Saar: 'Hoe weet ik of ik hoogsensitief ben?'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. Deze week: Saar doet graag online testjes en ontdekte zo dat ze hoogsensitief is. Nu vraagt ze zich af: kan ze deze uitkomst serieus nemen?
Op internet staan enorm veel testjes, en het stikt van de artikelen met de strekking: 'als je aan deze twintig punten voldoet, dan ben je…' Tijdens een rondje googelen herkende Saar (32) heel veel bij hoogsensitiviteit. Nu vraagt ze zich af: kan ze afgaan op testjes en blogs op internet? Of kan ze beter op een andere manier hier achter komen? En: wat heeft ze eraan?
Psycholoog Kristel Szakály-Starke: "Nee. Dat is het korte antwoord. Hoogsensiviteit is niet echt één ding. Het is een verzameling kenmerken die onder verschillende aandoeningen vallen. Lange tijd was de term zweverig, maar wordt nu meer geaccepteerd - al wordt er nog steeds een beetje lacherig over gedaan."
"Juist omdat er zoveel overlap is tussen verschillende stoornissen die allemaal kenmerken van hoogsensitiviteit laten zien, red je een gedegen analyse niet met een testje of blog op internet."
Wat als je jezelf nu heel erg herkent in zo'n lijst?
Szakály-Starke: "Jezelf ergens in herkennen is heel subjectief. Je kunt dat wel gebruiken als informatiebron, maar als je iemand een lijstje geeft, dan herkent diegene zich vaak in delen ervan."
"Zeker als iemand zegt: 'Er is iets, ik voel me anders, ik heb ergens last van.' Dan ga je op zoek naar lijstjes en ga je Google af en je hebt zo drie etiketten voor jezelf gevonden."
ADHD of borderline?
"Er is geen zelftest voor, sowieso, en de overlap is groot. Dus het kan zijn dat iemand hoogsensitief is, en ADHD heeft of hoogbegaafd is, of borderline heeft. Want dat kan ook allemaal samengaan met hoogsensitiviteit. Dus als je aan bepaalde kenmerken voldoet, zou het dus kunnen dat er iets anders aan de hand is. En iemand met borderline moet je anders behandelen dan iemand met autisme."
Is hoogsensitiviteit een trend op dit moment?
Szakály-Starke: "Ja, ik kom het heel veel tegen. Ik denk dat dat komt omdat mensen zich er zo goed in herkennen, zeker in Facebook-groepen bijvoorbeeld. En dat hoeft niet erg te zijn, je kunt er veel aan hebben."
Wat moet je doen als je alle boxjes afvinkt, en je hebt zelf last van die hoogsensitiviteit. Op naar de psycholoog?
Szakály-Starke: "Ja, heb je klachten, dan is het aan te raden om naar de psycholoog te gaan en te kijken wat er precies aan de hand is. En als je er geen last van hebt en het kunt accepteren, dan is dat prima natuurlijk."
"Je kunt op allerlei manieren hooggevoelig zijn. Vijftien tot twintig procent van de mensen is hoogsensitief, evenveel vrouwen als mannen. Als je beter zou gaan kijken, zijn er misschien nog wel meer mensen die zich hierin herkennen. Met één vragenlijst kun je bepaalde dingen ontdekken, maar niet per se andere dingen uitsluiten."
Niet al te zware conclusies
Dit soort lijstjes zijn geen onzin, legt Szakály-Starke: "Ze zeggen altijd wel iets. Maar ze kunnen niet alles zeggen over je persoonlijkheid. Dit soort testjes zijn bovendien vaak een beginpunt om verder te zoeken. Op zich zet het mensen wel aan het denken, en dat is fijn. Je moet er alleen niet al te zware conclusies aan verbinden zonder verder te kijken dan die ene test."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.