Nieuwe Russische rekruten in Oekraïne: 'We zijn kanonnenvoer, er zijn overal lijken'
Volgens Rusland zijn met de mobilisatie in een maand tijd 300.000 nieuwe rekruten op de been gebracht om naar de oorlog in Oekraïne te sturen. Maar vanaf het front komen er horrorverhalen. De nieuwe soldaten worden soms zonder goede training naar de oorlog gestuurd en zonder gedegen uitrusting. "We zijn kanonnenvoer, er vallen veel doden."
Het geeft een inkijkje in de Russische oorlogsmachine. De Russische krant Novaja Gazeta, een van de weinige onafhankelijke media nog in Rusland, laat familieleden aan het woord van rekruten die zijn gemobiliseerd. Van de 300.000 opgeroepen mannen zijn er volgens de Russische minister van Defensie Sjoigoe al 87.000 in Oekraïne. Sommigen zijn al snel gesneuveld of worden vermist, zoals families vaak wordt verteld.
Een van hen is Anton Borisov uit de regio Tsjeljabinsk in de Oeral. Die kreeg zijn oproep en meldde zich 29 september bij zijn eenheid. Vier dagen later werd hij naar het front gestuurd. Zijn vader Vladimir zegt: "Hij belde me 2 oktober om te zeggen dat hij een tijdje niet zou bellen. 'Ze sturen ons ernaartoe', zei hij. Ik vroeg: 'Hoe dan? Zonder training, niets?' En hij zei: 'Ja, het is niet anders.'"
Kanonnenvoer
Het officiële bericht dat de 36-jarige Borisov is omgekomen in wat Rusland 'de speciale operatie' noemt, komt op 13 oktober.
Een gewonde rekruut uit dezelfde regio vertelt dat er veel soldaten sneuvelden: "Toen we er aankwamen hadden we nog geen enkel schot gelost. Maar ze plaatsten ons als kanonnenvoer in een aanvalsteam, met twee granaatwerpers. Ik moest de instructies lezen om uit te vinden hoe het wapen werkte. De Oekraïners begonnen ons te bestormen, met drones wierpen ze granaten. De tank vloog in brand en er waren overal lijken. Hoe ik eruit ben gekomen, ik weet het niet."
Een voorbeeld van een drone-aanval op een Russische tank:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Dan het verhaal van de mannen die midden oktober terecht kwamen bij het Yampolsky-regiment in het oosten van Oekraïne. Novaja Gazeta citeert verklaringen van drie vrouwen.
Levend schild
Irina, de vrouw van een 24-jarige rekruut, zegt: "Ze werden bij Svatove twaalf uur lang gebombardeerd. De mannen lagen op de grond, ze konden hun hoofden niet omhoog doen vanwege de beschietingen. Ze zagen hoe hun commandant aan stukken werd geschoten. Veel van hen hadden hersenschuddingen, bij anderen was het trommelvlies gescheurd. Gelukkig heeft mijn man het overleefd."
De man van Yekaterina heeft haar gezegd dat van de 96 mannen van zijn eenheid er nog maar 20 in leven zijn. "Ze lagen uren op de grond, ze moesten doen alsof ze dood waren vanwege de beschietingen. Zij hadden alleen geweren, hun tegenstander mortieren en drones. Als ze ook maar een vinger bewogen, probeerde een drone ze te doden."
Yelena, over haar 27-jarige man: "Hij belde me op 27 oktober en zei dat het totale chaos is daar. Ze worden gebruikt als levend schild, met niets anders dan aanvalsgeweren. Ze hebben geen goede uitrusting, en hun commandanten waren ook gemobiliseerd. Zonder enige gevechtservaring."
Het verhaal van de drie mannen neemt een onvoorziene wending. De ene commandant is bij de Oekraïense beschietingen gedood, de ander raakt zwaargewond. "Hij gaf het bevel tot terugtrekken, en dat deden ze toen het donker was. Maar toen ze bij hun basis aankwamen, mochten ze er niet in. Alleen de gewonden werden binnengelaten. Zij moesten terug naar het front", zegt Irina.
Deserteurs
De mannen, volgens Novaja Gazeta in totaal 27, weigeren terug te gaan naar het front. Nu worden ze gezien als deserteurs en riskeren ze een jarenlange gevangenisstraf.
