Deze landen hadden al een avondklok: 'Alle leuke dingen worden moeilijker, dat is de bedoeling'

Bij een avondklok mag na een bepaald tijdstip niemand meer de straat op, behalve mensen met een noodzakelijke reden. Dat zou voorkomen dat mensen 's avonds bij elkaar op visite gaan en dat voorkomt weer nieuwe besmettingen.

In België geldt al zo'n avondklok. Daar mogen mensen sinds 19 oktober tussen twaalf uur 's nachts en vijf uur 's morgens niet op straat komen. En die avondklok heeft effect, vertelt de Vlaamse viroloog Marc Van Ranst. Op 27 oktober werden volgens diverse Vlaamse media nog meer dan 22.000 besmettingen gemeld, nu zijn dat er gemiddeld 2000 per dag.

Minder feestjes, minder vergaderingen

De avondklok heeft invloed op de Belgische samenleving, vertelt Van Ranst. "Voor sommigen is de avondklok heel vervelend. Er zijn minder feestjes, minder vergaderingen. Alle dingen die we leuk vinden, worden moeilijker. Maar dat is spijtig genoeg, zo kort mogelijk, ook de bedoeling." 

Door de avondklok kan de politie makkelijker handhaven, vertelt hij. "Het valt op wanneer je dan op straat bent, dus is het makkelijker om te handhaven. Dat maakt dat bijvoorbeeld jongeren minder snel naar illegale feestjes zullen gaan."

Wat het effect van enkel de avondklok is, is volgens hem lastig te zeggen. "Je kunt niet één van de maatregelen noemen. Het is een totaalpakket dat je moet evalueren en wat moet werken. Het is best een klus om de juiste balans te vinden." 

Een avondklok in Nederland vindt hij wel een idee. "Jullie hebben op dit moment moeite om de cijfers omlaag te krijgen. Dan moet je extra maatregelen nemen. Punt. Of meer handhaven."

Dagelijks leven op straat

In Spanje is sinds maanden een avondklok van kracht. De tijden verschillen per regio. Die klok is van grote invloed op het dagelijks leven, vertelt correspondent Alex Tieleman. "Spanjaarden trekken er graag op uit. Veel van het dagelijks leven speelt zich op straat af, of in horeca."

Zeker in een land als Spanje heeft dat impact, zegt Tieleman. "Spanjaarden maken wel eens grappen: in Nederland is er toch al lang een anderhalvemetersamenleving? Omdat ze Nederlanders een wat kouder volk vinden. Afstandelijker. In Spanje is er heel veel sociaal verkeer. In die zin kan een avondklok bijdragen aan minder besmettingen. Er zijn minder reisbewegingen en ontmoetingen."

Slechte cijfers

Hoewel de cijfers in Spanje nu slecht zijn. "Het gaat hier niet goed. Afgelopen weekend - zaterdag, zondag en maandag - was er met 61.422 een recordaantal besmettingen." Hoe dat komt? "Deels omdat mensen het moeilijk vinden zich aan de strenge maatregelen te houden, deels omdat men toch probeert een sociaal leven in stand te houden." Daarom voeren regio's nu opnieuw strengere maatregelen in, zoals het afsluiten van gemeenten.

Duitsland had in de eerste coronagolf te maken met een beperkte avondklok, vertelt correspondent Jeroen Akkermans. Beperkt, dat betekende dat je nog naar de supermarkt kon, dat joggen in je eentje mogelijk was en dat de hond uitlaten mocht. "Voor de rest was alles dicht, behalve pompstations. Die sloten om 23.00 uur."

Er zat dan wel geen tijdlimiet aan naar buiten gaan, maar eigenlijk kwam het neer op een avondklok, zegt Akkermans. Daar zat een logische gedachte achter: hoe minder contactmogelijkheden er zijn, hoe minder de kans op verspreiding van het virus. "Dat had grote invloed. Je voelt je wel degelijk beperkt om de deur uit te gaan. Ik heb in die periode ook thuisgewerkt. Naar buiten gaan werd streng afgeraden."

Het nut van de avondklok

Of die beperkte avondklok zin had? "Dat is altijd de vraag met dit soort maatregelen. Je kunt dat moeilijk 1 op 1 zeggen. Er waren een hele hoop maatregelen afgekondigd." De maatregelen samen zorgden in ieder geval wel voor dalende besmettingscijfers. Waar er op 22 maart zo'n 30.000 besmettingen per week werden gemeld, waren dat er begin mei minder dan 7.000 per week.