Oekraïners Nataliya en Alexander dolblij met baan in Nederland: 'Ben zo dankbaar'

De Oekraïense Nataliya (33) werkt in een restaurant in Rotterdam. Ze ontvluchtte haar stad Irpin en kwam op 17 maart via Polen met een bus aan in Nederland. Samen met nog zes anderen, onder wie haar dochter, schoondochter en twee schoonzussen. Haar man mocht het land niet verlaten omdat hij moest helpen in het leger. Ook haar ouders zijn nog in Oekraïne. "Het was heel zwaar om hen achter te laten, maar ik kon niet anders", zegt ze aan de telefoon.

In welke sectoren werken Oekraïners?

In ongeveer 40 procent van de registraties bij het UWV werkt een Oekraïense vluchteling via een uitzendbureau. Zo'n 11 procent vindt via deze weg werk in de horeca en de land- en tuinbouw. De zakelijke dienstverlening volgt met 9 procent. Ook werken al vluchtelingen in de transport en logistiek.

Het overgrote deel van de vluchtelingen werkt nu vooral in de Randstad. De meesten (12 procent) komen in de horeca en via uitzendbedrijven aan werk in Amsterdam. In Gouda, Leiden, Zoetermeer (11 procent) en Haaglanden (9 procent) vinden vluchtelingen ook relatief vaak werk.

In totaal staan nu 47.930 Oekraïense vluchtelingen in Nederland ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Van dat aantal is bijna 10 procent aan het werk. Werkgevers moeten het sinds april bij het UWV melden als ze een vluchteling in dienst nemen. Zo hoopt het UWV risico's op misstanden te signaleren en te verkleinen.

Nataliya vertelt dat ze in Nederland werd opgevangen op een boot in Rotterdam. In totaal zaten er ruim twintig vluchtelingen op de boot. Ze zei bij aankomst direct tegen de eigenaren van de boot dat ze op zoek was naar een baan. "Ik had het geld hard nodig, om mijn familie in Oekraïne te helpen en voor een nieuw huis", zegt ze. "Ons huis in Irpin is kapotgemaakt door het Russische leger."

Snel aan de slag

In Oekraïne werkte Nataliya al tien jaar als serveerster in een restaurant. Ze hoopte hier in Nederland soortgelijk werk te kunnen doen. Dat bleek niet al te moeilijk, want na vier dagen kwam de eigenaar van de boot naar haar toe. Hij had een baan voor haar bij brasserie Vers010 in Rotterdam. Nataliya kon het niet geloven. "Ik was superblij dat ik zo snel aan de slag kon."

Ze werkt vijf dagen per week en gaat elke dag met veel plezier naar haar werk. "Mijn collega's voelen echt als een grote familie. Ook de klanten zijn heel lief, iedereen wil me helpen", zegt ze. "Ik spreek alleen nog niet zo goed Nederlands, maar dat ben ik aan het leren." Haar schoondochter van 23 jaar werkt in hetzelfde restaurant als kok. "Ze had geen ervaring, maar ze gaven haar de kans alles te leren. Ze leerde heel snel."

Dankbaar voor hulp

Nataliya is enorm dankbaar voor alle hulp in Nederland. Ze heeft een veilige plek om te wonen en haar dochter kan hier naar school. Haar man woont op dit moment in Kiev, ze heeft elke dag contact met hem. Hoewel ze haar familie in Oekraïne enorm mist, wil ze vooral iedereen in Nederland bedanken. "Jullie zorgen ervoor dat we een normaal leven kunnen leiden. We weten niet wat de toekomst brengt, maar dit geeft hoop."

Alexander Ulanovych (48) vluchtte binnen een uur nadat de eerste bommen vielen. Hij woont met zijn vrouw Olena en zoon Alexander in Kiev, maar ze waren bij het uitbreken van de oorlog in Odessa, vanwege zijn werk als adviseur bij grote bouwprojecten. "Ik zorgde er al weken voor dat mijn benzinetank helemaal vol was, zodat we meteen naar Moldavië konden rijden. Gelukkig maar, want onderweg zag ik rijen van honderden meters bij de pompen."

Ruimdenkend en behulpzaam

Na een paar maanden in de Moldavische hoofdstad Chisinau trok het gezin naar Nederland. Alexander was begin jaren 90 als student door Nederland gereisd en had hier vrienden gemaakt. Een paar jaar geleden kwam hij nog eens terug, nu met zijn gezin. "We hebben altijd een goed gevoel gehad bij Nederland. De mensen zijn ruimdenkend, vriendelijk en behulpzaam."

En Nederland stelde hem niet teleur: "Half maart meldden we ons in Den Haag. We kregen een hotel in Naaldwijk toegewezen en daar wonen we nog steeds. Voor eten wordt ook gezorgd. Mensen van de gemeente en vrijwilligers bieden allerlei praktische hulp. Het is echt indrukwekkend hoe goed alles geregeld is. We zijn de Nederlandse bevolking en overheid ontzettend dankbaar."

Jeugdherinnering verwoest

Intussen volgen ze het nieuws uit Oekraïne op de voet. Zijn moeder is in Tsjernihiv, ten noorden van Kiev. Ze hebben dagelijks contact. "Van de week zag ik beelden van de bioscoop in Tsjernihiv waar ik als kind vaak kwam. De Russen hadden hem helemaal verwoest. Hartverscheurend."

Toch is hij is overtuigd van de goede afloop: "Oekraïners geven nooit op. We hebben van 1939 tot 1962 verzet geboden tegen Stalin. We zullen deze oorlog winnen."

Overigens, zegt hij, is het voor Oekraïense mannen vrij uitzonderlijk om het land te verlaten, maar vechten is voor hem geen optie. "Ik ben afgekeurd voor het leger vanwege een probleem met mijn ogen."

Vanaf zijn eerste dag in Nederland zoekt hij werk. Achteroverleunen zit simpelweg niet in de Oekraïense volksaard, zegt Alexander. Hij wil zijn eigen geld verdienen. Onafhankelijk zijn. "Ik wil graag een eigen appartementje huren, zodat onze hotelkamer beschikbaar kan komen voor iemand anders die het nodig heeft."

Daarom vroeg hij een vrijwilliger hulp bij het opstellen van zijn cv ("Dat had ik thuis nooit nodig") en stuurde dat rond. Tegelijk bood hij zijn hulp aan bij ambtenaren van de gemeente. "Een van hen bracht me in contact met de eigenaar van uitzendbureau Transport People in Naaldwijk. Hij liet me het bedrijf zien, en na een goed gesprek wilde hij me een kans geven."

Vooruitgang in leven

Alexander valt even stil, en vervolgt dan: "Dat is toch geweldig. Die man kent mij helemaal niet, maar geeft me een kans. Is dat typisch voor Nederlanders, om mensen zo hun vertrouwen te geven?"

Nu helpt hij landgenoten werk te vinden. Hij begeleidt ze met vertalingen, de benodigde documenten, praktische hulp om hun draai te vinden in Nederland. "Ik voel me nuttig, dat is een goed gevoel. Ik ben er heel gelukkig mee. Er is weer vooruitgang in mijn leven."