De kampioenen in thuiswerken: 'Mis het sociale contact totaal niet'

De maatregel om zoveel mogelijk thuis te werken, geldt al sinds 13 maart vorig jaar en loopt mogelijk af op 20 september. Dat is één van de data die het kabinet heeft genoemd voor mogelijke verdere versoepelingen. 

Miriam hoorde vorig jaar via een mail van haar baas dat ze voorlopig thuis moest werken. "Veel tijd om te denken wat ik ervan vond, had ik niet. Ik ben meteen in de regelmodus gegaan. Datzelfde weekend had ik een bureautje op mijn kamer staan."

Kantoortuin leidt af

Ze werkt als operationeel manager bij een spoorbeheerder. Op een normale kantoordag bracht ze eerst haar drie kinderen naar school, racete ze naar het station, sprong in de trein naar Rotterdam, viel de vergadering binnen, zocht een werkplek in de kantoortuin, holde tussendoor voor koffie, ging vervolgens van vergadering naar vergadering, haalde de kinderen weer op en kwam thuis.

Nu ze al zeventien maanden thuiswerkt, zijn dat niet bepaald de dingen die ze mist. Een ander ding dat ze niet mist, is de kantoortuin. De plek die bestaat 'uit een lange rij bureaus met in het midden vergaderzalen met aquariums ertussen'. Het leidt haar vaak af. "Als je daar werkt, pik je toch sneller dingen van mensen op en ga je je bemoeien met elkaars telefoongesprekken."

Jolanda behoort ook tot de ervaren thuiswerkers. Net als Miriam zit zij sinds het begin van de coronacrisis thuis. Haar eettafelstoel heeft ze inmiddels vervangen door een bureaustoel 'omdat ik toch wel merkte dat die niet zo comfortabel zat', maar verder veranderde er weinig. "Ik werk prima aan de eettafel."

'Stuk introverter dan ik dacht'

Ze werkt bij een klantenservice en ging voorheen vijf dagen per week naar kantoor. Op haar afdeling werken ongeveer veertig mensen. Maar die drukte kan haar gestolen worden. Vooral het geroezemoes van collega's. "Ik hoor van veel mensen dat zij sociaal contact missen, maar ik heb dat een stuk minder. Ik ben een stuk introverter dan ik dacht."

Daarnaast vindt Jolanda het fijn dat ze meer tijd overhoudt voor bijvoorbeeld haar hond of sporten. Haar routine is heel anders. "Voor corona stond ik 's ochtends op, kleedde ik mij aan, liet ik de hond uit, reisde ik naar werk en terug, deed ik huishoudelijke dingen, liet ik de hond opnieuw uit en ging ik als ik tijd had nog even sporten."

"Nu ben ik de hele tijd met mijn hond, laat ik hem elke middag uit, kwispelt hij veel vaker, doe ik tussendoor wasjes en sport ik meer. Het scheelt veel stress."

Thuiswerken blijvertje

Het Sociaal en Cultureel Planbureau deed ook onderzoek naar thuiswerken. Als het aan werknemers ligt, wordt de combinatie van thuis en op kantoor werken gebruikelijker dan voor corona. Vooral dat je zelf je werktijden kunt indelen, wordt als positief ervaren.

Mitchell ziet dat wel zitten. Hij werkt bij een ingenieursbureau, wat voornamelijk bestaat uit 'kantoorwerk achter een computer'. Maar dat kan hij prima thuis doen, zegt hij. Vooral nu hij net vader is geworden van een tweede kind, bevalt hem dat beter.

"Ik kan nu veel later uit bed en aangezien je korte nachtjes hebt met baby's is dat fijn. Daarnaast kan ik helpen met het tillen en verschonen van de kleine."

Mitchell zit ook sinds maart vorig jaar thuis. En hoewel hij vooral de voordelen ziet van thuiswerken, waren er gedurende al die maanden ook momenten dat hij het lastig vond. "Op een gegeven moment zit je ook een beetje te verpieteren in je eentje. Dan snak je naar contact met collega's en een beetje kantoorhumor. Daarom lijkt mij die afwisseling een goed alternatief."

Ook voor Miriam gold dat het thuiswerken soms moeilijk was, vooral met drie kinderen en een thuiswerkende man. Na een week of zes stortte ze emotioneel in. Maar haar baas ving haar goed op, zegt ze, en belde haar bijna iedere dag om te vragen hoe het ging. "Dat was heel fijn."

Toekomst

Ook zij hoopt in de toekomst niet meer vijf dagen per week naar kantoor te gaan. "Ik vind één of twee dagen meer dan genoeg. Ik vind de flexibiliteit van het thuiswerken heel fijn. Zeker voor de kinderen. Maar helemaal niet meer gaan, dat wil ik niet. Want het blijft fijn om elkaar écht in de ogen te kunnen kijken."

1,5 jaar in sociaal isolement

Al anderhalf jaar geen mens op de werkvloer in levenden lijve zien: dat kan zomaar invloed hebben op het werkplezier. Of op je motivatie om (hard) te werken. Maar hoeveel invloed dat heeft, verschilt per persoon, zegt arbeidspsycholoog Klaran van 't Vlie. "Introverte mensen vinden het vaak prettig en extraverte mensen lastig. Ook speelt mee of je werk voor jou de plek is om te socializen of dat je je sociaal contact vooral haalt uit familie en vrienden."

Het werkplezier wordt ook bepaald door de mate van vrijheid die werknemers ervaren in de thuiswerkdagen. 'Is de werkgever flexibel of niet?' is een belangrijke vraag. "Als je merkt dat ze tijd geven om je eigen dag in te vullen, biedt dat ontzettend veel vrijheid. Dan hoef je je bijvoorbeeld niet af te melden als je even naar de fysiotherapeut moet, maar werk je 's avonds gewoon een uurtje extra."

Toch kan het gebeuren dat je een dipje krijgt door het thuiswerken. Om dit op tijd te zien, heeft Van 't Vlie vooral een tip aan werkgevers. "Vraag jezelf af of je iedereen nog goed in beeld hebt. En bel met mensen die je denkt te weinig te spreken. Of als je ziet dat mensen anders reageren, tijdens bijvoorbeeld een online vergadering. Bel ze dan achteraf op en vraag hoe het is."