Braziliaanse coronavariant is in Nederland: dit weten we erover
Na de Britse en Zuid-Afrikaanse coronamutaties is nu ook de Braziliaanse variant van het virus in Nederland aangetroffen. Net als de andere mutaties zou deze een stuk besmettelijker zijn dan het oorspronkelijke virus. Wat weten we allemaal over deze variant?
Gisteren werd de Braziliaanse mutatie voor het eerst in Nederland ontdekt. De mutatie dook op dankzij een onderzoek waarbij wekelijks willekeurig monsters van een paar honderd positief geteste mensen worden bekeken. Hoeveel mensen er precies met deze variant besmet zijn is nog niet duidelijk. Dat moet blijken uit bron- en contactonderzoek van de GGD.
In Brazilië zijn er niet één maar twee nieuwe coronavarianten die momenteel rondgaan: de zogenoemde P.1- en P.2-variant. In Nederland hebben we momenteel te maken met laatstgenoemde variant. Die toont overeenkomsten met de Zuid-Afrikaanse coronamutatie. Ze hebben namelijk hetzelfde aantal veranderingen in het zogeheten spike-eiwit.
Besmettelijker
''Die spike-veranderingen zorgen waarschijnlijk voor een betere hechting aan menselijke cellen", legt viroloog Menno de Jong van het Amsterdam UMC uit. ''Daardoor zijn ze besmettelijker. En hoe meer veranderingen, hoe meer zorgen er zijn of de huidige vaccins wel werken. De antilichamen die je lichaam aanmaakt zijn namelijk ook gericht tegen het spike-eiwit.''
Het Moderna-vaccin blijkt bijvoorbeeld ook effectief te zijn tegen de Britse variant, maar iets minder bij de Zuid-Afrikaanse. De Jong verwacht dat hetzelfde voor de nieuwe Braziliaanse variant zal gelden, omdat die twee dus op elkaar lijken. Maar dat wil niet zeggen dat het zinloos is om een prik te halen.
''Het is niet zo dat een vaccin totaal niet meer werkt. Antilichamen zijn ook tegen andere delen van de spike gericht, die niet veranderd zijn. Bovendien geldt die verminderde effectiviteit niet bij andere afweermechanismen, zoals T-cellen. Die zijn ook belangrijk om het virus te klaren uit je lichaam en hebben minder last van veranderingen in de spike. Het immuunsysteem is een stuk breder dan alleen antistoffen.''
Weinig kans op herbesmetting
En als je al eens corona hebt gehad? ''Dan is, net als met de vaccins, de kans groot dat de opgebouwde immuniteit ook beschermt tegen ziekte door de nieuwe variant,'' zegt De Jong. "Het is echt niet zo dat er een soort tweede pandemie heerst en we weer helemaal opnieuw moeten beginnen met opbouwen van immuniteit. We hebben nog steeds met hetzelfde virus te maken. En uit Engeland horen we weinig geluiden over herinfecties."
Volgens de viroloog is de kans dat zo'n virusmutatie ontstaat 'one in a million'. ''Het kan overal gebeuren, maar de kans wordt groter naarmate er meer infecties plaatsvinden. Daarom is het logisch dat het nu gebeurt en niet al vorig jaar. Er zullen er ook ongetwijfeld nog wel meer komen. Tenzij we ineens heel snel uit deze pandemie komen.''
Hoe een virusmutatie ontstaat, zie je in deze video, die we in december hebben gemaakt:
Langzaam maar zeker neemt het totale aantal besmettingen in Nederland af. Toch hebben we te maken met een verscherping van de coronamaatregelen. De besmettingen van de Britse variant lopen namelijk wel op. ''Pas als we die cijfers zien ombuigen word ik geruster. Als je nu alle maatregelen los zou laten zou de Britse variant, en misschien ook al snel de andere varianten die in ons land zijn, exponentieel uitbarsten'', schat De Jong.
Samen doorbreken
Hoe zal de komende tijd eruitzien met oog op de nieuwe coronavarianten? De Jong: ''Het is een spannende tijd met veel onzekerheden. Ik denk dat we de komende twee weken moeten afwachten welke kant het opgaat. We moeten proberen het met zijn allen te doorbreken door ons goed aan de basismaatregelen te houden, zoals afstand houden. Het loslaten daarvan wreekt zich erg bij zo'n besmettelijkere variant.''