Het lenteweer komt eraan, is dat goed nieuws in de strijd tegen corona?
Sinds afgelopen zaterdag is het officieel lente in ons land. En het bijbehorende lenteweer, lijkt er ook aan te komen. Welke invloed heeft dat op de verspreiding van het coronavirus?
Die vraag beantwoorden we in de 217de corona-update.
Van echt lenteweer kunnen we tot nu toe niet spreken. Maar de temperatuur gaat de komende dagen wel omhoog. "Dinsdag gaan we in de dubbele cijfers. Woensdag kan het wel 13 of 14 graden worden", zei Thomas Vermeulen van Buienradar eerder tegen RTL Nieuws. Over een week kán het warmer dan 20 graden worden.
De vraag is: hoeveel invloed heeft dat weer? Er zijn wat onderzoeken die aantonen dat het weer van invloed is op de verspreiding van het griepvirus. Het begin van het griepseizoen is tot op zekere hoogte te voorspellen aan de hand van de weersomstandigheden, ontdekten Amerikaanse onderzoekers in 2013.
Het coronavirus werd in eerste instantie regelmatig vergeleken met de griep, omdat de manier waarop de virussen verspreiden en de maatregelen die mensen kunnen nemen om verspreiding te voorkomen, overeenkomen. Daardoor dachten virologen aanvankelijk dat het coronavirus minder besmettelijk zou zijn in het warme weer.
Kijk je naar de cijfers van vorige zomer, dan kún je dat ook gaan denken. Waar het weekgemiddelde van IC-opnames op 30 maart 2020 nog op 107 stond, was dat tussen 12 mei en 17 september niet hoger dan 5. In een aantal weken zaten we zelfs op 0.
Op 29 maart 2020 stond het weekgemiddelde op 469 ziekenhuisopnames. Op 12 mei waren dat er 40, op 7 juli 3. Vanaf begin september begon dat aantal weer de stijgen. Nu, ruim een half jaar later, is het weekgemiddelde van ziekenhuisopnames 159.
Cijfers die je optimistisch zouden kunnen stemmen. Maar, zegt een van de bekendste virologen in Duitsland Christian Drosten in een podcast bij het Duitse NTR: Verwacht voorlopig niet te veel van het weer.
Ook in Duitsland hopen inwoners dat de zomer een gunstig effect heeft op corona. Maar dat het aantal besmettingen in de zomer van 2020 laag was, had volgens Dorsten vooral te maken met het feit dat besmettingen in het voorjaar onder de kritieke drempel bleven, zo melden Duitse media.
Dit jaar vreest de viroloog dat er juist meer besmettingen komen in de zomer en in het voorjaar. Want als kwetsbare mensen zijn gevaccineerd, verwacht hij een druk vanuit de samenleving om te versoepelen. In het ergste geval krijg je dan 100.000 besmettingen per dag. Hij denkt dat het effect van het weer maximaal 20 procent reductie is, vertelt hij in de podcast.
RIVM
Ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is er duidelijk over. Er is wel een seizoenseffect te zien, zegt een woordvoerder. In de zomer zijn er minder coronabesmettingen dan in de winter.
Maar de grote vraag is: waar ligt dat aan? Het kan de temperatuur zijn, de UV-straling, de luchtvochtigheid. Maar ook de maatregelen of het gedrag van mensen. "Dat weten we nog niet." En, zoals op de website van het RIVM staat: "Het virus heeft zich ook verspreid in landen met een warm en zonnig klimaat."
Ab Osterhaus - viroloog, hoogleraar en directeur van het Research Center for Emerging infections and Zoonoses Hannover - sluit zich daarbij aan. "Er zal ongetwijfeld enige reducerende werking zijn door warm weer, maar absoluut niet voldoende." Hij noemt Brazilië als voorbeeld. "Daar gaat de infectie ondanks een hoge temperatuur en zon toch door."
Algemene wetten
Die hoge temperaturen hebben over het algemeen een gunstig effect op ander coronavirussen, zegt Osterhaus. "Er gelden wat algemene wetten voor virussen. Ventilatie, de wind buiten en luchtvochtigheid spelen een rol. UV-licht maakt het RNA van een virus kapot."
Maar in het geval van dit coronavirus is er volgens hem gewoon te weinig onderzoek gedaan. "Het is ook lastig te filteren wat vorig jaar de invloed van de zomer was, en de invloed van de maatregelen. We moeten ons niet rijk rekenen met de zomer."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Gedrag is natuurlijk ook nog een bepalende factor, zegt hij. "Feit is dat mensen in de zomer minder binnen zitten in bedompte ruimtes, dicht bij elkaar."
Regent het, en is het koud, dan is dat volgens hem anders. "Met z'n allen binnen zit je per definitie dichter bij elkaar en is 1,5 meter afstand houden ook moeilijker." Dat kan leiden tot meer overdracht. Eén ding staat volgens hem vast: "Niemand kan op dit moment keihard zeggen wat de invloed is."