De formatie begint nu eindelijk écht, maar wanneer hebben we een nieuw kabinet?

Om te beginnen: er staat veel op het spel. Volgende week dinsdag zal de Tweede Kamer in een debat eerst het verslag van informateur Remkes goedkeuren - een formaliteit - en daarna kan de formatie echt van start gaan.

Op welke locatie die gesprekken gevoerd worden, is nog niet bekend. Ook nog niet wie die gesprekken leidt. Informateur Remkes adviseert één of twee informateurs.

Geen vluggertje

Dat het een vluggertje wordt, verwacht politiek commentator Frits Wester niet. "De bedoeling is dat de vier partijen gaan werken aan een beknopt regeerakkoord, waarbij ook andere partijen input kunnen leveren. Los van de vraag of ze dat ook willen en gaan doen."

Daarnaast zouden dan de nieuwe ministers, en dat is echt nieuw, dat akkoord verder in een werkprogramma moeten uitwerken. "Het idee hierachter is, dat de fracties in de Kamer daardoor minder vastgebonden zijn aan het beleid van kabinet. Kortom, er zou zo meer dualisme mogelijk moeten worden gemaakt. Maar ook die tweede stap zal zeker een paar weken tijd kosten." 

Vanaf de verkiezingsdag zijn al 198 dagen verstreken.

Duur kabinetsformaties

• 2017: 225 dagen
• 2012:   54 dagen
• 2010: 127dagen
• 2006:   90 dagen
• 2003: 125 dagen
• 2002:   68 dagen

Hard spel

VVD, D66, CDA en ChristenUnie hebben bij de verkiezingen in maart dan wel een meerderheid gehaald, met een meerderheid ben je er nog niet. Het zal volgens Frits Wester vooral hard tegen hard gaan rond thema's als klimaat, migratie, medisch-ethisch, onderwijs en natuurlijk die zo gewenste nieuwe bestuurscultuur.

Vooral D66 zal het spel hard gaan spelen. Die partij is dan wel bereid de coalitie van de afgelopen vier jaar voort te zetten maar niet het beleid, maakte Kaag duidelijk.

Kaag hoopt dat veel van haar wensen verwezenlijkt worden. Uit een rondgang maken D66'ers er geen geheim van dat ze hopen dat er naast onderwijs, ook op het gebied van klimaat veel binnengehaald zal worden. 

Binnenhalen

Frits Wester: "Maar vergeet ook de ChristenUnie niet. Die partij is eerst door D66 als overbodig residu uit het verleden bij het grof vuil gezet. Nu komen ze op hangende pootjes bij die partij terug. De CU heeft nu in de laatste optie de sleutel in handen om nieuwe verkiezingen af te wenden. Reken er maar op dat ze hun huid voor deelname aan een nieuwe coalitie duur zullen verkopen."

Die gesprekken zullen allemaal weer tijd in beslag nemen. "Omdat ze haast willen maken, zullen de partijen heel veel overleggen. Doordeweeks en soms ook op zaterdagen. Op zondag zal de ChristenUnie niet willen. Natuurlijk zijn er nog ook nog debatten en moet Rutte nog naar het buitenland voor overleggen. Rutte kan zich dan eventueel laten vervangen door zijn secondanten."

Vertrouwen

Tenslotte zal er deze formatie nog een ander belangrijk thema aan bod komen, dat de nodige uren in beslag zal nemen: vertrouwen. Frits: "Het spreekwoord luidt niet voor niets 'vertrouwen komt te voet en gaat te paard'. Als je kijkt naar wat er de afgelopen tijd gebeurd is, dan is dat vertrouwen, ondanks alle mooie woorden naar buiten toe, ver te zoeken."

Het kost echt tijd om dat vertrouwen terug te vinden en te herstellen bij de komende onderhandelingen, zegt Wester. "Als dat al ooit lukt. Voorlopig moet dat een plek krijgen in bindende zakelijke afspraken."

Rutte IV een feit?

Het zal zeker nog enkele weken duren voordat Rutte IV een feit is, verwacht Wester. "Het gevoel van urgentie om tot een nieuw kabinet te komen, is bij  iedereen is hoog. Maar of het gaat lukken, is echt niet 100 procent zeker. Als er geen uitzicht is op succes, dan komen nieuwe verkiezingen weer in beeld. We doen het goed, of we doen het niet", zei Kaag er zelf over.