Rotterdammer helpt Afghanen aan geld: 'Ze worden aan hun lot overgelaten'
Sinds de taliban de macht in handen hebben in Afghanistan zijn miljarden dollars aan tegoeden bevroren. Daardoor zijn de economie en de gezondheidszorg in het land geïmplodeerd. Rotterdammer Haris Faiz weet nog wel geld Afghanistan in te krijgen en helpt honderden families. "Maar ik kan niet 23 miljoen mensen voeden."
Sinds zijn vierde jaar woont Faiz in Nederland. Hij heeft hier z'n studie gedaan en in Rotterdam een leven opgebouwd. Maar hij werd dertig jaar geleden in de Afghaanse hoofdstad Kabul geboren.
"Ik zal altijd Afghaans blijven", zegt Faiz, die zich grote zorgen maakt om de situatie in zijn geboorteland. "Mensen hebben geen geld voor eten, en er komt een strenge winter aan. Ze worden aan hun lot overgelaten en de wereld sluit zijn ogen. Het doet me echt wat."
Ook de VN en hulporganisaties trekken aan de bel over de humanitaire situatie in Afghanistan. Martine Flokstra van Artsen zonder Grenzen kwam vorige maand terug uit het land. Ze zag dat de nood hoog is onder bevolking.
Problemen in het hele land
"We zien een enorme stijging van ondervoede kinderen. In het ziekenhuis in Herat nemen ze 40 procent meer kinderen op dan een jaar eerder. Ze liggen met zijn tweeën of drieën in bed. Vergis je niet, als ondervoede kinderen worden opgenomen in het ziekenhuis, kunnen ze vaak niet eens meer slikken."
De problemen spelen in het hele land. In Kandahar opent Artsen zonder Grenzen nu een kindercentrum om acute ondervoeding tegen te gaan.
Sinds de taliban de leiding hebben, leeft een groot deel van de bevolking in armoede. Het land is economisch verlamd nu banktegoeden door westerse landen zijn geblokkeerd. De taliban kunnen niet bij het geld, maar het betekent ook dat ambtenaren geen salaris krijgen. Omdat de geldkraan dicht blijft, zijn ook apotheken leeg en ziekenhuizen dicht.
43.000 euro ingezameld
Faiz lukt het wel om geld het land in te krijgen. Met zijn stichting Omid zamelde hij in korte tijd 43.000 euro in. Hij maakte het geld niet over met een bankrekening, maar door middel van hawala-bankieren, een eeuwenoud systeem gebaseerd op vertrouwen. In Nederland kennen we het niet, maar via Turkije lukte het wel.
Hawala-bankieren werkt zo
Je geeft in goed vertrouwen het geld aan een contactpersoon (een hawaladar), die een seintje geeft over de hoogte van het bedrag aan zijn contact in Afghanistan. Daar kan het geld dan worden afgehaald. In dit geval door een Afghaanse medewerker van de stichting. Voor de dienst betaal je een commissie.
Zo helpt Faiz honderden families. Er wordt voor anderhalve maand boodschappen voor ze gekocht en ze krijgen nog een envelop met wat contant geld, voor medische hulp of medicijnen. "Mijn neef is docent, ik heb gezegd: bel al je collega's, dat kunnen ze wat krijgen. Maar ik kan niet 23 miljoen mensen voeden."
Afghanistan telt 39 miljoen inwoners en van hen hebben, volgens het Wereldvoedselprogramma, 23 miljoen mensen snel voedselhulp nodig. Niet eerder waren dat er zoveel, zegt de VN-organisatie.
Faiz vindt dat Westerse landen de inwoners van Afghanistan in de steek laten. "Als het mij wel lukt, waarom kan de Nederlandse overheid dan niet meer doen? Nederland is ook betrokken geweest bij de oorlog van afgelopen twintig jaar."
Hij vindt dat de politiek de realiteit onder ogen moet zien. De taliban zijn nu aan de macht en moeten weer bij het geld kunnen, vindt hij. "Ik beschouw ze als een terreurgroep, maar we kunnen niet om ze heen."
De sancties raken de taliban, maar de bevolking wordt misschien wel het hardst getroffen. Dit wordt een cruciale week: de Wereldbank beslist uiterlijk vrijdag of honderden miljoenen dollars vrijkomen voor noodhulp.
Daar zou de fragiele gezondheidszorg bij gebaat zijn, maar het betekent geen oplossing voor overheidsmedewerkers. Zij zitten nog steeds zonder geld. Afghanistan is al jaren grotendeels afhankelijk van buitenlandse fondsen.
Meer aandacht
Volgens Flokstra (Artsen zonder Grenzen) is het effect van de sancties in het hele land te voelen. Er moet snel wat gebeuren voordat het hele zorgsysteem instort. Ze sprak de directeur van een klein ziekenhuis, vlak bij de grens met Pakistan. "Hij vertelde me dat zelfs voor de dieselaggregaat geen geld meer is. Een noodkeizersnee werd uitgevoerd bij het licht van een mobiele telefoon."
Na de val van Kabul is volgens Faiz alle aandacht voor het land weggeëbd. "Er moet meer aandacht komen voor Afghanistan. Voor de gewone bevolking. Die heeft recht op leven."
