Gasverbruik papierfabriek stijgt bij aanpak krapte op stroomnet
Een grote stroomverbruiker uit Zuid-Limburg staat vrijwillig een deel van zijn plek op het stroomnet af, zodat bedrijven in de regio een aansluiting kunnen krijgen. Het bedrijf, papierfabriek Sappi, moet op momenten van krapte op het net voorlopig wel meer gas gaan verbruiken om te blijven draaien. De e-boiler wordt dan uitgezet en de gasgestookte turbine gaat aan.
Netbeheerder Enexis heeft de komende vijf tot tien jaar meer klanten zoals Sappi nodig, omdat anders de stroomvoorziening vast gaat lopen. Dat komt, omdat de vraag naar stroom de laatste jaren sterk toeneemt.
Huizen en bedrijven gaan met de energietransitie van het gas af, maar het (oude) elektriciteitsnet kan de togenomen vraag naar stroom niet aan. In Zuid-Limburg is er pas in 2028 op grote schaal extra netcapaciteit bijgebouwd. De netcongestie speelt in vrijwel heel Nederland.
Grootste flexcontract
Papierfabriek Sappi uit Maastricht geeft daarom netbeheerder Enexis in totaal 24 MW aan vermogen waar het langlopende contracten voor had, terug. Die ruimte op het stroomnet komt zo beschikbaar voor anderen bedrijven die meer stroom nodig hebben.
Daarmee is het volgens Enexis het grootste flexcontract van een industriële klant in Nederland.
Sappi stelt zo een groot deel van de ruimte die het heeft op het stroomnet, het zogenaamd gecontracteerd vermogen, beschikbaar. Ze geven de stroomcapaciteit in feite terug aan Enexis als die dat op piekmomenten nodig heeft.
Geen stroom? Dan maar gas
Het papierbedrijf gaat, als de stroom niet kan worden afgenomen van Enexis, de hypermoderne elektrische boiler die het bedrijf heeft, lager of uitzetten. Om de papierproductie toch op niveau te houden wordt de oude op gasgestookte boiler dan weer aangezet.
Sappi heeft nu voor 37 MW aan gecontracteerd vermogen. 9 MW daarvan leveren ze in. Het betekent dat als er in de omgeving bij bedrijven veel vraag is, Enexis die 9 MW van Sappi kan gebruiken om die andere klanten van stroom te voorzien.
Die 9 MW is vergelijkbaar met de capaciteit die nodig is voor 2000 moderne woonhuizen. Het teruggeven van de stroomcapaciteit heeft echter een keerzijde: het gasgebruik gaat op dat soort moment juist omhoog.
Vaker op gas
Volgens energiemanager Bram Goorts van Sappi zal het gasgebruik in de komende jaren zelfs op gaan lopen, doordat er door de netbeheerder een steeds groter beroep wordt gedaan op Sappi. "De netwerkcongestie neemt toe. Dus dat betekent dat we steeds vaker gas in plaats van stroom moeten gaan gebruiken."
Volgens de Autoriteit Consument en Markt (ACM) is er alleen netcongestie op piekmomenten, bijvoorbeeld tussen 7:00 uur en 9:00 uur en tussen 16:00 uur en 21:00 uur als het gaat om huishoudens en bedrijven. Op dat soort momenten moet Sappi dus stroomcapaciteit afstaan en terugvallen op de gasgestookte machines.
De ACM wil dat netbeheerders, zoals Enexis, grote bedrijven kunnen verplichten om stroomcapaciteit af te staan op momenten dat congestie dreigt. Daar krijgen ze dan wel een vergoeding voor.
Voorwaarde voor uitbreiding
Enexis zegt dat Sappi vrijwillig afstand deed van een deel van de netwerkcapaciteit. Het blijkt echter wel een voorwaarde te zijn geweest voor de vurige wens van Sappi om de papierfabriek verder uit te breiden.
Voor die uitbreiding wil Sappi 15 MW extra aan ruimte op het net om stroom af te nemen. Zo kan er een nieuwe elektrische boiler bij komen. Sappi stond al twee jaar op de wachtlijst bij Enexis voor die extra netcapaciteit.
Die krijgt Sappi nu, maar dan wel onder de voorwaarde dat als de stroomvraag elders groot is, Sappi minder stroom krijgt. De (straks uitgebreide) papierfabriek blijft echter doordraaien.
Later pas de CO2-winst
Met een groeiende vraag en een stroomnet dat tjokvol zit, zal het steeds vaker voorkomen dat Sappi het gas moet gaan gebruiken als energiebron. Want de 15 MW extra en de 9 MW aan capaciteit van het huidige stroomcontract zijn niet meer gegarandeerd.
De nieuwe e-boiler is inmiddels besteld, maar zal niet worden gebruikt als er netcongestie dreigt. Op termijn moet die wel gaan zorgen voor 30 procent minder CO2-uitstoot.
Daar is wel geduld voor nodig. Pas als het net is uitgebreid, kan de gasgestookte turbine definitief uitgezet worden. "We hebben voor de komende jaren altijd de back-up met gas", zegt Goorts. "Maar zodra het netwerk het aankan, kunnen we meteen vergroenen. We verwachten dat dat binnen twee jaar zo is."
Volgens woordvoerder Tim van Veen van Enexis zijn in de komende vijf tot tien jaar meer van dit soort flexibele contracten nodig om ervoor te zorgen dat het stroomnet niet vastloopt.
'Veel meer nodig'
"Dit is het begin, we willen dit veel meer. Denk aan bedrijven met koelhuizen die in de nacht harder kunnen draaien dan overdag of vervoersbedrijven die in de nacht hun elektrische wagens laden en niet overdag als er verder veel vraag is."
Enexis test de flexibele contracten ook met drie laadstations van Fastned in Limburg. "Maar dit contact bij Sappi is vele malen groter."