Rusland stopt met graandeal tot aan voorwaarden is voldaan
Rusland heeft de zogenoemde graandeal met Oekraïne niet verlengd. Die deal ging over de uitvoer van landbouwproducten zoals graan over de Zwarte Zee. Rusland stelt nu nieuwe eisen, voordat het een nieuwe handtekening zet.
Oekraïne is een van de grootste graanexporterende landen ter wereld. Door de oorlog met Rusland kwam de uitvoer vorig jaar nagenoeg stil te liggen, omdat het land Oekraïense havens bezette en de doorvaart van schepen belemmerde.
De angst was dat miljoenen kilo's graan zouden verrotten in Oekraïense silo's, terwijl elders in de wereld mensen honger lijden. Die angst verdween toen een jaar geleden beide landen in Turkije een akkoord sloten.
Inspectie bij haven Istanbul
Dankzij de deal mochten schepen met graan weer over de Zwarte Zee varen. Omdat de vrees was dat via die route wapens of andere spullen het land in zouden worden gesmokkeld, werd afgesproken dat alle schepen geïnspecteerd zouden worden bij de haven van Istanbul.
De deal werd een paar keer verlengd. Tot vandaag. Rusland ziet dat Oekraïens graan zonder problemen kon worden geëxporteerd over de Zwarte Zee, terwijl Russische landbouwbedrijven lijden onder sancties. De Russische voedselexporteurs zijn zelf geen onderdeel van westerse sancties, maar ervaren de strafmaatregelen als handelsobstakels.
SWIFT-betalingssysteem
Doordat Russische banken bijvoorbeeld niet meer zijn aangesloten op het internationale SWIFT-betalingssysteem zou het voor agrarische bedrijven moeilijker zijn om handel te drijven. Volgens persbureau Reuters overweegt de Europese Unie daarom om de Rosselkhozbank (de Agricultuurbank) wel weer toe te laten tot SWIFT.
Rusland heeft gezegd dat deze sancties eerst beëindigd moeten worden.
Zonder graandeal tussen Rusland en Oekraïne zullen de prijzen wereldwijd omhoog gaan, verwachten experts. "Dat treft arme landen in Afrika het hardst", twitterde Rob de Wijk van The Hague Centre for Strategic Studies. "Ook al ontvangen die weinig graan uit Oekraïne. Het kan Rusland wel de steun van dat continent kosten."
Aanval Krimbrug
Het pauzeren van de graandeal komt op het moment dat Rusland Oekraïne ervan beschuldigt de Krimbrug te hebben aangevallen. De brug die het vaste land van Rusland verbindt met De Krim is afgesloten voor verkeer. Oekraïense media melden dat de brug is aangevallen met speciale 'oppervlaktedrones' door de Oekraïense geheime dienst SBU in samenwerking met de marine:
'Uiterst immoreel'
Demissionair minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) neemt het Rusland kwalijk dat het niet meewerkt aan verlenging van de deal. Hij noemt het 'uiterst immoreel' dat Moskou daarmee voedsel als wapen blijft gebruiken.