Eerste ziekenhuiscijfers omikron lijken positief, maar zeggen nog weinig
De omikronvariant van een coronavirus rukt verder op in Nederland. Maar de grote vraag blijft: hoe ziekmakend is deze variant? Cijfers uit onder andere Denemarken lijken een optimistisch beeld te geven, maar RIVM-baas Jaap van Dissel benadrukt: "Het stelt nog niet gerust."
Van Dissel besprak tijdens een technische briefing in de Tweede Kamer cijfers die beschikbaar zijn uit Zuid-Afrika, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Er zijn nog veel onzekerheden, maar toch is - voorzichtig - te zien in hoeverre mensen als gevolg van besmetting met de omikronvariant in het ziekenhuis terechtkomen.
Uit onderzoek van de Deense gezondheidsdienst onder 125.000 mensen die voor de komst van de omikronvariant een corona-infectie doormaakten, kwam 98,4 procent niet in het ziekenhuis. 1,6 procent wel.
0,6 procent
Bij de omikronvariant ligt dat percentage tot nu toe lager. Er zijn cijfers van 18.827 mensen die geïnfecteerd zijn geraakt met omikron. 99,4 procent is niet in het ziekenhuis terechtgekomen, 0,6 procent wel.
Volgens Van Dissel zeggen die cijfers niet veel. "Bedenk hierbij dat daar een geweldige piek is bij jongeren tussen de 20 en 30 jaar. Van hen verwacht je eigenlijk helemaal geen ziekenhuisopnames. We zullen moeten afwachten hoe het verder gaat."
De RIVM-baas zegt dat er twee 'superspreading-events' in het land zijn geweest, waar alleen jongeren waren. Zo was er een concert met 1600 bezoekers, waar veel besmettingen waren. Ook een kerstfeest van studenten werd een brandhaard. Van daaruit is omikron snel verder verspreid.
Ook uit Zuid-Afrika komen vergelijkbare cijfers, hoewel die niet van de gezondheidsdienst komen. Een grote verzekeraar meldt dat het risico om in het ziekenhuis te komen door de omikronvariant, 29 procent lager is in vergelijking met het risico in de eerste coronagolf halverwege 2020.
"Dat was een golf met een ander type virus. Inmiddels zijn er veel meer mensen gevaccineerd. Al zou het 30 procent minder zijn, dan zit je bij een hoog aantal besmettingen nog steeds erg hoog qua ziekenhuisopnames."
Stijging in London
Daarnaast zijn er cijfers uit het Verenigd Koninkrijk. In Londen, waar omikron dominant is, is volgens Van Dissel 'een zwiep omhoog' te zien. "Dat stelt niet meteen gerust."
"Ook daar zijn het nu met name jonge mensen tussen de 20 en 40 die omikron krijgen. Dat is een groep die van nature al erg beschermd is tegen ziekenhuisopnames." De grote vraag is dus wat omikron doet als meer ouderen en kwetsbaren besmet raken.
In Nederland is omikron aan een opmars bezig. In Amsterdam is de grootste stijging: daar veroorzaakt de variant al een iets groter aandeel van de besmettingen, zegt Van Dissel. De voorspelling is dat omikron voor januari in heel Nederland dominant is. De deltavariant wordt dan verdrongen.
In alle modellen die wat zeggen over het aantal ziekenhuisopnames straks in Nederland, gaat het RIVM er vanuit dat omikron net zo ziekmakend is als de Deltavariant.
Booster nodig
Van Dissel benadrukte het belang van de boosterprik: de coronavaccins beschermen zonder booster naar verwachting ongeveer vier tot vijf keer minder tegen een besmetting. Volgens Van Dissel is 85 procent van de mensen die besmet raakten met de omikronvariant, volledig gevaccineerd.
Bij de deltavariant was dit 62 procent. Ook mensen die eerder al corona hebben gehad, zijn volgens Van Dissel minder beschermd tegen de omikronvariant.
Van de groep die de omikronvariant opliep, had bijna 3 procent eerder corona gehad. Bij de deltavariant was dit iets meer dan 1 procent.
Hoewel een tweede prik op de korte termijn redelijk beschermt tegen omikron, neemt de effectiviteit naar verwachting snel af, zegt Van Dissel. Een boosterprik kan de bescherming tegen de omikronvariant weer 'opplussen'. Ook de effectiviteit van de booster zal na verloop van tijd afnemen, maar wel minder snel, verwacht Van Dissel.