Twee coronavaccins goedgekeurd: dit moet je weten

1. Wat is het verschil tussen het vaccin van Pfizer en Moderna?

In de basis werken ze hetzelfde. "Het vaccin van Pfizer heeft dezelfde bouwtekening als dat van Moderna", zegt hoogleraar vaccinologie Cécile van Els van het RIVM. "Een deel van de genetische code van het SARS-CoV-2 wordt ingespoten, zodat je immuunsysteem daar een respons tegen gaat bouwen. Dan ben je immuun."

Het vaccin van Pfizer zou nog nét iets beter werken, namelijk bij 95 procent van de gevaccineerden. Fabrikant Moderna zegt dat zijn vaccin 94,1 procent effectief is tegen het coronavirus. "Van dat verschil lig ik niet wakker", zegt Van Els. "Dit zegt in ieder geval dat een groot deel van de gevaccineerden beschermd is tegen Covid-19. Boven de 90 procent vind ik indrukwekkend."

Een groot voordeel van het vaccin van Moderna is dat het beter bewaard kan worden. Dat vaccin kan zes maanden goed blijven bij een temperatuur van 20 graden onder nul, in een gewone koelkast kan het voor 30 dagen worden bewaard. "Dat maakt de distributie uiteindelijk makkelijker." Het vaccin van Pfizer moet met een temperatuur van 80 graden onder nul worden vervoerd en bewaard. 

Van beide vaccins heb je twee prikken nodig voordat je beschermd bent. Tussen die prikken moeten enkele weken tijd zitten. "Het schema is wel anders: bij Moderna zit hier een tijd van vier weken tussen twee prikjes, bij Pfizer drie."

2. Zijn er bijwerkingen?

Farmaceut Moderna stelt dat het vaccin geen serieuze bijeffecten geeft. De meest voorkomende zwaardere bijwerkingen na de tweede dosis waren vermoeidheid en spierpijn. 

Ook bij het vaccin van Pfizer zijn de bijwerkingen tot nu toe mild: spierpijn en wat koorts. Over het algemeen veroorzaakt het vaccin van Moderna meer bijwerkingen dan dat van Pfizer. 

Zes vaccins

1. BioNtech & Pfizer: zeker 8,4 miljoen doses (vanaf eind 2020)
2. AstraZeneca & Oxford: zeker 11,7 miljoen doses (vanaf eind 2020)
3. Jannsen & Johnson&Johnson: zeker 11,3 miljoen doses (vanaf eind 2020)
4. Moderna: zeker 6,2 miljoen doses (vanaf begin 2021)
5. Sanofi & GSK: zeker 11,7 miljoen doses (vanaf begin 2021)
6. CureVac: zeker 8,8 miljoen doses (na maart 2021)

3. Wat zijn nu de volgende stappen?

Het laatste woord over toelating van het Moderna-vaccin is aan de Europese Commissie. Daarna moet het nog worden goedgekeurd door onze Gezondheidsraad en het kabinet. Als dat allemaal goed gaat, kan de distributie de tweede helft van januari beginnen. Pas dan kan het vaccin op de markt verschijnen.

Nederland krijgt naar verwachting 6,2 miljoen doses van het Moderna-vaccin. Dat betekent dat er 3,1 miljoen Nederlanders mee ingeënt kunnen worden. De bedoeling is dat daar in februari mee wordt begonnen.

4. En wanneer kan ik mij dan laten inenten? 

In het vaccinatieplan voor Nederland kun je ook zien in welke maand je ongeveer aan de beurt bent. Alle inwoners van Nederland zouden vóór het vierde kwartaal van dit jaar gevaccineerd kunnen zijn, als alle bestelde vaccins op tijd worden geleverd. Aanstaande woensdag begint de GGD met vaccineren in Veghel. Op die dag wordt ook in ziekenhuizen begonnen met het inenten van personeel op de IC, de spoedeisende hulp en de corona-verpleegafdelingen. 

Aanvankelijk was het plan om personeel in verpleeg-, verzorgingshuizen, gehandicaptenzorg en wijkverpleging als eerste te vaccineren. Dat zijn ruim 600.000 mensen. Afgelopen weekend is daar ook het ziekenhuispersoneel bijgekomen. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft na een oproep van ziekenhuizen 30.000 vaccins van Pfizer vervroegd beschikbaar gesteld. 

Eerder werd bekend dat ook de huisartsen met voorrang zullen worden gevaccineerd. Zij zullen naar verwachting eind januari worden gevaccineerd met het Moderna-vaccin. 

Daarna is het de beurt aan bewoners van verpleeghuizen en mensen met een verstandelijke beperking in een instelling. Hierna volgen de 60-plussers, en het overige zorgpersoneel. De rest van Nederland is daarna pas aan de beurt. 

5. Wat weten we nog niet? 

Omdat de vaccins in een relatief korte tijd zijn ontwikkeld is het nog onduidelijk of ze ook op lange termijn bescherming bieden. "Dat kunnen we ook niet weten op basis van de gegevens nu", zegt Van Els.

"Wat we wel weten is dat de werkzaamheid en veiligheid er goed uitzien voor de twee à drie maanden na de vaccinatie. Van andere vaccins weten we dat het dan op de lange termijn waarschijnlijk ook wel bescherming houdt. Maar dat kunnen we op dit moment niet helemaal zeker weten."

Hoelang het vaccin beschermt tegen het coronavirus hangt ook af of het virus stabiel blijft. Of we dan een herinenting nodig hebben, kunnen we volgens Van Els nog niet zeggen.