Drie gezinnen, verschillende inkomens: maar allemaal hebben ze zorgen

Voor dit jaar is geen koopkrachtreparatie meer mogelijk, vanwege uitvoeringsproblemen, maar per 1 januari 2023 trapt het kabinet het gaspedaal in.

Zo stijgt het minimumloon met liefst 10 procent, en daarmee de AOW en een deel van de uitkeringen ook. De verlaging van de brandstofaccijns wordt doorgezet en ook in 2023 krijgen de lagere inkomens een energietoeslag. Daarnaast gaan de huur- en zorgtoeslag omhoog en de inkomstenbelasting in de eerste schijf wordt verlaagd.

Niet elke maatregel geldt voor elk huishouden. Niet elke Nederlander werkt of heeft recht op toeslag(en). En ook gezinnen met een modaal inkomen hebben steeds vaker moeite om rond te komen. We spraken drie gezinnen met verschillende inkomens over hun huidige situatie en wat zij gaan merken van deze maatregelen.

In onderstaande verhalen zijn de laatste plannen van het kabinet om de stijgende energieprijzen te compenseren nog niet meegenomen. Dat er zo snel mogelijk een prijsplafond moet komen, is inmiddels wel duidelijk. Hoe dat er precies uit gaat zien nog niet. In ieder geval moet de energierekening van alle Nederlanders per 1 november omlaag gaan.

Nadia* (53), alleenstaand met twee kinderen, verdient modaal en woont in een koophuis

"Ik heb een goede baan, maar als ik sec naar mijn eigen inkomen kijk, kan ik niet meer rondkomen. Dat lukte me altijd wel, maar nu niet meer, niet zonder hulp. De uitgaven voor mijn kinderen worden steeds hoger. Als ik ga tanken denk ik 'mán'. Het gaat helemaal nergens meer over. Ik heb nog twee spaarrekeningen, maar daar moet ik telkens weer aankomen, moet er wéér wat vanaf. Ik krijg het er niet meer bij gespaard. Ik denk nu drie keer langer na over aankopen, boodschappen."

"Van de hoge energieprijzen heb ik nog geen last, ik heb anderhalf jaar geleden bij toeval een nieuw contract afgesloten met een looptijd van vijf jaar. Maar ik maak me wel zorgen om hoe het straks gaat. Voor de kinderen krijg ik nu nog kindgebonden budget, iets van 300 euro in de maand, dat is best fijn. En ik ben een dag meer gaan werken toen de kinderkorting wegviel. Mijn ex betaalt nog mee, anders werd het behoorlijk lastig. En sinds een jaar heb ik een vriend; hij betaalt 9 van de 10 keer als we een kroegje pakken of uit eten gaan. Anders zou dat niet meer kunnen. Het zijn niet alleen meer de minima die last hebben van de hoge prijzen."

*Nadia's echte naam is bekend bij de redactie

Vivian (35) en Peter (34), getrouwd met één kind. Vivian werkt parttime bij een bso, Peter is volledig afgekeurd en zit daarom in de ziektewet (WIA). Ze wonen in een sociale huurwoning.

"De IVA-uitkering valt onder de groene tabel, wat betekent dat je er veel meer belasting over betaalt dan als je nog gewoon zou werken. Netto houden we daar dus minder van over dan 75 procent van Peters laatstverdiende loon. Maar alle toeslagen, voor huur, voor zorg en nu ook de energietoeslag, worden berekend over het brutoloon. En ons brutoloon samen is net weer te hoog, waardoor we niet in aanmerking komen voor al die toeslagen. Overal vallen we net buiten. Toen Peter werd afgekeurd, moesten we verhuizen naar een gelijkvloerse woning - vanwege ons inkomen wél in een hoger segment dan we eerst zaten."

"In de tussentijd is onze energierekening met ruim 300 euro per maand omhoog gegaan. De boodschappen worden duurder, de auto laten we steeds vaker staan. We hebben nog wel wat vet op de botten, maar dat houd je niet lang vol. De kosten blijven oplopen, alles wordt duurder, maar ons inkomen stijgt niet mee. En de tegemoetkomingen komen volgend jaar pas – hoewel wij daar ook weer buiten vallen. Elke keer denk je: nu zullen wij wel aan de beurt komen, maar nee. Het is bidden dat het deze winter niet -10 wordt."

Nadine (37) en Boris (36), getrouwd met één kind, tweeverdieners met een hoger inkomen. Ze hebben net een woning gekocht in Rotterdam.

"We hadden een huurwoning met stadsverwarming. Voor onze koopwoning moesten we overstappen op gas. Dat betekent dat we een nieuw contract moeten afsluiten en worden gezien als nieuwe klant. Dan ga je echt de hoofdprijs betalen; alleen voor gas zitten we al op 460 euro per maand. Het gezin van vier dat hiervoor in dit huis woonde, ging van 90 naar 188 euro per maand toen ze een variabel contract kregen. We hadden er geen rekening mee gehouden dat onze energielasten zo erg zouden stijgen. Het levert een gevoel van onmacht op, iets waar je als gezin weinig invloed op kun uitoefenen."

"En het is stressvol, het betekent voor ons veel financieel geregel. Alle spaarplannen gaan nu sowieso door de plee. Nadine heeft het terugbetalen van haar studieschuld stopgezet. Onze dochter gaat straks waarschijnlijk een dag minder naar de opvang. Idealiter zouden we zonnepanelen willen leggen, de daken zijn hier prachtig groot. Maar we zitten met een beschermd stadsaanzicht waardoor die verduurzaming onmogelijk is. Los van de energieprijzen moeten we ook nog een verhuizing bekostigen. We gaan het echt net redden, we mogen blij zijn als we een paar euro overhouden in de maand."