Te weinig subsidie, te weinig mensen: hybride warmtepomp 'immense opgave'
Vanaf 2026 worden hybride warmtepompen de standaard voor het verwarmen van woningen, zo maakte het kabinet deze week bekend. Maar deze ambitie blijkt een immense opgave. De uitvoering loopt tegen een aantal grote problemen aan, blijkt uit cijfers die het Economisch Instituut voor de Bouw op een rij heeft gezet op verzoek van RTL Nieuws.
Eigenlijk zijn er drie flinke problemen: het aantal woningen dat aan de hybride warmtepomp moet is enorm, de subsidiepot is te klein en het bouwpersoneel om al die pompen te installeren is er niet.
"Het is een immense uitdaging", zegt Taco van Hoek van van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). "De vraag is echt hoe we dit voor elkaar gaan krijgen. Het gaat heel lastig worden." Sterker nog, hij denkt dat het niet gaat lukken. Zeker niet nu het zo snel moet van het kabinet, zegt hij.
Omvang: 300.000 woningen
Nederland telt zo'n 8 miljoen woningen. 95 procent van die woningen is gasgestookt. Op jaarbasis, zo berekent de EIB, worden er nu 460.000 cv-ketels vervangen.
Maar niet al die woningen zijn geschikt voor een hybride warmtepomp (zie kader onderaan dit artikel voor uitleg) , en er zijn woningen die overstappen op bijvoorbeeld een warmtenet. De EIB gaat er daarom vanuit dat er straks zo'n 300.000 woningen per jaar over zullen gaan op een hybride warmtepomp.
Een enorm aantal. Want dit jaar zullen er naar schatting (gebaseerd op subsidieverstrekking in de eerste vier maanden van dit jaar) 30.000 hybride warmtepompen worden geïnstalleerd.
Miljarden subsidietekort
De kosten voor een hybride warmtepomp liggen volgens Milieu Centraal op 5000 tot 7000 euro, maar je kunt wel subsidie krijgen. Sinds begin dit jaar kun je gemiddeld 30 procent van die kosten terugkrijgen. De EIB rekent met een aanschafprijs van 5500 euro, met gemiddeld 2300 euro subsidie.
Om 300.000 woningen in 2026 te voorzien van een hybride warmtepomp, is dus een subsidiepot nodig van 700 miljoen euro. Maar ook na 2026 zijn er woningen die over moeten gaan naar de warmtepomp.
Het kabinet heeft al toegezegd dat in de periode 2026-2030 jaarlijks 150 miljoen subsidie beschikbaar wordt gesteld. Maar dat is bij lange na niet genoeg, zegt Van Hoek. Er is nog 2,7 miljard euro extra nodig. Maar geld lost niet alles op, zegt hij. Er zijn veel meer installateurs nodig.
Extra werk, te weinig mensen
Het vervangen van een cv-ketel is zo gepiept. Dat duurt zo'n zes uur. Een hybride warmtepomp installeren niet. Dat kost tot twee extra werkdagen. En dat betekent: een hoop extra mensen. Ga maar na: dit jaar worden er 30.000 geplaatst, maar dat moeten er 300.000 worden.
Er zijn bovenop de huidige 12.000 installateurs 2.500 extra mensen nodig om de pompen te plaatsen. "De bouw heeft al handen tekort", zegt Van Hoek. "Dit wordt echt een knelpunt."
Toch is Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, optimistisch. Hij denkt een heel eind te komen met een actieplan, training en scholing. Ook de branchevereniging verwarmingsindustrie ziet het zonnig in. Richard Verbree: "Het is een uitdaging maar de branche ontwikkelt zich ook door." Als voorbeeld noemt hij warmtepompen die wel binnen een dag geïnstalleerd kunnen worden.
Wat is een hybride warmtepomp?
Een (hybride) warmtepomp maakt gebruik van energie uit de buitenlucht. Een ventilator aan de buitenkant, een soort airco, haalt warmte uit de buitenlucht en zet dit om in bruikbare energie. Door middel van elektriciteit wordt het water in je radiatoren dan verwarmd.
De cv-ketel springt bij als het buiten te koud is, of als het te lang duurt voor het huis warm wordt. De cv-ketel zorgt ook voor het warme water in de badkamer en keuken. Een hybride warmtepomp gebruikt ongeveer 60 procent minder gas dan de traditionele cv-ketel.