Nieuwe iPhone bewijst: Brussel bepaalt nu hoe smartphones eruitzien
Mensen die de nieuwste iPhone kopen, kijken misschien raar op als ze hun telefoon willen opladen. Want bij een nieuwe iPhone krijg je niet meer de laadkabel die iPhone-gebruikers gewend zijn, de lightning-kabel, maar een USB-C-kabel. Dat komt door regels die de EU invoerde. En daarmee bepaalt Brussel hoe jouw nieuwe iPhone eruitziet.
Apple onthulde vanavond zijn nieuwste iPhones: de iPhone 15, 15 Plus, 15 Pro en 15 Pro Max. En voor het eerst in meer dan tien jaar zit daar geen lightning-aansluiting op. Dat is niet omdat Apple vond dat het tijd was om over te stappen naar USB-C, maar omdat Brussel dat vanaf eind 2024 verplicht stelt voor alle smartphones.
Daarmee zwicht de techgigant onder druk van de Europese Unie. Brussel kwam met deze regel – één aansluiting voor alle smartphones en andere kleine elektronica – om de consument geld te besparen en de hoeveelheid elektronisch afval terug te dringen.
En nu moeten alle kopers van iPhones goed kijken of hun nieuwe kabeltje wel past in de oplader die ze thuis hebben. Of ze nou in Noord-Amerika, Azië of Australië wonen.
Een onbedoeld effect, zegt analist Francisco Jeronimo van IDC, marktonderzoeker van de techsector, die ook benadrukt dat het Brussel niet te doen is om Apple of iPhone-bezitters op andere continenten te pesten. Want ook andere fabrikanten moeten eraan geloven. Die stapten alleen eerder al over op USB-C als standaard.
"Alle fabrikanten moeten luisteren. Het gaat Brussel erom wat het beste is voor Europese consumenten. En dat heeft effect op de keuzes die de techbedrijven maken."
Wat betekent dit voor iPhone-bezitters?
Als je een iPhone hebt, laad je je telefoon waarschijnlijk op met een snoer en een oplaadblokje. Als die oude lader geen USB-C-poort heeft, kun je die niet zomaar gebruiken met het snoertje dat je krijgt bij de iPhone 15-serie.
Je hebt nu grofweg drie opties: een USB-C-lader van een ander apparaat gebruiken, draadloos opladen met een zogeheten draadloze Qi-lader, of een adapter kopen.
Er zijn al langer adapters op de markt die de lightning-kabel omzetten naar USB-C. Een extra opzetstukje, waardoor je oudere opladers en accessoires niet nutteloos worden.
Jaren vergaderen
Dat de USB-C-kabel de nieuwe verplichte aansluiting in de EU wordt, werd vorig jaar besloten. Daar ging bijna tien jaar aan vergaderingen en onderhandelingen aan vooraf. Door deze regels moeten nieuwe smartphones, maar ook tablets, oordopjes en e-readers, een USB-C-poort hebben.
De regels gelden vanaf 2024 – voor laptops gaan de regels later in. Het idee is dat consumenten hierdoor minder vaak nieuwe kabels en stekkers hoeven te kopen. Volgens de EU kopen Europese consumenten voor 250 miljoen euro per jaar aan opladers.
Bovendien is de USB-C sneller dan lightning, zowel in het laden als in het versturen van data van een iPhone naar een ander apparaat.
Waarom heeft Apple zich hier zo lang tegen verzet?
Apple en Brussel zijn het al heel lang oneens over de wens om over te stappen naar USB-C. Apple zegt dat de regels innovatie tegenhouden en dat het vervelend is voor consumenten, omdat veel van hun kabels in een klap nutteloos worden.
Als het aan Apple had gelegen waren ze nog een tijdje doorgegaan met hun 'oude' lightningkabel. Daardoor had het bedrijf zelf de teugels in handen gehouden wat de manier betreft waarop ze apparaten maken en hoe die eruitzien.
Bovendien: Apple verdient ook geld aan de lightningkabel. Zowel aan de verkoop van hun eigen kabels als aan de accessoires van andere fabrikanten. Want als zij van de lightningpoort gebruik willen maken, moeten ze een licentie kopen bij Apple.
Het terugdringen van elektronisch afval was volgens Apple al voor een groot deel opgelost met de komst van opladers waar het kabeltje niet aan vast zit. Maar regels zijn regels, ook voor Apple. "Het is duidelijk dat we ons eraan moeten houden", zei een marketingbaas van Apple vorig jaar. "We hebben geen keuze."
Geen aparte telefoon voor EU
Apple had ook aan de regels kunnen voldoen door alleen in de EU met een USB-C-poort te komen. Maar de kans dat Apple dat zou doen, schatte analist Jeronimo op voorhand al heel laag in.
"Dat is helemaal niet logisch. Ook niet op het gebied van hoe ze de iPhones maken", zegt hij. Dan had Apple een apart productieproces moeten opzetten, speciaal voor de telefoons voor de Europese markt. "Ik zie er geen voordeel in om dat te doen. Bovendien zijn de meeste gebruikers wereldwijde gebruikers en wordt USB-C toch de standaard."
EU goed voor kwart omzet
De regels aan hun laars lappen en Europa links laten liggen, is ook ondenkbaar. Brussel kan de Europese markt als drukmiddel gebruiken. Die markt negeren zou volgens analisten economische zelfmoord zijn. Apple kan zich dat niet veroorloven.
Een kwart (95 miljard dollar) van de totale jaaromzet (394 miljard dollar) komt uit de Europese Unie. Het is daarmee de een-na-belangrijkste markt voor de iPhone-maker. Alleen in thuismarkt Amerika worden meer Apple-spullen en diensten verkocht.
In veel landen zijn de iPhones zelfs de meest verkochte telefoons, zegt analist Jeronimo.
Ook de inhoud moet eraan geloven
Brussel bemoeit zich ook met wat er óp je telefoon gebeurt. Afgelopen maanden traden twee belangrijke Europese techwetten in werking. De wetten zijn bedoeld om machtsmisbruik van grote (tech)bedrijven tegen te gaan, mensen meer keuzevrijheid te geven en ze online beter te beschermen.
En daardoor moeten onder andere Apple en Google veranderingen doorvoeren waardoor jouw telefoon nét iets anders gaat werken.
Zo kun je op je iPhone nu alleen nog maar apps installeren via de App Store. Dat moet veranderen, zegt Brussel. En je moet van bepaalde berichtendiensten zoals WhatsApp ook berichten kunnen sturen naar bijvoorbeel Telegram of Signal.
'EU moet niet doorslaan'
De regelgeving en handhaving in de EU wordt op de voet gevolgd door de techbedrijven en politici en wetgevers in andere landen, zoals de Verenigde Staten. Als ze in Europa actief willen zijn, moeten ze zich houden aan de strenge Europese regels.
En omdat de Europese markt zo groot is – en economisch zo interessant – is die moeilijk te negeren. Toch moet Brussel uitkijken dat het niet doorslaat, zegt Menno Weij, jurist bij BDO Legal. "Europa heeft macht, maar de keerzijde is overregulering. Ze moeten de balans in de gaten houden, want het kan ook zo zijn dat grote spelers het te veel gedoe vinden en uit Europa vertrekken."
