Waarom duurt het maken van een vaccin normaal 10 jaar (en nu niet)?

Het coronavaccin lijkt er snel te komen. Goed nieuws voor iedereen die nu op welke manier dan ook getroffen wordt door de coronacrisis, maar het roept ook vragen op. "Waarom kan dit zo snel, terwijl er nog altijd geen vaccin is tegen hiv? Dat is toch ook een virus?", vraagt een lezer zich bijvoorbeeld af. 

Geld en wachten

Een deel van die reden is heel cru, legt onder anderen arts en onderzoeker aan Cambridge University Mark Toshner uit op Twitter: geld. En in die tijd moet er vooral heel veel gewacht worden. "Het grootste deel van de 10 jaar die normaal nodig zijn om een vaccin op de markt te brengen, gaat op aan nietsdoen."

"En dan kun je misschien beginnen met testen, maar de kans is er ook dat je vervolgens weer op nieuwe problemen stuit", zegt Toshner. Welk stappen er allemaal moeten worden doorlopen tot er een vaccin is, zie je in onderstaande video:

"Aan het indienen van financieringsverzoeken, dan het opnieuw indienen van financieringsverzoeken, dan wachten, dan het ergens anders indienen van financieringsverzoeken, dan opnieuw moeten onderhandelen..." 

Wereldwijd belang

Dat geld een reden is, zegt ook Ton de Boer, voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG): "Er wordt hiervoor veel meer tijd en geld vrijgemaakt, omdat het belang wereldwijd enorm groot is."

Wat ook helpt, zegt De Boer, is dat er bij de ontwikkeling van dit vaccin kan worden voortgeborduurd op kennis en ervaring die er al is over vaccinontwikkeling. "Hierdoor weten ze al het een en ander over de veiligheid van hun kandidaatvaccin en hoeven ze het wiel niet opnieuw uit te vinden."

Fases tegelijkertijd

Daarnaast worden verschillende fases uit het proces nu tegelijkertijd uitgevoerd, terwijl die elkaar normaal opvolgen. Er worden bijvoorbeeld al vaccins geproduceerd voordat de goedkeuring rond is. Een risico voor de fabrikant: als de goedkeuring er niet komt, moeten die vaccins worden weggegooid, maar als die goedkeuring er wel komt kan de fabrikant het middel gelijk op de markt brengen – en concurrenten misschien voor zijn.

En de onderzoeksresultaten worden eerder gedeeld met het EMA, het Europees Medicijn Agentschap, dat een medicijn of vaccin moet goedkeuren voordat het op de markt komt. De resultaten van eerdere fases kunnen daardoor al tijdens het proces worden beoordeeld, in plaats van achteraf. Ook dat levert een hoop tijdwinst op.

Veiligheid 

Dat dit allemaal ten koste gaat van de veiligheid van het vaccin, daar hoeven we niet voor te vrezen, zegt De Boer. "We slaan geen belangrijke stappen over en leveren zeker niet in op de veiligheid. We beoordelen een vaccin tegen Covid-19 hetzelfde als ieder ander vaccin."