Oud-medewerkers over ‘tiran’ Matthijs van Nieuwkerk: ‘Alsof de duivel in hem kroop'

De Volkskrant sprak met ruim zeventig oud-medewerkers uit de vijftien jaar dat De Wereld Draait Door liep. Ruim vijftig van hen menen dat er op de werkvloer sprake was van structureel grensoverschrijdend gedrag. Uit de verhalen blijkt dat Matthijs, die het programma van 2005 tot 2020 presenteerde, extreme woede-­uitbarstingen had. Medewerkers werden door hem toegeschreeuwd, vernederd en geïntimideerd - vaak waar andere collega's bij waren.

Ook meerdere eindredacteuren werkten hieraan mee, schrijft de Volkskrant. Het zorgde bij veel medewerkers voor stressklachten en een gevoel van onveiligheid. De top van BNNVARA is meerdere keren gewaarschuwd, maar zou niet hebben ingegrepen.

De Volkskrant beschrijft in het stuk een van de incidenten, waarbij een geluidsman Matthijs op z'n dak kreeg na een technische fout. 'Maar direct na de uitzending beent Van Nieuwkerk met grote passen de trap op naar de ruimte boven de studio. Daar wachten redacteuren, gastvrouwen, de regisseur, de eindredacteur. Zeven getuigen verklaren tegenover de Volkskrant wat er dan gebeurt. ‘Wíé is hier verantwoordelijk voor?’, schreeuwt Van Nieuwkerk. Even later staat hij tegenover een geluidsman. Hun hoofden zijn dicht bij elkaar. ‘Wat stá je daar nou man?’, schreeuwt Van Nieuwkerk. Dan begint hij te razen. Zijn woede is zo extreem dat velen het zich drie jaar na dato nog herinneren. ‘Het was’, zegt een redacteur, ‘alsof de duivel in hem kroop.’

Tientallen medewerkers kampen onder Matthijs met burn-outs en psychische klachten. Sommigen zijn nog steeds niet volledig inzetbaar of zelfs volledig vertrokken uit de tv-wereld. Voor middelmaat zou onder Matthijs geen plaats zijn. Zo schrijft de Volkskrant: 'Deadlines, gasten afbellen, uitzendingen omgooien, fouten, teleurstellingen, ruzies, gesnauw, geschreeuw – het hoort bij een talkshow. Maar wat hier gebeurt, is anders, ­zeggen medewerkers. De presentator is onberekenbaar, onvoorspelbaar en kan zomaar in woede ontvlammen. ‘Kun je dan niks?’, roept hij. Of: ‘Wie uit 2 mavo heeft dit gemaakt?’ Of: ‘Jij bent níéts waard.’'

Een van de medewerkers die in het stuk wordt aangehaald en de dupe was van de 'giftige cultuur', is Jakhals Janine Abbring. Na een aanvaring tussen haar en eindredacteur Dieuwke Wynia stuurt Wynia een mail naar de hele redactie, waarin Janine te kijk wordt gezet. Janine reageert met een mail terug waarin ze haar ontslag aankondigt. De rest van de redactie bedankt ze met de woorden: 'Ik vind jullie de bom.'

Ook de top van BNNVARA komt er niet goed vanaf in het artikel. In 2010 en 2011 komen de eerste meldingen binnen over het gedrag van Matthijs en de angstcultuur. Die klachten worden gebagatelliseerd en volgens de bronnen van de Volkskrant werd 'er weggekeken'. Pas in het laatste seizoen, onder de nieuwe eind­redacteur Cécile Koekkoek, lijkt er iets te veranderen. Na een incident met opnieuw een geluidsman in 2019 biedt Matthijs ten overstaan van alle redactieleden zijn excuses aan. Hij laat zelfs een traantje en vertelt dat hij 'gif' in zijn hoofd heeft, waarvoor hij in therapie zou moeten. Even lijkt hij te kenteren, maar de angstcultuur blijft in stand tot de laatste uitzending.

Matthijs heeft schriftelijk gereageerd op het artikel in de Volkskrant. Hij laat weten dat het hem spijt 'dat we kennelijk toch niet ­iedereen een veilig en prettig gevoel hebben kunnen geven en dat het zelfs collega’s ziek heeft gemaakt'. Hij had met een milder oog naar zijn redacteuren moeten kijken. Ook schrijft hij dat 'tijden veranderen' en dat er nu vragen worden gesteld die in vijftien jaar DWDD niet of nauwelijks zijn gesteld. Ondanks alles blijft hij trots op DWDD 'en op iedereen die er heeft gewerkt en die ervoor heeft gezorgd dat het een onvergetelijk programma is geworden’.

Het hele artikel lees je hier.