Beruchte Wagnergroep is terug, met een nieuwe baas

Deze week vond een ontmoeting plaats tussen de Russische president Poetin en Trosjev. Volgens het Kremlin werkt Trosjev voor het ministerie van Defensie, en coördineert hij 'vrijwilligerseenheden' in Oekraïne. Dat zijn eenheden met mensen die er - meestal - zelf voor hebben gekozen om mee te vechten, zoals (oud-)Wagnerleden dus. 

Poetin had bovendien al eerder laten doorschemeren dat hij in Trosjev een goede opvolger van oud-Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin zag. Prigozjin ondernam met zijn Wagner-manschappen in juni een mislukte opstand tegen Rusland, en moest dat twee maanden later met de dood bekopen. Het heeft er alle schijn van dat het vliegtuig van Prigozjin doelbewust uit de lucht werd geschoten door Rusland.

'Wagner nodig aan het front'

Wie dacht dat het huurlingenleger daarmee uitgespeeld was, heeft het mis. "Er zijn sterke signalen dat Wagner weer actief is in de oorlog in Oekraïne, vooral rond Bachmoet", zegt defensiedeskundige Patrick Bolder (HCSS). 

"Kennelijk is men tot de conclusie gekomen dat ze niet zonder Wagner kunnen", zegt Ruslandkenner Hans van Koningsbrugge van de Rijksuniversiteit Groningen. "Ze hebben Wagner nodig om de boel weer op te krikken aan het front."

De Wagnerstrijders staan erom bekend goed getraind te zijn en heel effectief te opereren, veel beter dan bijvoorbeeld soldaten die vanwege de dienstplicht naar het front worden gestuurd. Rusland kan hun kwaliteiten goed gebruiken in een oorlog die al maanden muurvast zit.

"Vanuit de legerleiding heb je goed getrainde, nietsontziende vechtmachines nodig", zegt Bolder. "Het Russische ministerie van Defensie zal blij zijn dat ze nu toch weer een groepje idioten hebben gevonden." 

'Minder onafhankelijk'

Al opereert Wagner nu wel anders dan voorheen. De Wagnersoldaten zijn veel minder onafhankelijk en staan nu onder bevel van het ministerie. "Zo hoopt Poetin van Wagner een gehoorzame organisatie te maken", zegt Van Koningsbrugge. "In tegenstelling tot het rebellerende Wagner onder Prigozjin."

"De één zijn dood is de ander zijn brood", vult Bolder aan. "Trosjev denkt waarschijnlijk: ik kan nu belangrijk worden en wél doen wat Poetin van me vraagt."

Want de Wagner-strijders moeten wel aangestuurd worden. Trosjev lijkt daarvoor de ideale man. Met zijn 61 jaar heeft hij een lange staat van dienst. Vanaf 1980 vocht hij in het Russische leger. Zo was hij commandant bij de oorlog in Afghanistan en kreeg hij zelfs een hoge militaire onderscheiding voor zijn rol in de Tweede Tsjetsjeense oorlog.

Drankgebruik

In 2012 kwam het avontuur ten einde. Trosjev was inmiddels kolonel, maar werd uit het leger gezet wegens drankgebruik. Hij sloot zich aan bij de Wagnergroep en was onder meer actief in Syrië.

"Het is wel een veteraan, zullen we maar zeggen", zegt Van Koningsbrugge. "Hij brengt heel veel kennis mee voor de Russen. Hij is ook nog een tijdje stafchef geweest bij Wagner. Hij kent al die jongens, dus. Als hij ze aanstuurt, zal dat goed zijn voor het moreel."

Bolder denkt dat de terugkeer van Wagner sowieso goed is voor de mentale slagkracht van het Russische leger: "Wagner is een soort mythische naam geworden. De soldaten hebben heel veel respect voor wat ze hebben bereikt op het slagveld, bijvoorbeeld bij Bachmoet. Dit zal het hele leger een boost geven."

Patriotisme

Rusland kan Wagner dus goed gebruiken. En kennelijk zien Wagnerleden het ook nog zitten om voor Rusland te vechten. Volgens zowel Van Koningsbrugge als Bolder toont het aan dat er nog veel sprake is van patriotisme bij de Wagnerleden. "En de poen zal ook helpen", zegt Van Koningsbrugge.

"Voor Oekraïne is dat slecht nieuws", zegt Bolder. "Maar of het echt veel aan de strijd gaat veranderen, betwijfel ik."