Joost (61) heeft twee vrouwen: 'Ik voel voor beiden evenveel liefde'

Al van jongs af aan heeft Joost het gevoel dat hij non-monogaam is. "Het voelde voor mij natuurlijk dat ik van meer dan één persoon kon houden. Lange tijd was dit iets waar ik niks mee durfde te doen: er lag een groot taboe op. Van een andere vrouw houden dan je eigen vrouw kon echt niet, was niet oké."

Joost was vijftien jaar gelukkig getrouwd, toen hij een boek over polyamorie ontdekte. "Dit boek was echt een openbaring voor mij. Ik ontdekte dat ik niet de enige ben met non-monogame gevoelens. Dat gaf een soort erkenning van dat ik niet gek was. Hoewel ik enorm veel houd van mijn vrouw, voelde ik toch sterk de behoefte mijn liefde ook met andere mensen te delen."

Vijftien jaar getrouwd

Het boek gaf Joost een duwtje in de goede richting om het onderwerp polyamorie ter sprake te brengen bij zijn vrouw. "Na het lezen ervan duurde het nog een jaar voordat ik erover durfde te beginnen. Ik vond het eng, want ik wilde mijn vrouw niet het idee geven dat ik hierdoor minder van haar zou houden."

In eerste instantie liet Joost het boek bewust een paar keer in de woonkamer slingeren, in de hoop dat zijn vrouw het ook zou zien. "Niet veel later begon ik het gesprek met haar. Hoewel ik van het boek leerde dat polyamorie niet raar is, had ik toch het gevoel dat het eigenlijk niet kon. Ik was bang voor wat ik zou aanrichten. Mijn relatie was uitstekend en die wilde ik absoluut niet op het spel zetten."

Schuldgevoel

Polyamorie kan complex zijn en roept soms gemengde gevoelens op, zeker in het begin. "Ik voelde me schuldig naar mijn vrouw, omdat ik naast liefde aan haar, ook liefde wilde geven aan iemand anders. Dit betekende niet dat ik minder van haar hield of dat ik bij haar weg wilde om met iemand anders er vandoor te gaan. Ik heb geprobeerd dit zo goed mogelijk uit te leggen."

De eerste keer dat Joost het onderwerp ter sprake bracht, schrok zijn vrouw. "Ze wist wel dat ik close was met bepaalde vriendinnen, maar dit had ze niet zien aankomen. Ze zei: 'Ja maar, en ik dan? En onze relatie?’ Ze dacht niet meteen: laten we dit doen, maar wilde mij gelukkig wel aanhoren. Naarmate de tijd verstreek praatten we er meer over en kreeg ze er meer begrip voor. Uiteindelijk stelde zij zichzelf er ook voor open."

Na een aantal maanden merkte Joost dat zijn eerlijkheid de relatie tussen hem en zijn vrouw juist had versterkt. "We spraken intensiever en opener dan ooit over wat ons bezighield. Ook keken we kritischer naar onze relatie. Zo brachten we steeds beter in kaart wat we eigenlijk voor elkaar betekenden. Dat was heel mooi. Juist ook omdat we al zo lang bij elkaar waren. We realiseerden op een gegeven moment allebei dat polyamorie iets voor ons kon toevoegen. Op dat moment was ik een jaar of vijftien getrouwd."

Volgens Joost ontstond zijn polyamoreuze leven niet uit een tekort, maar uit overvloed van liefde. "Wij gunnen elkaar het beste en zouden er alles aan doen om elkaar gelukkig te maken. Sommige mensen gaan een 'polyrelatie' aan uit schaarste, omdat ze iets tekortkomen bij hun huidige partner. Voor mij zou dat niet werken."

Er zijn verschillende datingsites voor mensen die polyamoreus willen leven. "Ik meldde me aan op één van die sites en vond daar een vrouw op wie ik verliefd werd. Zij is nu mijn tweede partner. Inmiddels ben ik 36 jaar samen met mijn eerste vrouw - met wie ik twee volwassen kinderen heb - en 10 jaar met mijn tweede. Voor mij zijn dit twee aparte relaties. Onderling hebben zij geen liefdesrelatie. Het is een misverstand dat dat altijd wel het geval zou zijn."

Twee relaties, los van elkaar

Het gebeurt in bepaalde situaties wel dat meerdere mensen die polyamoreus leven, ook met elkaar een relatie hebben. "Maar dit is slechts een klein deel. Het moet maar net lukken en passen allemaal. Voor ons was dit ook nooit het doel. Ik heb twee relaties, los van elkaar. Deze vrouwen kennen elkaar wel en kunnen goed met elkaar opschieten, maar meer dan dat is het niet. Mijn beide vrouwen hebben op hun beurt naast mij ook weer een andere partner."

Maar waarom heb je de behoefte om je liefde met een andere vrouw te delen, als je al een vrouw hebt waar je zo ontzettend gek op bent? "Mijn partners zijn allebei heel verschillende vrouwen. Beiden maken ze iets anders in mij wakker. Het is geen diskwalificatie van één van de twee, maar juist een aanvulling op elkaar. In geen enkele relatie vind je 100 procent van wat je nodig hebt bij je partner. Dat is helemaal niet erg, want een andere partner kan een hele andere kant van jou naar boven halen - en dat is een enorme rijkdom."

