NAVO helpt Oekraïne in strijd tegen Russische drones: 'Kat- en muisspel'

Drones zijn er in allerlei soorten en maten. Dat maakt het niet makkelijk om je er effectief tegen te verdedigen. Aan één antidronesysteem heb je niet voldoende om alle aanvallen te kunnen afslaan, zegt specialist Willem Koedam. "Je moet een hele gereedschapskist hebben."

De ontwikkeling van drones gaat razendsnel. Datzelfde geldt voor wapens, lasers, en sensoren die vijandelijke drones moeten bestrijden. Je kunt drones uit de lucht halen met kogels of met een laser. Er zijn drones die drones kunnen vangen en er zijn systemen die de besturing van een drone kunnen overnemen.

Relatief goedkoop

"Het gebruik van drones op het slagveld zien we heel snel gaan", zegt kolonel Olav Spanjer, commandant van de Divisie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando. Niet alleen Oekraïne maakt veel gebruik van deze relatief goedkope wapens. Ook Rusland zet steeds meer drones in. President Poetin zei onlangs dat Rusland de productie dit jaar vertienvoudigt. 

Vorige maand lieten we in deze video zien hoe tegelijkertijd steeds meer Oekraïense vrouwen zich aansluiten bij teams die de vijandelijke drones uit de lucht haalt:

Volgens Koedam is het conflict in Oekraïne een wake-upcall geweest en is duidelijk geworden dat bescherming tegen drones serieus moet worden genomen. "Het is echt bij mensen op de radar gekomen. Het bewustzijn is toegenomen dat we hier iets mee moeten."

"Wij leren helaas van wat er in Oekraïne gebeurt", zegt ook Spanjer. "Het is een kat- en muisspel, een miniwapenwedloop."

Vijandelijke drones

Tientallen bedrijfjes in heel Europa ontwikkelen antidrone-sensoren, -radars en andere apparatuur om vijandelijke drones te signaleren en uit te schakelen. De NAVO brengt deze bedrijfjes met enige regelmaat bij elkaar.

"Voor ons is het belangrijk dat systemen met elkaar communiceren", zegt Spanjer. "Want voor ons militairen als gebruikers is het belangrijk dat een radar of een jammer praat met het systeem waar wij ook mee praten."

NAVO-standaard

De NAVO heeft daarom een standaard ontwikkeld. Onlangs waren er weer testdagen in het Limburgse Vredepeel waar bedrijven vanuit heel Europa bij elkaar kwamen om te kijken of ze het door de NAVO opgestelde protocol aankunnen.

Het detecteren van een drone is volgens Spanjer niet het grote probleem. "Het gaat erom hoe je die gaat classificeren. Kun je zien of het een vriend of een vijand is? En wat ga je er vervolgens mee doen? Schiet je hem neer? Maak je hem met een laser onschadelijk? Of neem je de drone over? De ontwikkelingen gaan heel snel."

Ook Nederland investeert veel in drones

Ook Nederland investeert sinds een paar jaar flink in de ontwikkeling van drones en anti-dronemaatregelen. In de Defensienota die onlangs is gepresenteerd, is de verdere ontwikkeling van drones voor de Nederlandse krijgsmacht een van de speerpunten.

De ontwikkelingen gaan razendsnel, weten ze ook bij Defensie. Drones die je nu aanschaft, zijn binnen de korste keren al weer achterhaald.

Bij de presentatie van de Defensienota met de investeringsplannen voor de komende jaren zei staatssecretaris Tuinman: "Ik krijg vaak de opmerking: Tuinman, koop tienduizend drones. Dat kan ik doen, maar als ik ze de komende twee jaar niet gebruik, kan ik ze weggooien omdat ze niet meer relevant zijn."