kwam die toename onder jongeren", zegt de ic-arts.

Meer besmettingen

"Sinds een paar weken zijn mijn zorgen gaan groeien. Je hoopt dat de besmettingen beperkt blijven tot vooral die jongere groep, maar dat gebeurde niet. En toen ging het in sommige regio's opeens heel hard."

Sindsdien staat het ic-team van De Jager, goed voor 85 fte, paraat. "Natuurlijk is het spannend wat er komen gaat en leven er zorgen. Maar de sfeer in ons team is goed."

Dit gaan ze op de ic's voortaan anders doen

Er is geleerd van de eerste golf. Zo is het aantal ic-bedden in Nederlandse ziekenhuizen opgeschaald. In het Jeroen Bosch zijn nu 20 ic-bedden beschikbaar, in plaats van 14. "En we kunnen naar 26 bedden opschalen." De logistiek en processen zijn verbeterd en er is vooruitgang geboekt in de behandeling van corona-patiënten.

"We weten nu dat we goed onderzoek moeten doen naar stollingsstoornissen in het bloed, die kunnen namelijk leiden tot longembolieën. En ook is er veel meer bekend over beademingstechnieken, waardoor patiënten sneller van de ic mogen. En ook weten we nu dat het goed is om al in een vroeg stadium ontstekingsremmers toe te dienen."

Knook beaamt dat. In zijn ziekenhuis kregen coronapatiënten al vroeg in de coronacrisis het medicijn dexametason toegediend, een soort prednison-achtige ontstekingsremmer. Inmiddels wordt dat medicijn ook in alle andere ziekenhuizen gebruikt. "We zien dat patiënten daar goed op reageren, waardoor ze sneller van de beademing afkunnen. Daardoor hoeven ze ook minder lang op de ic te blijven. We geven de patiënten nu al dexametason vóórdat ze op de ic belanden."

Een betere voorbereiding, snellere opschaling en meer kennis over de juiste behandeling voor patiënten. Stuk voor stuk belangrijke verbeteringen. Toch blijft het spannend wat komen gaat. "Er zullen procentueel minder patiënten naar de ic gaan omdat we de gevolgen van het virus beter kunnen behandelen", zegt De Jager. Maar hij waarschuwt ook: "Het virus is niet in kracht afgenomen, corona slaat nog net zo hard toe als in het begin", vertelt hij.

'Reguliere zorg niet afschalen'

"En als het aantal besmette mensen heel veel groter gaat worden, kan het alsnog weer heel druk gaan worden. Er is nog altijd een groot tekort aan gespecialiseerd ic-personeel. Als we overlopen, kan de reguliere zorg toch weer in het nauw komen."

En dat is iets wat koste wat kost moet worden voorkomen, zegt Knook. "We hadden tijdens de eerste golf, achteraf gezien, nooit de reguliere zorg zo moeten afschalen. Daar hebben we ons echt in vergist. We hebben veel patiënten gezien die in een stuk slechtere conditie waren door uitgestelde zorg. En dat moet je echt niet willen."

Vrees voor de winter

Wordt de tweede golf net zo heftig als de eerste? Het wordt vooral anders, denkt Knook. "We kunnen nu meer mensen testen, en mensen dus sneller isoleren. Maar ik maak me grote zorgen over de komende wintermaanden. Vanwege de kou ontmoeten mensen elkaar weer vaker binnenshuis, en uit onderzoek weten we dat daar de meeste besmettingen plaatsvinden. Als we straks met z'n allen binnen blijven, voorzie ik een enorme toestroom van patiënten. Daar maak ik me wel zorgen om, ja."

Waar De Jager zelf het meest moeite mee heeft gehad? "Dat familie zo weinig contact kon hebben met hun geliefde. Dat vond ik zelf heel erg om te zien. We hadden wel allerlei teams die hielpen met videobellen en contact hielden met familie. Maar fysiek bezoek was moeilijk."

Knook zegt: "Natuurlijk gaan we goed voor onze coronapatiënten zorgen, maar we hadden liever gezien dat het minder hard nodig was. Ik baal ervan dat we als samenleving blijkbaar niet in staat zijn om een paar simpele regels op te volgen."

'Nu volhouden'

Tegelijkertijd heeft hij ergens ook wel begrip. "Ik ben ook jong geweest, en snap die jongeren goed. Ik had deze regels ook niet leuk gevonden. Maar het is even niet anders, we moeten dit nu volhouden."

En voor de mensen die zich niet aan die regels houden, heeft hij één duidelijk en dringend advies: "Zorg dat je uit de buurt blijft van je ouders, ooms, tantes, opa's en oma's en andere ouderen of kwetsbare mensen."