Stimulering bouw goedkope huurwoningen kost kabinet miljard extra

Corporaties betalen jaarlijks een heffing aan het Rijk voor de woningen die ze verhuren. Door nieuwe woningen te bouwen, komen ze voor korting op deze verhuurderheffing in aanmerking. 

Corporaties hebben tot nu toe plannen ingediend voor de bouw van 75.000 sociale huurwoningen, blijkt uit een brief die minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Deze extra woningen zijn goed voor een totale korting van ongeveer 1,7 miljard euro op de verhuurderheffing.

Minister Ollongren had op Prinsjesdag 1 miljard euro uitgetrokken voor deze stimuleringsmaatregel. Dat geld was bestemd voor de komende tien jaar, maar mocht ook in een jaar worden uitgegeven.

Tien jaar

Tot 1 juli kunnen corporaties nog met plannen voor nieuwe huurwoningen komen.

De verwachting van het ministerie is dat het aantal plannen nog zal oplopen tot rond de 80.000 huizen, goed voor 2 miljard euro korting op de verhuurderheffing. Een overschrijding dus van 1 miljard euro. Als er tot 1 juli een run op de regeling komt, zou het zelfs nog meer kunnen zijn.

Woningtekort

Woningcorporaties kunnen maximaal 25.000 euro korting krijgen op de verhuurderheffing per gebouwde sociale huurwoning, als die in een van de regio’s komt waar een groot woningtekort is. In andere regio’s is de korting maximaal 12.500 Euro. De huizen moeten binnen vijf jaar worden gebouwd. Corporaties krijgen het belastingvoordeel pas als een woning klaar is.

Ollongren wilde met de stimuleringsmaatregel de bouw van sociale huurwoningen aanjagen. Het was een van de maatregelen die het kabinet op Prinsjesdag aankondigde om de woningnood aan te pakken. Ollongren: ''Er kunnen nu snel heel veel nieuwe huizen met een lage huur worden bijgebouwd. Er komen dus meer betaalbare huurwoningen voor mensen met een lager inkomen en kwetsbare groepen zoals daklozen''.

Niet voldoende

Overigens is de bouw van 80.000 sociale huurwoningen in de komende vijf jaar nog niet voldoende om aan de behoefte te voldoen. Van corporaties worden meer inspanningen verwacht.

Zij dringen daarom al geruime tijd aan op het volledig schrappen van de verhuurderheffing. Die kost de sociale verhuurders inmiddels 1,7 miljard euro per jaar, geld dat niet kan worden uitgegeven aan de bouw van nieuwe of verduurzaming van bestaande huizen.

Uit een onderzoek dat Aedes, de koepel van corporatiesm, recent liet uitvoeren, bleek dat zonder de heffing ruim 93.000 sociale huurwoningen meer hadden kunnen worden gebouwd.

Crisismaatregel

De heffing kwam er in 2013, als crisismaatregel. In de Tweede Kamer neemt de druk op het kabinet toe belasting te schrappen. Inmiddels is er zelfs een Kamermeerderheid voor, maar D66, CDA en ChristenUnie voelen zich gebonden aan het regeerakkoord en pleiten daarom voor opheffing na deze regeerperiode.

Op dit moment loopt een onderzoek naar de financiële positie van corporaties. De vraag is of corporaties er door de belastingdruk nog wel voor kunnen zorgen dat er voldoende betaalbare huurwoningen in Nederland zijn. In juni verwacht minister Ollongren de resultaten aan de Kamer te kunnen presenteren.

In haar brief aan de Kamer sluit Ollongren niet uit dat er in de nabije toekomst nieuwe belastingverminderingen komen om financiële ruimte voor corporaties te scheppen of dat de nu lopende stimuleringsmaatregel wordt heropend.

Een en ander wil ze laten afhangen van een evaluatie van vermindering van heffingen en het onderzoek naar de financiële positie van de corporaties.

Linkse partijen willen regeling doorzetten

De aankondiging van minister Kajsa Ollongren dat ze de stimuleringsmaatregel voor de bouw van goedkope huurwoningen stopzet, heeft tot woede geleid bij de linkse fracties in de Tweede Kamer. PvdA, SP en GroenLinks willen dat de minister terugkomt op haar besluit en doorgaat met het aanjagen van de bouw.

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer: "We komen 300.000 woningen tekort. We moeten juist meer betaalbare woningen bouwen en niet minder. Onbestaanbaar dat de minister het stimuleren van de bouw stopzet. De Tweede Kamer moet haar terugfluiten."

Dikke vinger

Ook SP-Kamerlid Sandra Beckerman is woest. ''Dit is een dikke vinger naar de mensen met de laagste inkomens. Wij hebben vanaf het begin gezegd dat we de regeling te beperkt vonden. Dit is een succesvolle regeling. Die moet juist worden doorgezet. Dat moet nu gebeuren, want straks is er door de coronacrisis geen geld meer." 

GroenLinks-Kamerlid Paul Smeulders stelt dat het juist nu belangrijk is om noodinvesteringen in de bouw te blijven doen. ''Niet alleen om het tekort aan sociale huurwoningen weg te werken, maar ook om de bouw op gang te houden in deze crisistijd. Daarmee spaar je banen. Doe je dat niet dan heb je straks weer te weinig bouwers en loopt het woningtekort nog verder op. Dat probleem hadden we ook na de vorige crisis."