Wie mag er eerst en wanneer kunnen we versoepelen? Vijf vragen en antwoorden over vaccineren
Het zou het einde van de coronacrisis kunnen betekenen: een vaccin. We kijken er al maanden reikhalzend naar uit. Nu staan we aan de vooravond van de vaccinatiefase, zei minister Hugo de Jonge gisteren. Wat betekent dat? Vijf vragen en antwoorden.
1. Hoeveel vaccins krijgt Nederland?
Het kabinet gaat ervan uit dat Nederland in het eerste halfjaar van 2021 21,7 miljoen coronavaccins krijgt geleverd van verschillende farmaceuten, staat in een brief die vannacht door minister De Jonge aan de Tweede Kamer is gestuurd. In het eerste kwartaal gaat het om 7,7 miljoen vaccins, in het tweede kwartaal om 14 miljoen.
Bijna de helft van de ruim 21 miljoen vaccins is afkomstig van producent AstraZeneca. Al deze aantallen zijn onder voorbehoud dat de vaccins eerst nog moeten worden goedgekeurd door de Europese medicijnautoriteit EMA.
Januari
Van het vaccin van BioNTech/Pfizer krijgt Nederland naar verwachting begin januari 507.000 doses. Door de Amerikaanse medicijnautoriteit FDA is het vaccin wel al goedgekeurd. In de eerste drie maanden van 2021 volgen nog eens 1,7 miljoen doses.
Van het Modernavaccin ontvangt Nederland in die maanden naar verwachting 400.000 vaccins en in het tweede kwartaal 1,3 miljoen. Het EMA en de Europese Commissie gaan half januari beslissen of dat vaccin toegelaten wordt. De vaccins van Pfizer en Moderna komen waarschijnlijk voor omgerekend 17 tot 21 euro op de markt.
2. Komen er nog meer vaccins op de markt?
Ja, en op zes daarvan heeft Nederland een optie. Zo ontwikkelen bijvoorbeeld ook de universiteit van Oxford en fabrikant AstraZeneca een vaccin. De ontwikkelingen rond dit vaccin zijn belangrijk voor Nederland, want hiervan heeft Nederland er 11,7 miljoen besteld. Het Oxfordvaccin is een stuk goedkoper dan de eerder genoemde: rond de 2,50 euro.
In totaal koopt Nederland zes vaccins in: 8,4 miljoen doses van BioNtech & Pfizer, 11,7 van AstraZeneca & Oxford,11,3 van Janssen & Johnson & Johnson, 6,2 van Moderna, 11,7 van Sanofi & GSK en 8,6 van CureVac.
Overigens is vaccinatie voor iedereen gratis, ongeacht welk vaccin zij toegediend krijgen.
3. Wie worden als eersten gevaccineerd? En kan iedereen zomaar gevaccineerd worden?
Zorgmedewerkers van verpleeghuizen krijgen waarschijnlijk volgende maand een oproep om een inenting met het vaccin van BioNTech/Pfizer te halen. Die worden gegeven op 30 'priklocaties' die door de GGD worden ingericht.
Daarna worden medewerkers uit de gehandicaptenzorg en thuiszorg gevaccineerd met BioNTech/Pfizer. In eerste instantie gaat het om 269.000 medewerkers van verpleeghuizen, 178.000 medewerkers in de gehandicaptenzorg en 166.000 thuiszorgmedewerkers.
Kinderen
Vervolgens krijgen 138.000 bewoners van verpleeghuizen en 85.000 mensen in instellingen met een verstandelijke beperking zo snel mogelijk het Moderna-vaccin, in of vlak bij hun eigen woning.
Hoelang het gaat duren om de eerste groepen in te enten is afhankelijk van wanneer en in welke aantallen de vaccins uiteindelijk worden geleverd.
Overigens kan niet iedereen zomaar worden ingeënt. Zo moet er meer onderzoek gedaan worden naar de werking en veiligheid van een vaccin bij kinderen.
4. Kunnen we versoepelen als de kwetsbaarste mensen zijn gevaccineerd?
Niet direct. "Een vaccin zorgt ervoor dat we niet ziek worden maar het is nog onbekend of iemand die gevaccineerd is, ook een ander niet meer ziek kan maken", zei minister Hugo de Jonge gisteren tijdens de persconferentie. "Kortom: de maatregelen, daar zitten we nog wel even aan vast."
Tegelijkertijd merkte hij op: "Als de meest kwetsbaren en de mensen die voor hen zorgen zijn beschermd, zijn we al een heel eind. En als we tegelijkertijd meer testen, moet het lukken om in de loop van 2021 een deel van de beperkende maatregelen los te laten. Tot het zover is moeten we voorzichtig zijn."
Om de gewenste groepsimmuniteit te bereiken, is het nodig dat 60 à 70 procent zich laat vaccineren, zei programmadirecteur Vaccinatie COVID-19 bij het RIVM Jaap van Delden vandaag tijdens de technische briefing. Zolang we dat percentage niet bereiken, zitten we aan de maatregelen vast.
Directeur van het Centrum voor Infectieziektebestrijding van het RIVM Jaap van Dissel zei wel te hopen een aantal doelen te bereiken voordat 60 à 70 procent gevaccineerd is. Hij doelt hiermee bijvoorbeeld op het vaccineren van alle kwetsbaren en het goed draaien van de reguliere zorg.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
5. Wanneer kunnen we allemaal gevaccineerd zijn?
Hoelang het duurt voordat iedereen een vaccinatie heeft gekregen, hangt af van verschillende factoren. Vaccins moeten eerst nog goedgekeurd worden, er moeten voldoende vaccins geleverd worden en die moeten voor iedereen geschikt zijn.
Een precieze planning is er nog niet, zei Van Delden. "Ik moet eerst vaccins hebben om te kunnen vaccineren."
Minister Hugo de Jonge zei gisteren in de persconferentie dat het nog wel tot na de zomer van 2021 zal duren voor heel Nederland een vaccin heeft gekregen. "We moeten waken voor een 'we-zijn-er-bijna-stemming'", zei hij. "Want we zijn nog wel even onderweg voordat we allemaal zijn ingeënt." Een vaccinatie is overigens niet verplicht.