Deze rijkdom ziet Joost dan ook als het grootste voordeel van polyamoreus leven. "Dankzij mijn twee verschillende relaties, kan ik mezelf als persoon ook beter ontplooien. De extra winst zag ik later pas in, maar is mij veel waard: dat ik goed ben zoals ik ben. Dat ik met mijn kwaliteiten, maar ook tekortkomingen anderen kan aanvullen. En dat zij op hun beurt weer de vrijheid voelen om dit ook bij iemand anders te doen."

Joost vindt zijn huidige vrouwen perfect zoals ze zijn en hij houdt evenveel van beiden. Hij heeft dan ook geen behoefte (meer) aan een derde partner. "Dit heb ik wel een tijdje geprobeerd, maar was toch wel vrij ingewikkeld. Naar mijn mening neemt de complexiteit exponentieel toe met het aantal relaties dat je aangaat. Je moet nóg meer afstemmen en ook zijn er nog meer emoties in het spel. Ik heb dit een jaar lang gedaan, maar realiseerde me toen dat dat voor mij niet werkte."

"Ben je een monogame relatie gewend, dan is het idee van polyamoreus leven misschien gek. Vooral jaloezie speelt dan een grote rol. Ik heb inmiddels geleerd om jaloezie te zien als een gewone emotie, net als blij of verdrietig zijn. Natuurlijk heb ik er wel eens last van, maar ik identificeer me er minder mee."

Zodra hij er last van krijgt, denkt hij: 'Hoe kan ik hier zelf het beste mee omgaan? Hoe bespreek ik dit met mijn partner en zorg ik dat zij rekening kan houden met mijn gevoelens?' "Ik kan mijn jaloezie tegenwoordig goed relativeren en ga relaxter om met mijn emoties. Ja, het is wel lastig soms als één van mijn partners een andere man tegenkomt. Dan is het allemaal spannend en nieuw. Het is onvermijdelijk dat je daar even last van hebt. Maar ik heb er geen last van dat ik er last van heb. Snap je?"

Evenveel liefde voor beide vrouwen

Polyamorie kom je in de praktijk tegen in verschillende vormen. Zo woont Joost samen met zijn ene vrouw, met wie hij ook getrouwd is en heeft hij een latrelatie met zijn andere vrouw. Dit hoeft niet in elke polyrelatie zo te zijn. "Daarbij is dit vooral een praktisch detail, aangezien ik voor beide vrouwen evenveel liefde voel en ze emotioneel gezien allebei even belangrijk zijn voor mij."

Behalve dat Joost zijn aandacht dus verdeelt over twee vrouwen – iets wat soms veel tijd en aandacht vergt – loopt hij verder niet tegen praktische problemen aan. "Mijn tweede vrouw en ik voelden nooit de noodzaak om te trouwen. Er zijn andere poly stellen die graag twee huwelijken willen. Dan wordt het wel wat ingewikkelder. In Nederland is bigamie (het getrouwd zijn met meerdere partners, red.), ook wettelijk verboden. Het is zelfs strafbaar."

Veel onbegrip

Voor Joost is polyamoreus leven tegenwoordig niet meer dan normaal. Hij maakt dan ook niet vaak vervelende dingen mee, al weet hij wel dat dit niet voor iedereen geldt en dat er nog veel onbegrip heerst rondom dit onderwerp. "Als ik het er met vrienden over heb vinden ze het vaak mooi, maar ook ingewikkeld. Mensen stellen veel vragen en komen dan tot de conclusie dat ze het misschien wel zouden willen proberen, maar dat ze denken dat het niks voor ze zal zijn."

Joost denkt dat dit meestal voortkomt uit een soort angst, bijvoorbeeld dat je partner iemand anders leuker vindt en je zal verlaten. "Dit is waarschijnlijk ook waarom er zo’n taboe op heerst. De meeste taboes komen voort uit onbegrip en angst, net als de negatieve reacties die polyamoreuze mensen soms krijgen. Het is ook niet niks om je partner met iemand anders te delen: je komt jezelf in het begin echt flink tegen. Toch hebben de meeste mensen het idee dat je maar één sekspartner hebt voor de rest van je leven, al een tijdje losgelaten. We pinnen ons al jarenlang vast op de constructie van een levenslang romantisch monogaam huwelijk, maar van origine zijn wij mensen eigenlijk niet monogaam."

Als Joost op onbegrip van zijn medemens stuit, houdt hij hen het liefst een spiegel voor. "Ik vraag dan dingen als: 'Wat raakt dit bij jouzelf als ik dit vertel? Fantaseer jij dan nooit over een andere partner? Ben jij wel eens verliefd geweest op een ander terwijl je in een relatie zat?' Non-monogamie speelt in bijna ieders leven. Het aantal mensen dat vreemdgaat is één op drie en ook het aantal scheidingen neemt gestaag toe."

Letterlijk en figuurlijk naakt

Volgens Joost is non-monogamie voor bijna iedereen wel een actueel thema. "Een spannend thema, dat wel. Relaties en seksualiteit zijn intieme onderwerpen. Letterlijk en figuurlijk sta je naakt tegenover je partner en de buitenwereld. Je emotioneel blootgeven is en blijft voor iedereen altijd spannend en daarom willen sommige mensen het vermijden."

Voor Joost is polyamorie al een lange tijd geen taboe of spannend onderwerp meer. "Ik praat er tegenwoordig heel ontspannen over en ben blij dat ik me ervoor open heb gesteld. Het heeft mijn leven verrijkt. Kost het meer tijd en aandacht dan een monogame relatie? Absoluut. Het is niet iets wat je er even bij doet. Het is een keuze, een kwestie van prioriteiten stellen. En dat is ook niet voor iedereen weggelegd. Maar ik zou het niet anders meer willen."