Ludo: 'Mijn vriend en zijn vrouw leven als broer en zus. Is hun relatie nog te redden?'

"Ik vraag dit voor een vriend", schrijft Ludo. De vriend van Ludo is 66 jaar en hij en zijn vrouw (50) hebben samen een kind van 10 jaar oud. "Nu komt het: mijn vriend en zijn vrouw hebben al vier jaar geen seks meer met elkaar gehad en leven al die tijd als broer en zus. Zijn vrouw is sinds de geboorte van hun kind een paar kilo aangekomen waardoor zij niet meer aantrekkelijk is voor mijn vriend. Daar komt bij dat zij geen rokjes of panty’s meer wil dragen en vraagt mijn vriend daarnaar, dan zegt zij: 'dan had je maar een andere vrouw moeten trouwen'."

De vriend van Ludo denkt er nu over om zijn seksuele behoefte bij iemand anders dan zijn eigen vrouw te zoeken. Ludo: "Dit heb ik hem afgeraden. Maar wat kan ik hem wél aanraden? Wat kan hij doen om zijn heil niet elders te hoeven zoeken? En belangrijker: kunnen mijn vriend en zijn vrouw nog een relatie krijgen met alle erop en eraan?"

"Ja", zegt seksuoloog Jolien Spoelstra, die zeer regelmatig stellen met vergelijkbare problemen in haar praktijk ziet. "Hun relatie kan zeker nog gered worden, maar dan moeten ze zich wel flexibel opstellen én beter met elkaar communiceren. Nu proef ik nog zeer weinig flexibiliteit in hun gesprekken en dat bepaalde zaken – zoals dat zij zich niet anders wil kleden – in een ruzie zijn gezegd. Het is goed als ze beseffen dat mensen nou eenmaal veranderen, dat je je best moet blijven doen voor elkaar en dat de ander niet per definitie bij je blijft."

Het heeft volgens Spoelstra geen zin om te blijven focussen op 'die ene kilo of die ene rimpel' van je partner. "Als je je alleen maar concentreert op het uiterlijk – op dingen die vergankelijk zijn – dan sla je de verkeerde weg in. Zij is door de jaren heen veranderd. Hij ongetwijfeld ook. Je verandert altijd, dat is logisch, en zeker als je ouder wordt en als er een kind wordt geboren. Als mensen, hun relaties en de omstandigheden veranderen, dan verandert de seks per definitie ook. De truc is om je aan te passen aan de nieuwe situatie en de vragen te beantwoorden: Waarom wil ik nu geen seks meer? Wat past nu wel bij ons?"

Spoelstra hoort stellen vaak zeggen dat 'in het begin alles vanzelf ging'. "Dan moet ik altijd een beetje gniffelen want als er iets zeker is dan is het wel dat in het begin juist alles in scène is gezet. Als je een eerste date hebt, dan ben je daar al vaak dagen mee bezig. Je zorgt dat jijzelf er mooi verzorgd uitziet, je huis opgeruimd is, je bed verschoond en het restaurant zorgvuldig uitgekozen is. Vervolgens klikt het, beland je met elkaar in je schone bed en lijkt het alsof alles vanzelf is gegaan, maar in de praktijk ben je al drie dagen bezig om alles tot in de puntjes voor te bereiden."

Netflixen in joggingbroek

Eenmaal in een (lange) relatie valt deze voorbereiding vaak weg, doe je minder moeite voor elkaar en voor je het weet zit je uitgeblust in joggingbroek naast elkaar op de bank te Netflixen, schetst Spoelstra. "Daar is voor de meesten niets seksueels aan. Maar wat er op dat moment niet is, zou wel kunnen ontstaan. Vaak geef ik stellen de opdracht om een andere vorm van connectie te zoeken. Geef de ander een compliment. Ga weer eens lekker zoenen, ga samen douchen en/of geef elkaar een massage. Raak elkaar aan. Deze zaken kunnen vervolgens leiden tot andere dingen, misschien wel tot seks."

Met name vrouwen hebben vaak een zogenoemd 'responsief verlangen', zegt Spoelstra. "Dat houdt in dat zij zin in seks kunnen krijgen als zij seksuele prikkels ervaren. Veel mannen denken: 'Waarom zou ik aan je zitten, zeggen dat je er mooi uitziet, met je willen douchen als je toch geen zin in seks hebt?' Maar op deze manieren kun je juist de zin opbouwen."

Lukt het op deze manier ook niet om de connectie opnieuw te maken? Dan raadt Spoelstra aan om nog een stapje terug te doen. "Maak jezelf mooi voor elkaar. Ga lekker uiteten en probeer een goed gesprek te hebben. Doe een spelletje met elkaar. Het begint met (weer) je best doen voor elkaar."

Seks 'outsourcen'

In het geval van de vriend van Ludo zou hij onderzoekend kunnen vragen waarom zij zich anders is gaan kleden. "Zo zou hij de vraag kunnen stellen: 'Ik zie dat je geen rokjes meer draagt. Is er een reden waardoor dat is veranderd?'" Zij hoeft natuurlijk niets als zij daar geen zin in heeft of zich er niet meer prettig in voelt, maar als zij weet dat hij rokjes heel aantrekkelijk vindt, zou ze dat misschien kunnen overwegen. Het begint bij vragen stellen, open zijn naar elkaar en je wensen met elkaar bespreken."

Vreemdgaan – wat de vriend van Ludo wel overwoog – is in ieder geval geen goed idee. "Als je seks hebt met een ander achter iemands rug, dan zet je de vertrouwensrelatie op het spel en die is vaak heel lastig te herstellen", zegt seksuoloog Spoelstra. "Mocht blijken dat ze echt geen behoefte hebben aan seks met elkaar, maar wél heel graag bij elkaar willen blijven, kun je overwegen om dit stuk 'te outsourcen'. Dan spreek je dus met elkaar af dat je seks mag hebben met anderen. Als je daar goede afspraken over maakt, kan dit werken. Ze zouden niet het eerste stel zijn bij wie dit werkt."

Rubriek: Asking for a friend 

In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog, seksuoloog of een andere (gezondheids)expert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.