Onderzoek The voice of Holland toont verziekte cultuur aan
Zojuist heeft producent ITV het langverwachte rapport rond het onderzoek naar de misstanden bij 'The voice of Holland' naar buiten gebracht. Dit onafhankelijke onderzoek, uitgevoerd door advocatenkantoor Van Doorne, werd ruim een jaar geleden door de productiemaatschappij achter de talentenjacht aangevraagd. Uit het rapport blijkt dat er alleen ongepast gedrag is vastgesteld bij 'The voice of Holland' en niet bij 'The Voice Kids' of 'Senior'. Producent ITV UK, waar het hoofdkantoor zich bevindt, zegt nooit van de misstanden achter de schermen af te hebben geweten.
Producent ITV heeft advocatenkantoor Van Doorne ingeschakeld om onafhankelijk onderzoek te doen naar het schandaal. Het onderzoek van Van Doorne onthult 'ongepast gedrag door verschillende personen in verschillende vormen, waaronder verbale opmerkingen, digitale berichten (bijvoorbeeld via WhatsApp) en fysiek contact'.
Het advocatenkantoor heeft geen bewijs gevonden dat het grensoverschrijdend gedrag vóór januari 2022 is gemeld aan het management van ITV in het Verenigd Koninkrijk, waar het bedrijf zijn hoofdkantoor heeft. In de reactie van Lisa Perrin, Managing Director International Production bij ITV Studios, wordt duidelijk dat de Engelse tak van het bedrijf niet op de hoogte was. “Als de klachten over ongepast gedrag waren doorverwezen naar het ITV management in Londen, zou de reactie anders zijn geweest. We willen onze excuses aanbieden aan de mensen die het juiste hebben gedaan door hun zorgen te uiten", zegt zij.
Als kandidaten grensoverschrijdend gedrag ervoeren, konden zij zich wenden tot kandidatenbegeleiders. Op een bepaald moment werden er vertrouwenspersonen voor de kandidaten benoemd. Toch geeft een aantal deelnemers aan dat zij hier niet van op de hoogte waren en/of zich niet veilig voelden om ook daadwerkelijk een melding te maken. De kandidaten stonden nu eenmaal aan het begin van hun carrière en waren bang dat een klacht over een invloedrijk persoon schadelijk zou zijn voor hun toekomst.
Voor de medewerkers waren ook vertrouwenspersonen aangesteld, velen van hen waren hiervan op de hoogte. Toch geven werknemers bij het programma ook aan dat zij zich niet veilig voelden om daadwerkelijk melding te maken. Hiervoor worden verschillende redenen genoemd in het onderzoek. Zo was er een duidelijke hiërarchie en hadden sommige personen een machtige positie. Ook heerste er een cultuur waarin het gedrag normaal leek, waarin de medewerkers het gevoel hadden niet te mogen klagen en dat mensen elkaar dekten.
Het onderzoeksrapport beschrijft twee momenten waarbij klachten zijn geëscaleerd, twee keer betreft het een incident met Jeroen Rietbergen. Dat wordt in het onderzoeksrapport niet expliciet gemeld: het document maakt bewust niet duidelijk in welke periode deze escalaties hebben plaatsgevonden, omdat zo de identiteit van de kandidaten en medewerkers kan worden achterhaald. Maar doordat John de Mol het tweede incident zelf heeft toegegeven in BOOS, weten we dat het hier om Jeroen Rietbergen gaat.
Na de eerste klacht over Jeroen, bandleider bij het programma, werden verschillende leidinggevenden ingelicht, maar John de Mol, de HR-afdeling en ITV werden niet ingelicht. Van de tweede klacht was John de Mol wel op de hoogte. Hij vertelde in BOOS Jeroen aan te hebben gesproken op zijn gedrag en hem ‘verbaal alle hoeken van de kamer’ te hebben laten zien. Het onderzoeksrapport geeft aan dat zich op dat moment vier andere medewerkers aan de bel hadden getrokken over Jeroen en dat er werd onderzocht of er meer klachten over de bandleider waren. Het is niet duidelijk of John ook op de hoogte was van deze andere vier medewerkers.
Van deze escalaties is niets gedocumenteerd, staat in het onderzoek te lezen.
Uit het onderzoek blijkt verder dat er na de #MeToo-beweging in 2017 intern aandacht werd besteed aan het onderwerp seksuele intimidatie. 'Er lijkt een bericht naar alle werknemers te zijn verstuurd waarin wordt verwezen naar de vertrouwenspersoon en waarin wordt gesteld dat het bedrijf seksuele intimidatie en machtsmisbruik verwerpt, dat dergelijk gedrag niet wordt getolereerd en dat het bedrijf #MeToo ondersteunt.'
Volgens het onderzoek zouden de geïnterviewden spreken over een 'flirterig, fysiek en 'knuffelige' sfeer' bij The Voice. Sommigen merkten op dat dit 'niet in het bijzonder voor The Voice gold, maar dat zij dit ook herkenden van andere TV-producties'.
In januari 2022 stelde Tim Hofmans YouTube-programma BOOS misstanden rondom The voice of Holland aan de kaak in een inmiddels beruchte video met de titel BOOS: This is The Voice. In het programma van Tim Hofman kwamen tientallen vrouwen aan het woord die onder anderen bandleider Jeroen Rietbergen en coaches Ali B en Marco Borsato beschuldigden van seksueel grensoverschrijdend gedrag achter de schermen van de zangcompetitie.
Het onderzoek van Van Doorne focust zich niet op strafbare feiten; dat is zo afgesproken met het Openbaar Ministerie en de politie. Ook is met ITV afgesproken dat het onderzoek zich niet beperkt tot de in BOOS en andere media besproken personen.