De groep wordt volgens de vrouwen vastgehouden in een verlaten huis. "Hun bankpassen zijn geblokkeerd. Ze hebben geen geld, geen eten en geen water. Mijn man zei dat hij al dagen niet gegeten heeft. We weten niet wat we moeten doen", zegt Irina.
De vrouwen en moeders van de groep van 27 mannen hebben een brief gestuurd naar de militair aanklager in Moskou. Met de uitleg dat hun mannen niet anders konden, en of hij kan zorgen voor een goede training en een gedegen uitrusting. Maar voor de mannen zelf hoeft het niet meer. "Onze mannen vertrokken vol goede moed. Hopend op de overwinning. Als het vaderland ons oproept, dan gehoorzamen we", zegt Yekaterina.
Ze vervolgt: "Toen mijn man vertrok, zei hij dat hij wilde sterven voor Rusland. Nu zegt hij dat het vaderland hen totaal niet helpt. Dat hun commandanten hen gebruiken als kanonnenvoer. Hij zou Rusland nooit afwijzen, maar nu denkt hij er totaal anders over: ik ben klaar om te deserteren, ik ga liever naar de gevangenis dan naar het front."
Chaos
Defensie-expert Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies herkent de verhalen over de Russische mobilisatie. "Het was vanaf het begin al duidelijk dat Russische soldaten soms hun eigen uitrusting moesten kopen of met roestige geweren naar het front werden gestuurd, geen munitie hadden en hun voedsel soms maar lokaal moesten regelen. Door te plunderen. Dat waren geen incidenten, want de berichten kwamen van veel plekken langs het front. De mobilisatie, als het er al echt 300.000 zijn, is een chaos."
Wijninga verwacht niet dat de gemobiliseerde troepen de doorslag gaan geven. "Wat er nu terechtkomt aan het front is zeer slecht voorbereid. Het is nog maar de vraag of ze enig gewicht in de schaal kunnen leggen. Oekraïne beschikt over steeds meer moderne, westerse wapens. Die zijn veel nauwkeuriger en dus veel dodelijker dan de Russische. Daarmee worden vitale punten van structuur aangevallen en dat werkt gewoon. Dan kan je nog zoveel mensen mobiliseren, maar als je munitiedepots worden opgeblazen, dan sta je nog met lege handen."
Nog niet verslagen
Daarmee is niet gezegd dat de Oekraïners nu snel zullen winnen. "Ze zijn goed uitgerust, goed getraind door westerse militairen, onder wie Nederlandse. En de Oekraïners zijn heel erg gemotiveerd. Ze vechten voor hun vrijheid. Maar de Russen zijn nog lang niet verslagen."
Het kan bijna niet anders dan dat met deze aanpak veel Russen zullen sterven in Oekraïne. Dat is niet meteen een verrassing, aldus Wijninga. "De Russen zijn sowieso bereid veel mensen te offeren om het doel te bereiken. Van de eigen kant, maar ook aan de kant van de tegenstander. Ze draaien er hun hand niet voor om om veel militairen, maar ook burgers te doden, zoals we hebben kunnen zien."
Slachtoffers oorlog
Hoeveel levens heeft de Russische inval in Oekraïne tot nu toe gekost? Beide partijen hullen zich in stilzwijgen.
Volgens Oekraïne zou het totaal aantal gesneuvelde Russen boven de 70.000 liggen. Maar te controleren valt dat niet. Rusland zelf zegt er niets over.
Defensie-expert Peter Wijninga: "Het is moeilijk te zeggen, maar een getal dat je vaak hoort onder militair analisten is 60.000. Dat zou je enigszins betrouwbaar kunnen noemen. Dat is dus meer dan de Amerikanen in vijftien jaar oorlog in Vietnam verloren."
Oekraïne sprak eerder van 10.000 gesneuvelde Oekraïense soldaten. Amerikaanse inlichtingendiensten noemen het getal van 14.000.
De VN noemde onlangs het getal van 6374 Oekraïense burgerdoden sinds het begin van de oorlog, maar komt zelf al met de inschatting dat het werkelijke aantal slachtoffers veel hoger zal liggen.