Appjes tussen prinses Laurentien en Financiën tonen diepe frustratie: 'Veel emotie en verwijt'
De hersteloperatie van het toeslagenschandaal leidde tot grote frustratie tussen het ministerie van Financiën en prinses Laurentien, die met haar Stichting (Gelijk)waardig Herstel slachtoffers bijstaat en hen financieel compenseert. Dat blijkt uit appverkeer tussen de top van het ministerie en de prinses, dat op verzoek openbaar is gemaakt. "Ik zie het somber in."
De Stichting (Gelijk)waardig Herstel werd in 2023 opgericht door prinses Laurentien en mocht bij wijze van proef de financiële afhandeling doen van 300 slachtoffers van de toeslagenaffaire. De 'methode-Laurentien' zou veel sneller en ruimhartiger zijn dan de andere methodes.
Toch gaat het vanaf januari 2024 al moeizaam, blijkt uit de vrijgegeven appjes, na een beroep op de Wet open overheid door onder meer RTL Nieuws.
Uit het appverkeer ontstaat een beeld van weinig onderling vertrouwen en oplopende frustratie. Laurentien stuurt al op 22 januari laat in de avond een appje naar de hoogste ambtenaar van het ministerie om aan te geven dat 'men weer in een groef terechtkwam'. Volgens de prinses is het niet 'langer werkbaar' omdat er foutieve informatie wordt gestuurd en dat 'kan desastreuze (en wellicht zelfs levensbedreigende) gevolgen hebben'.
Vanuit het ministerie van Financiën wordt onderling geklaagd over het handelen van de prinses en haar stichting. "De stichting zegt steeds a maar doet b", appt een topambtenaar naar de secretaris-generaal.
Maar ook over het handelen van prinses Laurentien groeit de onvrede. Zo wordt er geklaagd dat de prinses maar steeds blijft bellen met een ambtenaar die ziek is en haar aangeeft het schriftelijk te willen afhandelen.
Een andere topambtenaar krijgt op 21 maart 2024 van de secretaris-generaal te horen dat hij voortaan niet moet opnemen als de prinses hem belt. "Ik weet dat het niet in je aard ligt om niet op te nemen, maar ik zou je echt willen adviseren om dat wel te doen."
Telefoontjes
Alles moet volgens de topambtenaar traceerbaar zijn, omdat de stichting ook zo werkt. "Haar telefoontjes zijn ook niet bedoeld om aardig te zijn, ze zijn onderdeel van een onderhandelingsstrategie", schrijft hij.
Een dag later klinkt er ook veel frustratie over de toon van Laurentien: "In dit bericht zit ook weer veel emotie en een verwijt", schrijft opnieuw de secretaris-generaal aan een ambtenaar. Hij pleit ervoor om de gesprekken 'weer zakelijk te maken.' Een uur daarvoor schrijft hij over een verdraaiing van de feiten door de stichting. "Dat hebben we net iets te vaak meegemaakt."
De relatie tussen de stichting van de prinses en het ministerie komt tot een dieptepunt als in mei via de media naar buiten komt dat de methode-Laurentien zeer kostbaar is. Per toeslagenouder zou het 128.000 euro kosten. Een hoger bedrag dan via de andere methode, mede omdat aan claims een vast bedrag worden toegekend.
De formatie is op dat moment in volle gang. Er wordt in de apps de vraag opgeworpen of staatssecretaris Aukje de Vries de partijen moet bijpraten over de financiële tegenvaller.
Stevige onderhandelingen
Vanuit het ministerie zijn zorgen over de hoogte van het bedrag. Dat zorgt voor spanning in de relatie met de stichting. Daaronder ligt de vraag of er na de proef verder wordt gegaan met de methode-Laurentien.
Het ministerie is bereid om verder te gaan, maar dan moet wel beter worden onderbouwd waarom bedragen worden toegekend. En dat betekent het startpunt van stevige onderhandelingen tussen advocaten van de stichting en het ministerie.
Die spanning klinkt door in de verdere communicatie tussen het ministerie en de prinses. Zo wordt er regelmatig afgevraagd hoe media aan informatie komen en wordt er over en weer naar elkaar gewezen voor het lekken van informatie.
De prinses geeft in diezelfde periode van hoogoplopende spanningen in een filmpje tips ter motivatie. Die tips van de prinses deelt een ambtenaar met de secretaris-generaal. "Zorg voor een stip op de horizon. Die van mij is dat we over vier jaar als we het probleem hebben opgelost met alle gedupeerde ouders en alle mensen die het probleem hebben opgelost samen in de Ziggo Dome staan."
De andere tip gaat over hoe je te werk moet gaan in de omgang met ambtenaren. "Werk ‘s nachts. De mensen bij de overheid werken van 9 tot 5 dus die sluiten om 5 uur hun computer af en als je dan ‘s nacht een mailtje stuurt zijn ze volgende ochtend helemaal overrompeld."
Hoe de secretaris-generaal daarover denkt, is duidelijk als hij reageert naar de ambtenaar met een groene, nog net niet brakende, emoji.
Grensoverschrijdend gedrag
Uiteindelijk wordt in juli definitief besloten verder te gaan met de methode-Laurentien. Diezelfde Laurentien wordt in augustus in het AD beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag tegenover ambtenaren. Zij ontkent dat.
In een interview met RTL Nieuws eind augustus geeft de prinses aan te stoppen met haar huidige rol bij de Stichting (gelijk) Waardig Herstel. Ze blijft wel actief bij de stichting, maar meer op de achtergrond.
Prinses Laurentien stapte op als boegbeeld van haar stichting, verslaggever Sander Paulus geeft antwoord op drie vragen rond het vertrek van de prinses. Bekijk dat hier: