Poetin spreekt van 'bevrijding' Loehansk: 'Russen houden vast aan tactiek'

1. Is de regio Loehansk nu veroverd door de Russen?

Oekraïne heeft inmiddels toegegeven dat ze na weken vechten de controle zijn verloren over Lysytsjansk, de oostelijke stad in Loehansk. "Om de levens van Oekraïense verdedigers te behouden, is besloten tot terugtrekking", zegt het leger in een verklaring waarin wordt verwezen naar de overmacht van de Russen.

President Poetin zegt dat de troepen die in Loehansk hebben gevochten, nu rust krijgen. "Andere militairen zullen moeten doorvechten", zegt hij op de Russische televisie. 

Defensiespecialist Patrick Bolder van het Haagse Centrum voor Strategische Studies zegt dat helder is dat Rusland de hele provincie Loehansk onder controle heeft. "Er is daar geen weerstand meer. Je ziet ook de beelden van Tsjetsjeense strijders die zichzelf filmen en fotograferen op plekken waar het voor hen inmiddels veilig is."

2. Hoe gaat de strijd nu verder?

De Russen willen de hele Donbas in handen krijgen, dus zullen nu de regio Donetsk willen veroveren. "Dat hebben ze al voor de helft in handen", zegt Bolder. "De strategisch gelegen stad Slovjansk, dat een kruispunt is van knooppunten en spoorwegen, is aan de beurt. Het Russische leger zal dezelfde tactiek hanteren. De stad vernietigen met behulp van veel artillerie en raketten om die vervolgens in te nemen."

Het Russische leger had aanvankelijk Oekraïne op een breed front aangevallen. "Maar er bleek te weinig massa om de Oekraïense verdediging te kraken."

Maar sinds ze zich alleen op de oostelijke regio's richten, rukken ze langzaam maar zeker op. "Het leger van Oekraïne blijft weerstand bieden om de Russen zo lang mogelijk bezig te houden. Ze hebben er baat bij dat Rusland veel tijd en manschappen verliezen."

3. Westerse landen leveren wapens, heeft dat dan geen effect?

Volgens Bolder is te zien dat de wapenleveranties geleidelijk aan hun effect beginnen te krijgen. De wapens worden niet zozeer in de Donbas ingezet, vertelt Bolders. "Wel bijvoorbeeld op Slangeneiland. Daar heeft artillerie wel degelijk geholpen."

Oekraïne is nog terughoudend om de wapens in het oosten in te zetten. "Ze zijn toch een beetje bang dat de wapens dan in handen van de Russen vallen. Ze willen ze écht gebruiken om zelf voordeel te kunnen halen. Bijvoorbeeld in de strijd om Charkov, in het noorden. Maar juist ook in het zuiden. Oekraïne vreest vooral de strook rond Odessa te verliezen en wil Cherson graag terugveroveren. Daar hechten ze op dit moment een groter belang aan dan de strijd in de Donbas."

Dat heeft ermee te maken dat de Donbas eigenlijk al sinds 2014 uit het zicht is geraakt, sinds pro-Russische rebellen daar om de regio vechten. "Die zuidelijke strook, ten noorden van de Zwarte Zee, is voor Oekraïne op lange termijn heel belangrijk. Veel export verloopt via dat gebied en dat is cruciaal voor het economisch voortbestaan van Oekraïne."

4. Hoe wordt er in Rusland gekeken naar de 'zege' in Loehansk?

Poetin heeft sinds de oorlog in Oekraïne begon, de doelen bewust vaag gehouden, legt Ruslandcorrespondent Eva Hartog uit. "Hij sprak over denazificatie van Oekraïne, maar veel Russen snapten niet wat er daarmee precies bedoeld werd. Het Russische leger kende veel tegenslagen en veel positiefs viel er nooit te melden."

Maar nu is dat anders, zegt Hartog. "Dit is de eerste keer dat er tastbaar een overwinning is behaald. De Donbas speelt een centrale rol in Poetins verhaal. Dus nu de Russen Loehansk in handen hebben, is dat wel een moment om dat publiekelijk te maken. Op tv sprak Poetin dan ook van 'helden' die hebben geholpen het 'moederland te bevrijden'." 

Daarnaast zegt Poetin dat het nog niet afgelopen is. Nu verschuift de focus richting de regio Donetsk. "Poetin maakte duidelijk dat 'de bevrijding' verder gaat. Steden als Slovjansk liggen alweer onder vuur."

5. Wat als de Donbas valt: is het dan klaar?

Volgens Patrick Bolder lijkt het zeker even klaar als de Russen er in slagen de Donbas te bevrijden. "Dan kan Poetin in zijn thuisland zeggen: ik heb mijn doelstelling bereikt."

Er zal een punt komen dat een staakt-het-vuren een einde maakt aan de gevechten. "Poetin lijdt grote verliezen en heeft die wapenstilstand ook hard nodig. De Russen proberen nog zoveel mogelijk te winnen, want ze vrezen de westerse wapens. Voor het Oekraïense leger is het vooral zaak om zo goed mogelijk de Russen tegen te houden."